สำรวจสำมะโนประชากรรอบ 10 ปี แบบดิจิทัลครั้งแรก เริ่ม 1 เม.ย. 68
ทำไมต้องสำรวจ "สำมะโนประชากรและการเคหะ" สำนักงานสถิติฯ ทำในรอบ 10 ปี ใช้เครื่องมือ"ดิจิทัล" ครั้งแรก เริ่มสำรวจ 1 เม.ย. 2568
สำนักงานสถิติแห่งชาติ มีอำนาจหน้าที่จัดทำสำมะโนหรือการสำรวจตัวอย่าง และอำนวยการให้มีการสำรวจด้านต่างๆ ของประเทศ ซึ่งสำมะโนประชากรและเคหะเป็นโครงการสำมะโนที่ใหญ่ที่สุด โดยเริ่มดำเนินการครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2503 และต่อมาในปี พ.ศ. 2513, 2523, 2533, 2543 และ 2553 ซึ่งตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 เป็นต้นมา มีการจัดทำสำมะโนเคหะควบคู่กับสำมะโนประชากร สอดคล้องกับข้อเสนอแนะขององค์การสหประชาชาติ (UN) ที่ให้มีการจัดทำสำมะโนทุก 10 ปี เพื่อให้สามารถเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างประเทศได้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
แต่ในปี พ.ศ. 2563 เกิดสถานการณ์โควิด 19 ทำให้โครงการสำมะโนประชากรและเคหะ ต้องเลื่อนออกไปตามมติของคณะกรรมการบริหารโครงการสำมะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2563 จึงทำให้สำนักงานสถิติแห่งชาติต้องจัดทำสำมะโนหรือการสำรวจตัวอย่างในปี 2568 นี้ แทน โดยเริ่มตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2568 นี้ ซึ่งนับครั้งแรกที่ทำการสำรวจในรูปแบบ "ดิจิทัล"
ความท้าทายของวิธีการสำรวจแบบดั้งเดิมกับปัจจุบัน ?
การเก็บข้อมูลด้วยวิธีดั้งเดิม (Traditional Census) โดยการสัมภาษณ์ข้อมูลจากประชาชนโดยตรง (Face-to-Face Interview) ต้องใช้ทรัพยากรบุคคล เวลา และงบประมาณสูง อีกทั้งการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและปัญหาอาชญากรรมทางเทคโนโลยี เช่น การโจรกรรมข้อมูล การขู่กรรโชก และการหลอกลงทุน ส่งผลให้ประชาชนวิตกกังวลและลดความร่วมมือในการให้ข้อมูล นอกจากนี้ ยังมีความไม่มั่นใจในระบบความปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคลจากภาครัฐ เพื่อแก้ไขปัญหาข้างต้น หลายประเทศทั่วโลก เช่น แคนาดา สหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย ปากีสถาน และเกาหลีใต้ ได้ปรับเปลี่ยนไปใช้การสำมะโนแบบ "ดิจิทัล" (Digital Census) โดยให้ประชาชนตอบแบบสอบถามผ่านเว็บไซต์ ซึ่งเน้นการใช้งานง่าย และสร้างความเชื่อมั่นด้านความปลอดภัยของข้อมูล รวมถึงมีระบบติดตามเพื่อแจ้งเตือนหรือส่งเจ้าหน้าที่เก็บข้อมูลเพิ่มเติม สำหรับกรณีที่ประชาชนไม่สะดวกตอบแบบสอบถามออนไลน์ สำนักงานสถิติแห่งชาติจะส่ง "คุณมาดี" ซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ของสำนักงานสถิติแห่งชาติลงพื้นที่ และใช้แบบสอบถามกระดาษแล้วจัดเก็บบันทึกข้อมูลด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ภายหลัง เพื่อให้การสำมะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2568 สามารถเก็บข้อมูลได้ครบถ้วนสมบูรณ์
ทำไมต้องสำมะโนประชากร ?
แม้ว่าปัจจุบันจะมีข้อมูลจำนวนประชากรจากทะเบียนราษฎร แต่สำมะโนประชากรและเคหะ ยังคงมีความจำเป็น เนื่องจาก
1. ข้อมูลจากทะเบียนราษฎรอาจไม่สะท้อนการกระจายตัวของประชากรที่แท้จริง
* ประชากรบางส่วนไม่ได้อยู่อาศัยในที่อยู่ที่ระบุไว้ในทะเบียนราษฎร เช่น นักเรียน คนทำงานที่ย้ายถิ่น หรือแรงงานข้ามจังหวัด
* สำมะโนช่วยให้เห็นภาพรวมที่แท้จริงของการกระจายตัวประชากร และสามารถใช้ในการวางแผนบริการสาธารณะในแต่ละพื้นที่
2. การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมต้องอาศัยข้อมูลประชากรที่ถูกต้อง ณ สถานที่อยู่อาศัยจริง
* ข้อมูลสำมะโนให้รายละเอียดเกี่ยวกับ โครงสร้างอายุ การศึกษา และที่อยู่อาศัย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดนโยบายสาธารณะ
* ภาครัฐสามารถใช้ข้อมูลเพื่อ วางแผนจัดสรรงบประมาณและทรัพยากร ได้อย่างเหมาะสมกับความต้องการของประชาชนในแต่ละพื้นที่
3. มาตรฐานสากลแนะนำให้ทุกประเทศทำสำมะโนทุก 10 ปี
* องค์การสหประชาชาติ (UN) แนะนำให้ประเทศต่าง ๆ จัดทำสำมะโนประชากรและเคหะทุก 10 ปี โดยเฉพาะในปีที่ลงท้ายด้วย "0" เช่น ปี 2000, 2010, 2020
* เพื่อให้สามารถ เปรียบเทียบข้อมูลประชากรระหว่างประเทศ และใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาเชิงนโยบายทั้งในระดับประเทศและระดับโลก
สำมะโนประชากรและเคหะเป็นแหล่งข้อมูลพื้นฐานที่ช่วยให้รัฐบาลสามารถวางแผนพัฒนาประเทศได้อย่างแม่นยำ ครอบคลุมทุกกลุ่มประชากร และ สอดคล้องกับความเป็นจริงของสังคม ซึ่งทะเบียนราษฎรเพียงอย่างเดียวอาจไม่สามารถตอบโจทย์นี้ได้ทั้งหมด
ข้อมูลทะเบียนราษฎร กับข้อมูลสำมะโนประชากรและเคหะ ต่างกันอย่างไร ?
* ข้อมูลประชากรจากทะเบียนราษฎร แสดงจำนวนประชากรไทยและไม่ใช่สัญชาติไทยที่มีชื่อในทะเบียนบ้าน และทะเบียนบ้านกลาง ซึ่งประชากรที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านอาจไม่ได้อาศัยอยู่จริง ณ ช่วงเวลานั้น
* ข้อมูลสำมะโนประชากรและเคหะแสดงจำนวนประชากรไทยและไม่ใช่สัญชาติไทยที่มีชื่อและไม่มีชื่อในทะเบียนบ้าน ซึ่งอาศัยตามที่อยู่จริง ณ ช่วงเวลานั้น
ตอบแบบสอบถามด้วยตัวเองเริ่ม 1 เม.ย. 68 คลิก : https://popcensus68.nso.go.th/
Advertisement
