“บัตรทอง” หรือ “ประกันสังคม” สิทธิรักษาพยาบาลที่ใช่สำหรับคุณ

การบริการสุขภาพของคนไทยในปัจจุบัน มีด้วยกัน 2 กลุ่มใหญ่ กลุ่มแรก คือ “บัตรทอง” หรือ “บัตรประกันสุขภาพถ้วนหน้า” คือ บุคคลที่มีสัญชาติไทย มีเลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก ไม่มีสวัสดิการด้านการรักษาพยาบาลอื่นใดที่รัฐจัดให้ และต้องเป็นผู้ที่ไม่มีสิทธิประกันสังคม หรือผู้ที่ลาออกและเกษียณจากประกันสังคมแล้วเท่านั้นถึงสามารถใช้สิทธิได้

 

กลุ่มสอง คือ “สิทธิประกันสังคม” เป็นหลักประกันด้านการดูแลสุขภาพและคุณภาพชีวิตของประชาชนผู้มีรายได้ ซึ่งมีการจ่ายเงินสมทบเข้าสู่กองทุนประกันสังคม ซึ่งจะครอบคลุมทั้งมนุษย์เงินเดือน และผู้ประกอบอาชีพอิสระ มีทั้งมาตรา 33 มาตรา 39 และมาตรา 40 ซึ่งมีสิทธิประโยชน์ในการได้รับความคุ้มครองที่ต่างกัน โดยลูกจ้างและนายจ้างต้องส่งเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคมตามกฎหมาย

 

ทั้งสองอย่างนับเป็นสวัสดิการจากรัฐที่ให้หลักประกันทางสุขภาพแก่ประชาชนคนไทยทุกคน ความแตกต่างระหว่างบริการทางการแพทย์และสาธารณสุขของ ระหว่าง "บัตรทอง" กับ "สิทธิประกันสังคม" มีหลายด้าน โดยเฉพาะในเรื่องของสิทธิการรักษา เงื่อนไขการใช้บริการ และการรับการสนับสนุนจากรัฐ

 

กลุ่มผู้มีสิทธิ์ใช้บริการ

 

บัตรทอง - ทุกคนที่เป็นประชาชนไทยที่ไม่มีสิทธิประกันสุขภาพอื่น เช่น ประกันสังคม หรือสวัสดิการข้าราชการ สามารถใช้สิทธินี้ได้ โดยไม่ต้องจ่ายเงินสมทบรายเดือน

ประกันสังคม - ผู้ที่ทำงานในระบบประกันสังคม ลูกจ้างในบริษัทเอกชน หรือผู้ที่สมัครเข้าร่วมในกลุ่มอาชีพอิสระ สามารถใช้สิทธิประกันสังคมได้ โดยต้องจ่ายเงินสมทบทุกเดือน

 

สิทธิครอบคลุมการรักษา

 

บัตรทอง - รักษาฟรีในโรงพยาบาลที่ลงทะเบียนไว้ โดยส่วนใหญ่เป็นโรงพยาบาลของรัฐ ครอบคลุมการรักษาพยาบาลทั่วไป การผ่าตัด การรักษาฉุกเฉิน การรักษาโรคเรื้อรัง ค่ายา ค่าทำฟันบางประเภท ไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม ในบางกรณีอาจมีค่าธรรมเนียมบางอย่างที่ไม่ครอบคลุม

ประกันสังคม - รักษาฟรีในโรงพยาบาลที่กำหนดโดยประกันสังคม ทั้งรัฐและเอกชนที่ร่วมโครงการ ครอบคลุมการรักษาโรคทั่วไป การรักษาฉุกเฉิน การผ่าตัด การรักษาผู้ป่วยโรคเรื้อรัง การคลอดบุตร และค่าทำฟัน โดยมีวงเงินจำกัด ทั้งนี้มีสิทธิประโยชน์เพิ่มเติม เช่น ค่าทดแทนรายได้เมื่อเจ็บป่วย ชราภาพ การว่างงาน ฯลฯ

