กันยา สิ่งมีชีวิตที่รู้จักประมาณตนให้ชีวิตรอด จุดกำเนิดกองทุนกันยารำลึกช่วยช้างให้พ้นโรค EEHV

พังกันยา สิ่งมีชีวิตที่น่ารักและรู้จักประมาณตนให้ชีวิตรอด จุดกำเนิดกองทุนกันยารำลึก สนับสนุนการศึกษาวิจัยหาวิธีรับมือกับโรค EEHV

ยังเป็นความโศกเศร้าในหัวใจแม่ๆ และคนรักช้างเป็นจำนวนมาก สำหรับการกลับดาวช้างของ น้องกันยา ช้างเด็กนักสู้จากภูวัวที่มีอายุเพียง 13 เดือน จากเฮอร์ปีส์ไวรัส ภัยร้ายคุกคามช้างเด็กโดยเฉพาะช้างกำพร้าแม่

ธีรภัทร ตรังปราการ เจ้าของ Patara Elephant Conservation และเพจร่มแดนช้าง จ.เชียงใหม่ ผู้ประสานของรับเลี้ยงน้องกันยา พูดถึงพังกันยาที่ลากลับดาวช้างไปเมื่อกลางดึกวันที่ 5 พ.ย. หลังทำพิธีสวดบังสุกุล ส่งดวงวิญญาณให้กับน้อง

กันยาเป็นสิ่งมีชีวิตที่น่ารักมาก ถึงแม้จะไม่มีความสมบูรณ์ทางด้านร่างกาย แต่เรื่องของจิตใจ การตระหนักรู้ว่าเขาต้องใช้ชีวิตกับมนุษย์ รู้ว่าข้อจำกัดของตัวเองคืออะไร อย่างเรื่องการแบ่งนมจากน้องธารินที่มีแม่ของตัวเอง เป็นเรื่องที่เราถกเถียงกันมานานว่าทำไมกันยาไม่เรียนรู้ที่จะกินนมแม่ทั้งเต้าซ้ายเต้าขวา จนเราได้มาพบในช่วงเดือนหลังๆ ก่อนน้องจะจากไป ว่าจริงๆ แล้วกันยาเขาเป็นผู้ที่ตระหนักรู้ว่าสิ่งที่เขามาขอหรือมาแบ่ง เขาต้องการแค่ส่วนหนึ่งที่ทำให้ร่างกายเขาอยู่รอดได้ ไม่ได้ถึงกับว่าอยากไปรบกวนธารินทั้งซ้ายทั้งขวา กันยาเลือกที่จะกินนมฝั่งเดียวจนกระทั่งมาพิสูจน์ได้ว่าได้แม่โมลา กันยาก็ไม่ยากเลยที่จะกินนมทั้งเต้าซ้ายทั้งขวา

ผมเองก็ไม่เคยคิด จนมาเอ๊ะใจว่าเขาเป็นสิ่งที่เหนือกว่าสิ่งมีชีวิตทั่วไป คือเขามีความตระหนักรู้ว่าทำแค่ไหน หรือต้องการแค่ไหนเพื่อให้ชีวิตรอด เป็นตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตที่น่ารักและเป็นตัวอย่างของนักสู้ที่สู้จนวินาทีสุดท้าย

กันยาเป็นช้างที่มีบุญ เพราะทุกๆ นาทีของการมีชีวิตของเขาเปี่ยมไปด้วยความรักความห่วงของคนทั้งประเทศ มนุษย์คนแรกที่เห็นเขาพลัดหลง ทีมพี่ๆ ภูวัวที่ดูแลเขา ทีมคุณหมอของกรมอุทยาน ผู้หลักผู้ใหญ่ อธิบดีทุกคนที่ให้ความสำคัญทั้งหน่วยงาน ที่มีการเชื่อมโยงมายังเอกชนของภัทร ของร่มแดนช้าง ในขณะที่เขาอยู่กับเรา คนทั้งชาติ คนทั้งประเทศ ไม่ว่าจะอยู่ที่เมืองไทยหรือต่างประเทศก็รักและเป็นห่วงกันยา ไม่มีนาทีไหนเลยที่กันยาไม่ได้รับความรัก ถือว่าเป็นช้างที่น่ารักและเขาให้ความร่วมมือ เป็นช้างที่ดีของพี่เลี้ยงและพี่ควาญ

คิดว่าสิ่งหนึ่งที่ทุกคนทำใจยากก็คือเป็นช่วงเวลาที่สั้น แต่สิ่งหนึ่งที่ชัดเจนก็คือ ตั้งแต่วินาทีแรกที่เขาถูกพบจนถึงวินาทีสุดท้ายที่เขาได้รับการดูแลโดยทีมแพทย์ที่ดีที่สุด เต็มที่ที่สุด ในประเทศในโลกแห่งนี้ ก็ถือว่ามีความครบถ้วนสมบูรณ์ มีหลายๆ ช่วงเวลาที่เขามีแม่ช้างมาดู หลายช่วงเวลาที่เขาได้นอนกับแม่รับของเขาจริงๆ ซึ่งเป็นภาพที่ทุกคนฝัน ก็คือถือว่าเกิดมาไม่ครบ แต่โตมาครบ แล้วที่ครบก็เพราะว่าทุกคนในประเทศทุกหน่วยงาน เติมเต็มให้กันยา ก็เป็นตัวอย่างของการรวมใจของคนที่รักช้างคนไทยนะครับ

