วันสารทจีน 2567 ตรงกับวันไหน สำคัญอย่างไร ทำไมต้องเซ่นไหว้บรรพบุรุษ

วันสารทจีน 2567 ตรงกับวันที่เท่าไร สำคัญอย่างไร ทำไมจึงต้องมีพิธีเซ่นไหว้บรรพุบุรุษ พร้อมเปิดตำนานความเชื่อวันสารทจีน

วันสารทจีน 2567 อีกหนึ่งวันสำคัญของลูกหลานชาวจีน และชาวไทยเชื้อสายจีน หนึ่งในประเพณีเก่าแก่ที่สืบทอดมาเป็นเวลานาน เป็นวันที่ลูกหลานจะแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ ด้วยพิธีเซ่นไหว้ วันสารทจีนถือเป็นเดือนที่ประตูนรกเปิด เพื่อให้วิญญาณทั้งหลายมารับผลบุญ เพื่อเป็นการแก้อาถรรพ์เดือนผี จึงมีการเซ่นไหว้บรรพบุรุษ เจ้าที่ และสัมภเวสี วิญญาณเร่ร่อน

ซึ่งตามปฏิทินจันทรคติ วันสารทจีน จะตรงกับวันที่ 12 เดือน 7 ในปีนี้ วันสารทจีน 2567 ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 18 สิงหาคม 2567

 

ตำนานวันสารทจีน
ตามตำนานได้เล่าว่า "มู่เหลียน" (พระโมคคัลลานะ) เป็นผู้เคร่งในศาสนาผิดกับมารดาที่ไม่เชื่อในนรก-สวรรค์ ปีหนึ่งนางหมั่นไส้คนนุ่งขาวถือศีลกินเจ จึงออกอุบายว่าจะทำอาหารเลี้ยง ผู้คนต่างยินดีในกุศลครั้งนี้ แต่ว่าในน้ำแกงเจมีน้ำมันหมูปนอยู่ด้วย การกระทำนี้ถือเป็นกรรมหนักเมื่อตายไป นางจึงตกนรกขุมที่ 8 ต้องทรมาณแสนสาหัญ

มู่เหลียนได้ถอดกายทิพย์ลงไปในนรกภูมิ จึงรู้ว่าแม่กำลังอดยาก และเมื่อป้อนอาหารกลับถูกภูตผีแย่งกิน และเม็ดข้าวต่างกลายเป็นไฟเผาไหม้ริมปาก ด้วยความกตัญญูจึงเข้าขอรับโทษแทนแม่ แต่ก่อนได้รับโทษพระพุทธเจ้าได้เสด็จโปรดพร้อมทั้งกำชับว่า "กรรมใดใครก่อ ย่อมเป็นกรรมของผู้นั้น" แต่พระพุทธเจ้าได้มอบคัมภีร์อิ๋ว หลันเผิน ให้พร้อมทั้งกำชับให้สวดและถวายอาหารทุกปีในเดือนนรก จึงจะสามารถช่วยมารดาได้

นับจากนั้นเป็นต้นมา ชาวจีนจึงได้ถือตำนานดังกล่าวเป็นประเพณีปฏิบัติสืบทอด โดยจะเซ่นไหว้ด้วยอาหารทั้งคาวหวาน พร้อมกับนำกระดาษเงินกระดาษทองไปวางไว้หน้าบ้าน หรือทางแยกไม่ไกลบ้าน เพื่อเป็นการเบี่ยงเบนความสนใจวิญญาณเร่ร่อน นอกจากนี้ยังได้มีอีกตำนานกล่าวไว้ว่าวันสารทจีน ถือเป็นวันที่ยมบาลจะตรวจดูวิญญาณ เพื่อส่งวิญญาณดีขึ้นสวรรค์ ส่งวิญญาณร้ายลงนรก ชาวจีนที่เกิดความสงสารจึงได้อุทิศส่วนกุศลให้ เพื่อให้วิญญาณร้ายได้รับผลบุญ จึงต้องมีการเปิดประตูนรกเพื่ออุทิศกุศลให้วิญญาณ

 

ของไหว้วันสารทจีน
วันสารทจีน ถือเป็นการไหว้บรรพบุรุษในตระกูล โดยเน้นในแง่ของการระลึกนึกถึง พิธีการจะเรียบง่ายกว่าวันตรุษจีน ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ชุด ได้แก่