 

การเลือกโรงพยาบาล

 

บัตรทอง - ผู้ใช้บริการต้องเลือกโรงพยาบาลที่ลงทะเบียนไว้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นโรงพยาบาลของรัฐหรือคลินิกในพื้นที่ ในกรณีฉุกเฉินสามารถเข้ารักษาในโรงพยาบาลใกล้เคียงได้ และขอเบิกค่าใช้จ่ายภายหลัง

ประกันสังคม - ผู้ใช้สามารถเลือกโรงพยาบาลตามสิทธิที่กำหนด โดยจะมีรายชื่อโรงพยาบาลที่สามารถใช้บริการได้ ในกรณีฉุกเฉินสามารถเข้ารักษาที่โรงพยาบาลใดก็ได้ และขอเบิกค่าใช้จ่ายภายหลัง

 

ค่ารักษาพยาบาล

 

บัตรทอง - ไม่มีค่ารักษาพยาบาล สำหรับบริการที่ครอบคลุมในสิทธิ (อาจมีการเก็บเงินบางส่วนในกรณีที่ไม่ครอบคลุม) การรักษาพยาบาลที่จำเป็นสำหรับประชาชนสามารถทำได้โดยไม่ต้องจ่ายเงิน

ประกันสังคม - ผู้ประกันตน ไม่ต้องจ่ายค่ารักษาพยาบาล ภายใต้สิทธิประกันสังคมที่ครอบคลุม สำหรับบริการบางประเภทอาจมีการเก็บเงินบางส่วน เช่น ค่าทำฟันหรือค่ารักษาพยาบาลพิเศษที่ไม่ครอบคลุม

 

ค่าทำฟัน

 

บัตรทอง - ทำฟันได้ปีละ 3 ครั้ง โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายและสามารถใช้บริการที่คลินิกทันตกรรมชุมชนอบอุ่น สปสช. โดยสามารถตรวจสุขภาพช่องปาก ขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน เคลือบหลุมร่องฟัน และเคลือบฟลูออไรด์ เมื่อรับบริการครบ 3 ครั้ง ยังสามารถรับบริการที่หน่วยบริการตามสิทธิหรือโรงพยาบาลประจำอำเภอ/จังหวัด ใกล้บ้าน โดยไม่เสียเงินเพิ่มเติม

สิทธิประกันสังคม - สำหรับผู้ประกันตนตามมาตรา 33 และ 39 สามารถใช้สิทธิทำฟันได้ฟรี โดยไม่จำกัดจำนวนครั้ง ภายในวงเงิน 900 บาทต่อปี หากผู้ประกันตนมาใช้บริการแล้ว อัตราค่ารักษาสูงกว่า 900 บาทผู้ประกันตนจ่ายเพิ่มส่วนต่างด้วยตนเอง โดยสามารถขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟันปลอมชนิดถอดได้บางส่วน หากต้องการใช้สิทธิทำฟันสามารถเข้ารับบริการได้ที่สถานพยาบาลที่เป็นคู่สัญญากับสำนักงานประกันสังคม โดยไม่ต้องสำรองจ่าย

 

สิทธิประโยชน์

 

บัตรทอง - ไม่คุ้มครอง สิทธิประโยชน์ทางสวัสดิการ เช่น เงินทดแทนรายได้หากเจ็บป่วย ลาคลอด หรือเงินชราภาพ

ประกันสังคม - มีสิทธิประโยชน์เพิ่มเติม เช่น เงินทดแทนรายได้ กรณีเจ็บป่วย ทุพพลภาพ คลอดบุตร ว่างงาน เงินชราภาพ

 

ความแตกต่างบัตรทองกับประกันสังคม

 

