รอยเลื่อนอานาโตเลีย มัจจุราชใต้พิภพ สั่นสะเทือนโลก โศกนาฏกรรมครั้งใหญ่
รอยเลื่อนอานาโตเลีย มัจจุราชใต้พิภพ สั่นสะเทือนโลก แผ่นดินไหวตุรกี-ซีเรีย คร่าชีวิตผู้คนหลายหมื่นคน โศกนาฏกรรมครั้งใหญ่ที่ไม่อาจลืม
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
จากกรณีที่ ศาสตราจารย์ ดร.เป็นหนึ่ง วานิชชัย ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยแผ่นดินไหว สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ให้ข้อมูลบนเวทีเสวนา ก้าวข้ามธรณีพิโรธ : นวัตกรรม ววน. พลเกมภัยแผ่นดินไหว เพื่ออนาคตที่ปลอดภัยของไทย ซึ่งจัดโดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริม วิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม หรือ สกสว. โดยระบุว่าขณะนี้โลกมีรอยเลื่อน 3 รอยที่ต้องเฝ้าจับตามอง เพราะหากเกิดการเลื่อนจะส่งผลกระทบรุนแรง ได้แก่ รอยเลื่อนสะกาย รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออก และรอยเลื่อนซานแอนเดรียส ในรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา โดยรอยเลื่อนสะกายมีการขยับครั้งใหญ่ ศูนย์กลางอยู่ที่ประเทศเมียนมาเมื่อวันที่ 28 มีนาคมที่ผ่านมา จนทำให้กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย รับรู้ได้ถึงแรงสั่นสะเทือนจนผู้คนแตกตื่นและเกิดเรื่องเศร้าเมื่อตึกสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ซึ่งอยู่ในระหว่างการก่อสร้างพังถล่มลงมาจนทำให้มีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บจำนวนมาก
อมรินทร์ทีวี ออนไลน์ จึงขอพามารู้จัก รอยเลื่อนอานาโตเลีย ในประเทศตุรกี ซึ่งเคยขยับตัวเกิดแผ่นดินไหวรุนแรง จนมีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บรวมแล้วนับแสนคน เป็นเรื่องที่ทำให้ทั่วโลกต้องช็อกไปกับการสูญเสียครั้งรุนแรงนี้
รู้จัก รอยเลื่อนอานาโตเลีย
รอยเลื่อนอานาโตเลีย (Anatolian Fault) เป็นระบบรอยเลื่อนที่มีความสำคัญทางธรณีวิทยาอย่างมากในประเทศตุรกี และเป็นสาเหตุหลักของการเกิดแผ่นดินไหวในภูมิภาคนี้ รอยเลื่อนนี้แบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ คือ
รอยเลื่อนอานาโตเลียเหนือ (North Anatolian Fault) เป็นรอยเลื่อนตามแนวระดับ (strike-slip fault) ที่มีการเคลื่อนที่ในแนวนอน ยาวประมาณ 1,500 กิโลเมตร พาดผ่านทางตอนเหนือของตุรกี เป็นรอยเลื่อนที่มีการเคลื่อนที่เร็วและมีความเสี่ยงที่จะเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ รอยเลื่อนนี้เกิดจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกอานาโตเลียที่ถูกดันไปทางทิศตะวันตกโดยแผ่นเปลือกโลกอาระเบีย
รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออก (East Anatolian Fault) มีลักษณะเป็นรอยเลื่อนตามแนวระดับ (strike-slip fault) วางตัวในแนวตะวันออกเฉียงใต้-ตะวันตกเฉียงเหนือ พาดผ่านพื้นที่ทางตะวันออกและภาคกลางตอนใต้ของประเทศตุรกี รอยเลื่อนนี้เป็นผลมาจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลกอานาโตเลีย (Anatolian Plate) ที่ถูกดันไปทางทิศตะวันตกโดยแผ่นเปลือกโลกอาระเบีย (Arabian Plate) ที่กำลังเคลื่อนที่ไปทางทิศเหนือ
ลักษณะและความอันตราย