ของไหว้วันสารทจีน สำหรับไหว้เจ้าที่
เป็นชุดที่เตรียมไหว้ตอนเช้า ต้องเตรียมทั้งของคาว ผลไม้ น้ำชา เหล้าจีน และของหวาน ที่ขาดไม่ได้เลยก็คือขนมเทียน หรือขนมเข่ง ที่ต้องแต้มจุดสีแดงไว้ตรงกลาง โดยเชื่อว่าสีแดงเป็นมงคลนำมาซึ่งโชคลาภ หลังจากการไหว้เจ้าที่ พร้อมทั้งขอพรเสร็จเรียบร้อยแล้ว ค่อยทำการเผากระดาษเงิน-กระดาษทองตาม

ของไหว้วันสารทจีน สำหรับไหว้บรรพบุรุษ
เป็นของไหว้วันสารทจีน สำหรับไหว้บรรพบุรุษ สามารถทำพิธีในช่วงสายหรือบ่ายได้ตามสะดวก หากทำพิธีพร้อมการไหว้เจ้า ต้องแยกชุดไหว้คนละโต๊ะ ใช้ของไหว้คล้ายกับชุดไหว้เจ้าที่ แต่ต้องมีน้ำแกงหรือขนมน้ำใส ๆ วางข้างชามข้าวสวย โดยต้องมีจำนวนเท่ากับบรรพบุรุษ แต่สามารถเผากระดาษเงิน-กระดาษทองร่วมกันได้

ของไหว้วันสารทจีน สำหรับไหว้วิญญาณเร่ร่อน สัมภเวสี
เป็นของไหว้วันสารทจีน ที่สะท้อนการให้เกียรติ เป็นการไหว้พี่น้องที่ดี เพื่อเรียกวิญญาณเร่ร่อน วิญญาณไม่มีญาติให้ได้รับกุศล ซึ่งเป็นการไหว้นอกบ้าน มีของไหว้ทั้งคาวหวานหรือผลไม้ตามต้องการ แต่ควรต้องมีข้าวหอมจีนแบบโบราณ คอปึ่ง เผือกนึ่งผ่าเป็นเสี้ยว เส้นหมี่ห่อใหญ่ เหล้า น้ำชา และกระดาษเงิน-กระดาษทอง นำมาจัดวางไว้ด้วยกัน

ปัจจุบันสินค้าบางอย่างมีราคาตามท้องตลาดสูง ทำให้หลายบ้านหันมาจัดของไหว้สารทจีนแบบประหยัด โดยมีของไหว้ครบทั้งของคาว ของหวาน และผลไม้ แต่เน้นเฉพาะส่วนที่สำคัญ เช่น หมู เป็ด ไก่ ขนมเข่งหรือขนมเทียน และผลไม้มงคล 2-3 อย่าง

 

ข้อห้ามวันสารทจีน
ตามตำนานและความเชื่อ วันสารทจีน ถือเป็นวันที่ประตูนรกเปิด จึงมีวิญญาณมากมากอยู่บนโลกมนุษย์ ทั้งวิญญาณร้ายและวิญญาณดี ชาวจีนจึงเชื่อกันว่าไม่ควรทำสิ่งเหล่านี้ในช่วงวันดังกล่าว เพื่อความปลอดภัย ได้แก่

• ห้ามจัดงานแต่งงาน
• ห้ามเดินทางบ่อยในวันสารทจีน
• ห้ามอยู่นอกบ้าน ในช่วงเวลากลางดึก
• ห้ามเริ่มงานก่อสร้างใหม่ ในวันสารทจีน
• ห้ามดำเนินธุรกิจใหม่ หรือห้ามเป็นวันเปิดร้าน เปิดกิจการใหม่
• ห้ามว่ายน้ำตอนกลางคืน

 

วันสารทจีน 2567 นอกจากเป็นประเพณีที่ลูกหลานจะแสดงความกตัญญู ต่อบรรพบุรุษซึ่งล่วงลับไปแล้ว ยังเป็นการสืบทอดการทำกิจกรรมร่วมกันภายในครอบครัว เพื่อความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทั้งนี้ความเชื่อต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ วันสารทจีน 2567 ถือเป็นความเชื่อส่วนบุคคล ควรต้องใช้วิจารณญาณ

 

ที่มา : วิกิพีเดีย (wikipedia.org) / สำนักทรัพยากรการเรียนรู้คุณหญิงหลงฯ นิทรรศการออนไลน์ (online-exhibition) / สนเทศน่ารู้ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง (lib.ru.ac.th)