มะขามหวานขึ้นรากินได้ แต่ไม่กินจะดีกว่า เพราะอาจมีการปนเปื้อน

มะขามหวานขึ้นรากินได้ แต่ไม่กินจะดีกว่า เพราะอาจมี การปนเปื้อนเชื้อราชนิดอื่นที่สร้างสารพิษและเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

จากกรณีข่าว "มะขามหวานขึ้นรา" กินได้ ซึ่งอ้างอิงงานวิจัยที่ระบุว่าเป็นเชื้อราที่ไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพนั้น พบว่าเชื้อราที่แยกได้จากมะขามหวานในการวิจัยทั้งหมดเป็นเชื้อราที่ไม่สร้างสารพิษและไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค

อย่างไรก็ตาม การเลือกรับประทานมะขามหวานที่ไม่ขึ้นรา ย่อมส่งผลดีต่อสุขภาพมากกว่า เนื่องจากหากมีการขึ้นราอาจมีการปนเปื้อนเชื้อราชนิดอื่นที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้

เชื้อราที่พบในมะขามหวานแต่ละสายพันธุ์จะสร้างสารพิษต่างชนิดกัน โดยสามารถจำแนกสารพิษจากราเป็นกลุ่ม ดังนี้

1. Aflatoxins
2. Ochratoxins
3. Zearalenone
4. Trichothecenes  

เชื้อราดังกล่าวก่อให้เกิดอาการพิษต่อตับโดยเฉพาะกลุ่มเด็กอายุ 3 - 8 ขวบ และอาจก่อให้เกิดโรคมะเร็งตับได้ และส่งผลเสียต่อร่างกายจนถึงขั้นเสียชีวิต เช่น อาการไข้ ปวดท้อง อาเจียน ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ถ่ายปัสสาวะเป็นเลือด ไตวายเรื้อรัง ทำลายเซลล์ในไขกระดูก เซลล์บุเยื่อเมือกของทางเดินอาหารและทำลายระบบภูมิคุ้มกัน โรคตับอักเสบเฉียบพลัน โรคมะเร็งตับ เป็นต้น นอกจากนี้เชื้อราในกลุ่ม Zearalenone  ยังเกิดผลกระทบต่อหมู แต่ยังไม่มีรายงานการเกิดพิษจากสารนี้ในมนุษย์

ทั้งนี้ มะขามหวานสุก ถือเป็นผลไม้ยอดนิยมตามฤดูกาลของไทย มีประโยชน์และคุณค่าโภชนาการ เพราะช่วยเรื่องระบบขับถ่าย มีวิตามินซีสูง ช่วยบรรเทาอาการโรคเบาหวานชนิดน้ำตาลในเลือดน้อย ช่วยสมานและรักษาแผลในกระเพาะอาหาร และช่วยบำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย

แต่มะขามหวานก็เป็นผลไม้ที่ให้พลังงานและคาร์โบไฮเดรตสูงเช่นเดียวกัน โดยเนื้อมะขามหวานสุก 100 กรัม หรือ 1 ขีด ให้พลังงาน 332 กิโลแคลอรี คาร์โบไฮเดรต 80.30 กรัม โปรตีน 2.9 กรัม เบต้าแคโรทีน 156  ไมโครกรัม วิตามินซี 75 มิลลิกรัม ซึ่งสูงกว่าส้มที่มีวิตามินซี 53.2 มิลลิกรัม และสตรอเบอร์รี่ ที่มีวิตามินซี 58.8 มิลลิกรัม ในปริมาณ 100 กรัมเท่ากัน แต่ด้วยปริมาณพลังงานที่สูงมาก ดังนั้น จึงไม่ควรรับประทานมากเกิน 1 ขีด ต่อ 1 วัน เพราะจะทำให้ได้รับพลังงานมากเกินความต้องการของร่างกายได้