ประเภทของรอยเลื่อน : รอยเลื่อนอานาโตเลียเป็นรอยเลื่อนตามแนวระดับ ซึ่งหมายความว่าแผ่นเปลือกโลกสองฝั่งเคลื่อนที่สวนกันในแนวนอน การเคลื่อนที่แบบนี้ทำให้เกิดแรงเฉือนสะสมในชั้นหิน เมื่อแรงเฉือนสะสมถึงจุดหนึ่ง ก็จะปลดปล่อยออกมาในรูปของแผ่นดินไหว
ความยาวและขอบเขต : รอยเลื่อนนี้มีความยาวประมาณ 700 กิโลเมตร พาดผ่านพื้นที่ที่มีประชากรหนาแน่นหลายแห่งในตุรกี ทำให้แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นตามแนวรอยเลื่อนนี้มีความเสี่ยงที่จะก่อให้เกิดความเสียหายอย่างมาก
ประวัติการเกิดแผ่นดินไหว : รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออกมีประวัติการเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่หลายครั้งในอดีต ซึ่งแสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการเกิดแผ่นดินไหวรุนแรง ตัวอย่างเช่น แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ที่มีขนาด 7.8 และ 7.5 ซึ่งสร้างความเสียหายอย่างใหญ่หลวงในตุรกีและซีเรีย
ความเสี่ยงและความอันตราย : แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นตามแนวรอยเลื่อนนี้สามารถมีขนาดใหญ่และสร้างความเสียหายในวงกว้าง พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบมักเป็นพื้นที่ที่มีโครงสร้างพื้นฐานไม่แข็งแรง ทำให้ความเสียหายรุนแรงยิ่งขึ้น การเกิดแผ่นดินไหวในพื้นที่ที่มีประชากรหนาแน่นทำให้มีผู้เสียชีวิตและผู้บาดเจ็บจำนวนมาก สร้างผลกระทบต่อเนื่อง เช่น อาฟเตอร์ช็อก ดินถล่ม และความเสียหายต่อโครงสร้างพื้นฐาน
โศกนาฏกรรมแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในตุรกี-ซีเรีย
เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ได้เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง 2 ครั้ง ขนาด 7.8 และ 7.5 ตามมาตราริกเตอร์ บริเวณชายแดนระหว่างตุรกีและซีเรีย ซึ่งสร้างความเสียหายอย่างมหาศาล คร่าชีวิตผู้คนไปมากกว่า 51,100 คน แบ่งเป็น 44,300 คนในตุรกี และ 6,700 คนในซีเรีย โครงสร้างพื้นฐานและอาคารบ้านเรือนพังทลายลงและเสียหายอย่างประเมินค่าไม่ได้ ซึ่งนับเป็นภัยพิบัติทางธรรมชาติที่รุนแรงที่สุดครั้งหนึ่งของโลก
นายเรเจป ไตยิป แอร์โดอัน ประธานาธิบดีตุรกีต้องประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินใน 10 จังหวัด เป็นเวลานานถึง 3 เดือน ส่วนซีเรีย สถานการณ์ของประเทศกลายเป็น "หายนะ" อาคารหลายหลังในซีเรียซึ่งได้รับความเสียหายอยู่ก่อนแล้วจากสงครามกลางเมืองที่กินเวลามานานกว่า 12 ปี เมื่อเจอแผ่นดินไหวก็พังทลาย ผู้คนจำนวนมากหนีตายออกจากอาคารบ้านเรือนไปอยู่บนท้องถนน
แผ่นดินไหวครั้งนี้ยังรู้สึกได้ไกลถึงประเทศไซปรัส ศูนย์วิทยาแผ่นดินไหวยุโรป-เมดิเตอร์เรเนียนกล่าวว่าแรงสั่นสะเทือนยังรู้สึกได้ในประเทศโรมาเนีย กรีซ จอร์เจีย อาร์มีเนีย อาเซอร์ไบจาน อิรัก จอร์แดน ปาเลสไตน์ อิสราเอล และอียิปต์
นักวิทยาศาสตร์ยังคงศึกษาและเฝ้าระวังรอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออกอย่างต่อเนื่อง เพื่อทำความเข้าใจพฤติกรรมของรอยเลื่อนและประเมินความเสี่ยงของการเกิดแผ่นดินไหวในอนาคต การศึกษาเหล่านี้มีเป้าหมายเพื่อปรับปรุงการคาดการณ์แผ่นดินไหว พัฒนาเทคโนโลยีการก่อสร้างที่ทนทานต่อแผ่นดินไหว สร้างความตระหนักรู้และเตรียมความพร้อมให้กับประชาชนเพื่อลดการสูญเสียและผลกระทบจากแผ่นดินไหวในอนาคต
Advertisement
