ซีรีส์ไทย "สืบสันดาน" ที่กำลังเป็นกระแสโด่งดังบน Netflix ได้จุดประกายความสนใจในประเด็นปัญหาและความท้าทายที่ธุรกิจครอบครัวต้องเผชิญ ความขัดแย้งภายใน การส่งต่ออำนาจ และการขาดธรรมาภิบาล ล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงที่อาจนำไปสู่วิกฤตและความล่มสลายของธุรกิจครอบครัวได้
บทความนี้ SPOTLIGHT จะพาคุณไปสำรวจบทเรียนที่ได้จากซีรีส์เรื่องนี้ และแนะนำเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายเหล่านี้และเติบโตอย่างยั่งยืน นั่นคือ "ธรรมนูญครอบครัว"
ซีรีส์ไทย "สืบสันดาน" (Master of the House) ไม่ได้เป็นเพียงแค่ละครดราม่าเข้มข้นที่ตีแผ่ความโลภและการแย่งชิงอำนาจภายในตระกูลเจ้าของธุรกิจเท่านั้น แต่ยังเป็นเสมือนกระจกสะท้อนปัญหาและความท้าทายที่ธุรกิจครอบครัวไทยต้องเผชิญ เช่น ความขัดแย้งระหว่างพี่น้องที่มีมุมมองต่างกันเกี่ยวกับทิศทางของธุรกิจ หรือความขัดแย้งระหว่างรุ่นพ่อกับรุ่นลูกที่มีความเห็นไม่ลงรอยกันในเรื่องการบริหารงาน สิ่งนี้นำไปสู่การช่วงชิงอำนาจ การทรยศหักหลัง และการทำลายล้างซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นภาพสะท้อนของปัญหาที่มักเกิดขึ้นในธุรกิจครอบครัวหลายแห่งในโลกความเป็นจริง
ซีรีส์นี้เราได้เห็นถึงความขัดแย้งภายในครอบครัวเจ้าของธุรกิจขนาดใหญ่ ซึ่งเกิดจากความแตกต่างในทัศนคติ เป้าหมาย และแรงผลักดันส่วนบุคคลของสมาชิกแต่ละคน เช่น ความขัดแย้งระหว่างพี่น้องที่มีมุมมองต่างกันเกี่ยวกับทิศทางของธุรกิจ หรือความขัดแย้งระหว่างรุ่นพ่อกับรุ่นลูกที่มีความเห็นไม่ลงรอยกันในเรื่องการบริหารงาน สิ่งนี้นำไปสู่การช่วงชิงอำนาจ การทรยศหักหลัง และการทำลายล้างซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นภาพสะท้อนของปัญหาที่มักเกิดขึ้นในธุรกิจครอบครัวหลายแห่งในโลกความเป็นจริง
ซีรีส์นำเสนอประเด็นการส่งต่ออำนาจในธุรกิจครอบครัว ซึ่งเป็นเรื่องละเอียดอ่อนและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความยั่งยืนขององค์กร ในซีรีส์นี้ เราได้เห็นถึงความยากลำบากในการคัดเลือกผู้สืบทอดที่เหมาะสม ซึ่งต้องมีความสามารถในการบริหารจัดการธุรกิจ มีความเป็นผู้นำ และมีความเข้าใจในวัฒนธรรมองค์กร นอกจากนี้ การเตรียมความพร้อมให้กับทายาทก็เป็นสิ่งสำคัญ เช่น การส่งเสริมให้ทายาทได้เรียนรู้และมีประสบการณ์ในการทำงานจริง การให้คำปรึกษาและแนะนำจากผู้บริหารรุ่นก่อน และการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างทายาทกับพนักงานในองค์กร
สำหรับความสำคัญของธรรมาภิบาลและความโปร่งใสในการดำเนินธุรกิจ การขาดหลักธรรมาภิบาล เช่น การไม่ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับ การใช้อำนาจในทางมิชอบเพื่อประโยชน์ส่วนตน การไม่เปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่ถูกต้องและครบถ้วน หรือการทุจริตคอร์รัปชัน ล้วนเป็นปัจจัยที่นำไปสู่ความล้มเหลวขององค์กรในที่สุด ดังที่เห็นในตัวละครบางตัวที่ใช้ตำแหน่งและอำนาจของตนเองเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตัว ทำให้เกิดความเสียหายต่อธุรกิจและความสัมพันธ์ภายในครอบครัว
ประเด็นต่างๆ ที่ซีรีส์ "สืบสันดาน" นำเสนอ สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการวางแผนและการบริหารจัดการธุรกิจครอบครัวอย่างเป็นระบบ ซึ่งหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายเหล่านี้และเติบโตอย่างยั่งยืนได้ คือ "ธรรมนูญครอบครัว"
ธรรมนูญครอบครัว หรือ Family Constitution/Family Charter คือ เอกสารที่รวบรวมข้อตกลง หลักการ กฎเกณฑ์ และแนวทางปฏิบัติต่างๆ ที่สมาชิกครอบครัวร่วมกันกำหนดขึ้น เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินธุรกิจและการใช้ชีวิตของสมาชิกในครอบครัว ธรรมนูญครอบครัวจะช่วยให้ทุกคนในครอบครัวมีความเข้าใจที่ตรงกันในเรื่องต่างๆ เช่น เป้าหมายของธุรกิจ บทบาทหน้าที่ของสมาชิกแต่ละคน กระบวนการตัดสินใจ และการแก้ไขข้อขัดแย้ง
ธุรกิจครอบครัวมักเผชิญกับความท้าทายที่แตกต่างจากธุรกิจทั่วไป เนื่องจากมีความสัมพันธ์ทางสายเลือดเข้ามาเกี่ยวข้อง ธรรมนูญครอบครัวจะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น
เพื่อให้ธรรมนูญครอบครัวมีความทันสมัยและสอดคล้องกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ควรมีการทบทวนและปรับปรุงเป็นระยะๆ อย่างน้อยทุก 2-3 ปี การจัดทำธรรมนูญครอบครัวควรเป็นกระบวนการที่สมาชิกทุกคนมีส่วนร่วม โดยอาจพิจารณาขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้ธรรมนูญที่ทุกคนยอมรับและสามารถปฏิบัติตามได้อย่างแท้จริง
"สืบสันดาน" ไม่ได้เป็นเพียงแค่ละครโทรทัศน์ที่ให้ความบันเทิงเท่านั้น แต่ยังเป็นบทเรียนอันทรงคุณค่าสำหรับธุรกิจครอบครัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการสร้างความสัมพันธ์อันดีภายในครอบครัว ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการทำงานร่วมกัน การวางแผนการส่งต่ออำนาจอย่างรอบคอบ เพื่อให้มั่นใจว่าธุรกิจจะสามารถดำเนินต่อไปได้อย่างราบรื่น และการยึดมั่นในหลักธรรมาภิบาลในการดำเนินธุรกิจ เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือและความไว้วางใจจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่าย
สุดท้ายนี้ ธรรมนูญครอบครัวที่แข็งแกร่งจะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเติบโตอย่างยั่งยืนจากรุ่นสู่รุ่น ดังนั้น การจัดทำธรรมนูญครอบครัวจึงเป็นสิ่งที่ธุรกิจครอบครัวทุกแห่งควรให้ความสำคัญ
ข้อมูลอ้างอิงจาก SET Thailand