ผมว่าในวินาทีนี้ แม้กระทั่งช่วงที่เราทำพิธีทางพุทธศาสนา พิธีทางความเชื่อ ก็ถือว่าคนไทยทั้งหมดทุกสถาบัน ทุกองค์กร เข้ามาช่วยและเติมให้กันยาครบ เราก็ทำให้น้องทุกขั้นตอน การเลี้ยงก็เลี้ยงอย่างถูกต้อง เจ็บป่วยก็ดูแลอย่างทันท่วงที แล้วก็ใช้ทีมแพทย์ที่ทุ่มเท ตอนน้องไม่อยู่แล้วเราก็ยังทรีตและมองกันยาเหมือนสิ่งมีชีวิตเทียบเท่ากับคนๆ หนึ่ง มีการทำพิธีมีการสวดตามขั้นตอนอย่างครบถ้วน แล้วก็ยังเชื่อว่าจะมีการก้าวเดินต่อไปของชีวิตในลักษณะของไทยที่เราเชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด ทุกคนก็ส่งบุญมาให้น้อง บางคนถึงขั้นบอกว่าบุญที่ทำมาทั้งชีวิตยกให้กันยาหมดเลย ผมก็ไม่เคยเชื่อว่า คนจะยกทุกอย่างที่ตัวเองมีให้กันยาหมดครับ (เช็ดน้ำตา)

ผมขอให้กันยาแข็งแกร่งเหมือนที่เคยเป็น ให้กันยามีความสุขกับการเรียนรู้อีกส่วนหนึ่งของชีวิตที่จะเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเกิดเป็นลูกใคร เกิดที่ตรงไหนของประเทศไทย สิ่งสุดท้ายที่ผมอยากแสดงความเป็นห่วงก็คือ ห่วงคนที่เหลืออยู่ ก็คือคนที่รักกันยาทั้งหมด ต้องเข้าใจในสิ่งที่มันเป็นไปตามธรรมชาติ ถือว่าสภาพร่างากายเขาอดทนได้เท่านี้ แต่เป็นตัวอย่างที่ดี สิ่งดีๆ ที่กำลังจะเกิดขึ้นอย่างโครงการที่คุณกัญจนา ศิลปอาชา พูดและตั้งใจจะริเริ่มเกี่ยวกับความจริงจังในการลงทุนเรื่องการศึกษาวิจัยหรือวิธีการรักษา รวมถึงที่ผมคุยกับคุณหมอ ทวีโภค อังควานิช หัวหน้าส่วนอนุรักษ์ สถาบันคชบาลแห่งชาติ ถึงแนวทางในการลงทุนอย่างเต็มแรงเพื่อการวิจัยเรื่องวัคซีน ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่าเราอาจจะมุ่งมั่นทำให้ประเทศไทยด้วยตัวเอง ผมเชื่อว่ามีสถาบันมีหน่วยงานทางด้านวิทยาศาสตร์รองรับที่เราจะต้องลงทุนครับ ไม่แลกก็ไม่ได้ รอต่างชาติก็ไม่ไหวแล้ว ก็ต้องทำเอง

อีกสิ่งที่น่าเป็นห่วงก็คือสิ่งมีชีวิตที่นอกจากเรา คือคนที่มีใจผูกกับกันยา ไม่ว่าจะเป็นเมฆา ธาริน เพราะว่าเป็นพี่น้องกัน แล้วก็มีแม่วันดี แม่โมลา ซึ่งเราต้องติดตามเขาอย่างใกล้ชิด ว่าเรื่องโรคมีการติดกันหรือเปล่า เพราะคนสุดท้ายที่เล่นกับกันยาอย่างใกล้ชิดอย่างหนักหน่วงเลยคือ เมฆา ตอนนี้ทีมก็ดูแลอย่างใกล้ชิดแล้วก็เรื่องของความผูกพันระหว่างแม่ อย่างตอนที่น้องจะไปหรือหลังจากไปแล้ว แม่โมลาครางอย่างหนัก เราต้องไปดูว่าเขากินหญ้าได้หรือเปล่า

เจ้าของภัทรฟาร์มกล่าวต่ออีกว่า มีเรื่องหนึ่งที่อยู่ในใจ แล้วผมก็ต้องไปปรึกษาผู้หลักผู้ใหญ่ทางนี้เยอะเลยก็คือเรื่องความจำเป็นอย่างกรณีที่คนที่ผูกกันมากๆ อย่างแม่โมลากับกันยา ถ้าตัดใจกันไม่ได้แล้วมันส่งผลกระทบต่อชีวิตของเขา เช่น ไม่ยอมกินหรือว่าป่วยขึ้นมา ทางความเชื่อของทางล้านนาหรือทางลำปางเราก็จะมีความเชื่อในพิธีที่เราเรียกว่า พิธีผ่าจ้าน