บัตรทอง - เน้นการให้บริการฟรีแก่ประชาชนทุกคนที่ไม่มีประกันสุขภาพอื่น โดยไม่มีค่าใช้จ่ายสำหรับบริการที่ครอบคลุม แต่สิทธิการรักษาจะมีข้อจำกัดในการเลือกโรงพยาบาลและบางกรณี

ประกันสังคม - ให้บริการสุขภาพแก่ผู้ที่ทำงานในระบบที่มีการจ่ายเงินสมทบ โดยมีสิทธิประโยชน์เพิ่มเติม เช่น เงินทดแทนรายได้เมื่อเจ็บป่วย หรือว่างงาน ซึ่งสามารถใช้บริการในโรงพยาบาลที่กำหนดได้หลากหลาย

 

การเปรียบเทียบความคุ้มค่าระหว่างบัตรทองและประกันสังคมนั้นขึ้นอยู่กับสถานะและปัจจัยส่วนบุคคลของแต่ละคน โดยมีข้อดีข้อเสียที่แตกต่างกัน

 

บัตรทอง

 

ข้อดี - เข้าถึงได้ง่ายสำหรับประชาชนทุกคนที่มีสิทธิ แม้ไม่มีรายได้หรือทำงาน ไม่มีค่าใช้จ่าย ไม่ต้องเสียเงินสมทบรายเดือน ทำให้เข้าถึงบริการได้ฟรี

ข้อเสีย - จำกัดโรงพยาบาลใช้บริการได้เฉพาะโรงพยาบาลที่กำหนดไว้ในระบบ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นโรงพยาบาลรัฐ ซึ่งบางอย่างอาจมีข้อจำกัด เช่น จำนวนครั้งในการใช้บริการ หรือยาบางชนิดที่ต้องจ่ายเงินเพิ่ม

 

ประกันสังคม

 

ข้อดี – หลากหลายโรงพยาบาล สามารถเลือกใช้บริการได้ทั้งโรงพยาบาลรัฐและเอกชนที่เข้าร่วมโครงการ ยังมีสิทธิประโยชน์อื่น ๆ เช่น การลาป่วย การคลอดบุตร และการว่างงาน เข้าถึงบริการที่ทันสมัย โดยโรงพยาบาลเอกชนที่เข้าร่วมโครงการมักมีอุปกรณ์และเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย

ข้อเสีย – ต้องจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคมทุกเดือน อาจมีค่าใช้จ่ายส่วนเกิน ในบางกรณี เช่น การรักษาในโรงพยาบาลเอกชน หรือการใช้ยาบางชนิด

 

ทั้งสองระบบนี้มีเป้าหมายเดียวกันในการดูแลสุขภาพของประชาชน แต่แตกต่างกันในเงื่อนไขและสิทธิประโยชน์ที่แต่ละระบบสามารถให้ได้ ถ้าดูแค่ค่ารักษาบัตรทองคุ้มค่ากว่าเพราะรักษาฟรีเกือบทุกอย่าง แต่ถ้าอยากได้ความสะดวกหรือรักษาในโรงพยาบาลเอกชนบางแห่ง สิทธิประกันสังคมมีข้อได้เปรียบมากกว่า

 

อย่างไรก็ตามหากคุณมีรายได้และทำงานสิทธิประกันสังคมมีประโยชน์ที่หลากหลายกว่า หากคุณไม่มีรายได้หรือรายได้น้อย โดยต้องการความคุ้มครองพื้นฐานในการรักษาพยาบาลบัตรทองเป็นทางเลือกที่ตอบโจทย์ได้ดี

 

เนื่องจากสิทธิประโยชน์และความเหมาะสมของแต่ละระบบขึ้นอยู่กับสถานะและปัจจัยของแต่ละคน ไม่มีระบบใดที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน การเลือกบัตรทองหรือประกันสังคมขึ้นอยู่กับความต้องการส่วนบุคคล การศึกษาข้อมูลอย่างรอบคอบและพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ จะช่วยให้ตัดสินใจได้อย่างเหมาะสมที่สุด