ศาลฎีกาปานามาอนุญาตขายบุหรี่ไฟฟ้า ให้เหตุผล ! การห้ามเท่ากับขัดต่อรัฐธรรมนูญ

ทุกคนคงรู้จัก “บุหรี่” ซึ่งปัจจุบันก็มีอยู่หลากหลายยี่ห้อ รวมถึง “บุหรี่ไฟฟ้า” โดยยังคงเป็นที่ถกเถียงว่าดีจริงหรือไหม บางประเทศสั่งห้ามจำหน่าย บางประเทศก็อนุญาต จนทำให้สังคมเกิดความสับสน

panama(2)

บุหรี่ไฟฟ้า

บุหรี่ไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์สูบบุหรี่ชนิดหนึ่ง โดยอาศํยไฟฟ้าทำให้เกิดความร้อน ทำให้ไม่เกิดควันจากกระบวนการเผาไหม้เหมือนบุหรี่ทั่วไป ซึ่งเป็นความจริงที่ว่า บุหรี่ไฟฟ้าสามารถลดความเสี่ยงของผู้สูบที่จะได้รับสารอันตรายจากการเผาไหม้บางตัว เช่น น้ำมันดินหรือทาร์ (Tar) และคาร์บอนมอนอกไซด์ (Carbon Monoxide) ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งและโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ แต่การสูบบุหรี่ไฟฟ้ายังคงก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายของผู้สูบ โดยบางงานวิจัยที่ระบุว่าไอระเหยของบุหรี่ไฟฟ้ามีขนาดอนุภาคที่เล็กกว่าบุหรี่ธรรมดาทั่วไป ทำให้ไอระเหยถูกสูดเข้าปอดส่วนลึกกว่า ส่งผลทำให้อนุภาคดังกล่าวซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้ง่ายกว่า และยากที่ร่างกายจะขับออกมาได้ นำไปสู่โรคทางเดินหายใจ โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคอื่น ๆ ได้เหมือนกัน

ช panama(3)

ศาลฎีกาปานามาตัดสินยกเลิกแบนบุหรี่ไฟฟ้า

ศาลยุติธรรมสูงสุดของปานามาได้ตัดสินเป็นเอกฉันท์ว่าการห้ามขายผลิตภัณฑ์บุหรี่ไฟฟ้าทั้งหมดของปานามานั้นขัดต่อรัฐธรรมนูญ โดยคําตัดสินที่ประกาศเมื่อสัปดาห์ที่แล้วนั้นเป็นคำตัดสินเพื่อตอบสนองต่อการฟ้องร้องโดยกลุ่มผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้าชื่อว่า Asociación por la Reducción de Daños del Tabaquismo de Panamá (ARDT Panama)

กฎหมายมาตรา 315 ระบุห้ามการขายและนําเข้าผลิตภัณฑ์บุหรี่ไฟฟ้าและยาสูบแบบให้ความร้อนทั้งหมดทั้งประเภทมีและไม่มีนิโคติน กฎหมายยังห้ามการขายบุหรี่ไฟฟ้าออนไลน์ ห้ามการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในสถานที่ที่ไม่อนุญาตให้สูบบุหรี่ และให้สิทธิ์เจ้าหน้าที่ศุลกากรในการตรวจสอบ กักขัง และยึดการจัดส่งบุหรี่ไฟฟ้าไปยังประเทศในอเมริกากลาง

กฎหมายดังกล่าวผ่านสภานิติบัญญัติแห่งชาติในปี 2021 และได้รับความเห็นชอบจากประธานาธิบดีปานามา Laurentino Cortizo ในเกือบหนึ่งปีต่อมาเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2022 โดยก่อนหน้านี้ปานามาเคยห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้าภายใต้คำสั่งกระทรวงสาธารณสุขปี 2014

กลุ่มผุ้ใช้บุหรี่ไฟฟ้าได้ออกมาร้องขอความเป็นธรรมจากศาลยุติธรรม โดยอ้างว่าการแบนเป็นการละเมิดสิทธิตามรัฐธรรมนูญต่อสุขภาพ (กีดกันผู้ที่สูบบุหรี่จากสิ่งทดแทนที่มีความเสี่ยงอันตรายต่ำกว่า) และยังกล่าวหาว่าสภานิติบัญญัติแห่งชาติละเมิดกฎทางเทคนิคของรัฐสภาในการผ่านกฎหมาย การคัดค้านทางกฎหมายนี้ยังได้รับการสนับสนุนจากสมาคมผู้สูบบุหรี่และครอบครัวเพื่อปานามาปลอดบุหรี่และสมาคมกัญชาทางการแพทย์แห่งปานามา ตามรายงานของ El Capital Financiero

ศาลให้ความเห็นว่ากฎหมายมาตรา 315 ละเมิดกระบวนการของรัฐสภาที่ระบุไว้ในมาตรา 170 ของรัฐธรรมนูญปานามา ทว่ายังไม่ชัดเจนว่าศาลฎีกานั้นให้น้ำหนักกับการคัดค้านในแง่ของสิทธิด้านสุขภาพด้วยหรือไม่

ประเทศในละตินอเมริกาและแถบแคริบเบียนมากกว่า 12 ประเทศห้ามการใช้บุหรี่ไฟฟ้า เช่น บราซิล และเม็กซิโก โดยบราซิลซึ่งเป็นประเทศในแถบละตินอเมริกาที่มีประชากรมากที่สุดเพิ่งตัดสินใจที่จะคงการแบนบุหรี่ไฟฟ้าไว้

อนึ่ง ปานามาเพิ่งเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมกรอบอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบ (FCTC) ครั้งที่ 10 เมื่อต้นปีนี้ หรือที่เรียกว่า COP 10 ซึ่งมีการถกเถียงเรื่องของการควบคุมบุหรี่ไฟฟ้าและผลิตภัณฑ์ยาสูบรูปแบบใหม่ โดยแต่ละประเทศมีความเห็นที่แตกต่างกันและยังไม่สามารถหาข้อสรุปได้ในหลายประเด็น