ซึ่งตลอดเวลา 20 ปีที่ผ่านมาคำว่า ผ่าจ้าน ถูกเอาไปใช้ในลักษณะที่ผิด ทำให้คนเข้าใจว่าผ่าจ้านคือคำพูดหรือพิธีการที่เกี่ยวกับการทารุณกรรม ซึ่งจริงๆ ไม่ใช่ ผ่าจ้านเป็นพิธีประเพณีที่มีความลึกซึ้งมากของคนทางล้านนาคนทางเหนือ อย่างกรณีที่สามี-ภรรยาที่รักกันมาก แล้วคนนึงตายจากไป อีกคนทำใจไม่ได้ มีแนวโน้มที่จะฆ่าตัวตาย ก็จะต้องทำพิธีให้ตัด หรือกรณีแม่ลูกที่ผูกกันมากๆ หรือกรณีที่พี่เลี้ยงหรือใครที่ใกล้ชิด แม้กระทั่งพี่เลี้ยงภูวัวที่เขารักกันยามากๆ ถ้าเกิดว่าเขาตัดใจไม่ได้แล้วมีผลต่อชีวิตเขา เขาเกิดซึมเศร้าขึ้นมา แม้กระทั่งควาญของเราเราก็ต้องดู พิธีผ่าจ้านเป็นพิธีที่มีความลึกซึ้ง เป็นการตัดสัมพันธ์เพื่อให้เกิดหน้าต่อ ผมก็อยากให้สังคมไทยตระหนักรู้ถึงคำนี้ด้วย ที่มันถูกใช้ผิด ๆ มา 20 ปี จนมาถึงวันนี้มันอาจจะเป็นตัวอย่างให้เห็นว่าอาจจะมีความจำเป็นในการทำพิธีผ่าจ้านที่เป็นพิธีที่ถูกต้องครับ

กองทุนกันยารำลึก จากป้าหนูนา

กัญจนา ศิลปอาชา หนึ่งในผู้ช่วยประสานนำกันยามาอยู่ในบ้านหลังใหม่ของที่ภัทรฟาร์ม และคอยช่วยเหลือช้างหลายๆ เชือก เป็นอีกหนึ่งคนที่เสียใจกับการจากไปของกันยามาก ได้เผยความตั้งใจที่จะจัดตั้ง กองทุนกันยารำลึก เพื่อสนับสนุนให้คุณหมอได้ทำการศึกษาวิจัย หาวิธีรับมือกับโรค EEHV

เพื่อรำลึกถึงกันยาน้อย(ที่รักมาก)

ดิฉันได้คุยกับคุณหมอต้อม ทวีโภค (คชบาล) ว่าดิฉันจะตั้ง “กองทุนกันยารำลึก” เพื่อสนับสนุนให้คุณหมอทั้งหลายได้ทำการศึกษาวิจัย หาวิธีรับมือกับโรค EEHV ด้วยหวังว่าในอนาคตเราจะมีวิธีการรักษา มีตัวยาที่จะช่วยชีวิตลูกช้างให้รอดชีวิตจากไวรัสร้ายนี้ได้ ดิฉันจะเปิดบัญชีชื่อกองทุนกันยารำลึก โดยดิฉันจะใส่เงินไปให้ก่อน 1 ล้านบาท เมื่อคุณหมอมีโครงการก็จะทำเรื่องเบิกขอใช้เงินกองทุนนี้ (ที่ไม่ทำเป็นกองทุนในคชบาลเพราะระบบราชการจะไม่คล่องตัว) และถ้าต่อไปเงินไม่พอ ดิฉันก็จะเพิ่มให้อีก

เมื่อเปิดบัญชีแล้วดิฉันจะบอกเลขบัญชีในเฟส เผื่อว่าจะมีแม่ๆ อยากสมทบ และหากมีเงินสมทบจากท่านอื่นนอกจากตัวดิฉัน ดิฉันจะแจงยอดรายรับ รายจ่ายให้ทราบทางเฟสอย่างชัดเจนสม่ำเสมอค่ะ แต่หากไม่มีท่านใดสมทบก็ไม่เป็นไรเลยนะคะ 

ดิฉันตั้งใจทำ เพื่อเป็นประโยชน์กับเผ่าพันธุ์ของกันยา และให้ผลบุญส่งถึงกันยาด้วยค่ะ

แม้จะเป็นความสูญเสียที่ไม่อยากให้เกิดขึ้นในกลุ่มคนรักช้าง แต่การจากไปของกันยาในครั้งนี้ ก็ได้สร้างประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่แก่ประชากรช้างที่มีอยู่อย่างมหาศาลและทรงประโยชน์ที่สุดเลยก็ว่าได้