ปัญหาเรื่องทรัพย์สิน เงิน ๆ ทอง ๆ ไม่เข้าใครออกใคร ยิ่งเศรษฐกิจแบบนี้ หลายคนก็เลือกที่จะเอาทรัพย์สินของตัวเองไป "จำนำ" เพื่อเอาเงินมาหมุนใช้จ่าย แต่บางคนก็เลือกที่จะ "ขายฝาก" แต่ถ้าพูดกันตามตรงแล้ว ก็เชื่อว่าหลายคนอาจมีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนกับศัพท์ 2 คำนี้ แล้ว 2 คำนี้ มีความเหมือน หรือแตกต่างกันอย่างไร ?
"จำนำ" กับ "ขายฝาก" เป็นสัญญาทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ทรัพย์สิน เพื่อเป็นประกันหนี้ในประเทศไทย แต่มีลักษณะและผลทางกฎหมายที่แตกต่างกัน ดังนี้
1. "จำนำ" คือสัญญาที่ผู้จำนำ (ลูกหนี้) ส่งมอบทรัพย์สินให้แก่ผู้รับจำนำ (เจ้าหนี้) เพื่อเป็นประกันการชำระหนี้ โดยทรัพย์สินนั้นต้องเป็นทรัพย์ที่เคลื่อนย้ายได้ เช่น รถยนต์ เครื่องประดับ หรือสิทธิเรียกร้อง เช่น บัญชีเงินฝาก
การครอบครองทรัพย์ ผู้รับจำนำต้องครอบครองทรัพย์สินที่จำนำไว้ตลอดระยะเวลาของสัญญา ถ้าผู้จำนำยังครอบครองทรัพย์อยู่ สัญญาจะไม่สมบูรณ์ตามกฎหมาย
สิทธิของเจ้าหนี้ หากลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ ผู้รับจำนำสามารถขายทรัพย์สินที่จำนำได้ แต่ทั้งนี้ ต้องแจ้งให้ลูกหนี้ "ทราบล่วงหน้า" และดำเนินการตามขั้นตอนกฎหมาย
การสิ้นสุด เมื่อชำระหนี้ครบถ้วน ผู้จำนำจะได้ทรัพย์สินคืนทันที
2. ขายฝาก คือ สัญญาที่ผู้ขายฝาก โอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สิน ทั้งที่เคลื่อนย้ายได้ และอสังหาริมทรัพย์ เช่น ที่ดิน บ้าน ให้แก่ผู้รับซื้อฝาก โดยมีเงื่อนไขว่า ผู้ขายฝากสามารถไถ่ถอนทรัพย์สินคืนได้ภายในระยะเวลาที่กำหนด
การครอบครองทรัพย์ ผู้รับซื้อฝากกลายเป็นเจ้าของทรัพย์สินตามกฎหมายทันที แต่ผู้ขายฝากอาจยังคงครอบครอง หรือใช้ประโยชน์จากทรัพย์สินได้อยู่ ขึ้นอยู่กับข้อตกลง
สิทธิของเจ้าหนี้ หากผู้ขายฝากไม่ไถ่ถอนทรัพย์คืนภายในระยะเวลา เช่น 10 ปี สำหรับอสังหาฯ หรือตามที่ตกลงแต่ไม่เกินกฎหมายกำหนด กรรมสิทธิ์นั้นก็จะตกเป็นของผู้รับซื้อฝากอย่างเด็ดขาด
การสิ้นสุด ผู้ขายฝากต้องไถ่ถอนทรัพย์ด้วยการชำระเงินตามจำนวนที่ตกลงภายในระยะเวลาที่กำหนด หากไม่ไถ่ถอน ทรัพย์จะสูญเสียไป
สรุปแล้ว "จำนำ" เหมาะสำหรับการกู้ยืมระยะสั้น ที่ต้องการใช้ทรัพย์เคลื่อนย้ายได้เป็นประกัน โดยที่เจ้าหนี้ต้องครอบครองทรัพย์ แต่สำหรับ "ขายฝาก" เหมาะสำหรับการกู้ยืมที่ใช้ทรัพย์สินมูลค่าสูง เช่น ที่ดิน และลูกหนี้ยังอยากมีโอกาสได้ทรัพย์คืน แต่มีความเสี่ยงสูงหากไม่ไถ่ถอนทันเวลา โดยทั้งสองวิธีนี้ขึ้นอยู่กับความต้องการ และสถานการณ์ของผู้กู้และเจ้าหนี้ รวมถึงข้อตกลงที่ระบุในสัญญา
Advertisement