เปิดประวัติ "เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์" เรือพระที่นั่งองค์สำคัญที่ได้รางวัลระดับโลก
เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ ลำปัจจุบัน สร้างขึ้นใหม่ในปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แล้วเสร็จในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เมื่อพุทธศักราช 2454 โดยตั้งชื่อตามเรือพระที่นั่งโบราณของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา คือ เรือศรีสุพรรณหงส์ หรือ เรือพระที่นั่งชัยสุพรรณหงส์ ที่สร้างขึ้นเมื่อพุทธศักราช 2091 ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายมีชื่อเรือพระที่นั่งสุวรรณหงส์ สมัยรัชกาลที่ 1 (พุทธศักราช 2325 - 2352) ปรากฏชื่อเรือพระที่นั่งสุวรรณหงส์ และรัชกาลที่ 3 (พุทธศักราช 2367 - 2394) ปรากฏชื่อเรือพระที่นั่ง ศรีสุพรรณหงส์
ด้วยหัวเรือพระที่นั่งนี้มีโขนเรือรูปหัวของหงส์ ลำตัวเรือทอดยาวคือส่วนตัวหงส์ จำหลักไม้ลงรักปิดทองประดับกระจกมีพู่ห้อย ปลายพู่เป็นแก้วผลึก ภายนอกทาสีดำ ท้องเรือทาสีแดง ตอนกลางลำเรือมีที่ประทับเรียก ราชบัลลังก์กัญญา สำหรับพระเจ้าอยู่หัวหรือพระราชวงศ์ชั้นสูง เรือมีความยาว 46.15 เมตร กว้าง 3.17 เมตร ลึกจนถึงท้องเรือ 94 เซนติเมตร กินน้ำลึก 41 เซนติเมตร น้ำหนัก 15 ตัน ใช้กำลังพลประกอบด้วย ฝีพาย 50 คน นายเรือ 2 คน นายท้าย 2 คน คนถือธงท้าย 1 คน พลสัญญาณ 1 คน คนถือฉัตร 7 คน คนขานยาว 1 คน คนขานยาวทำหน้าที่ในการร้องขานเพลงเรือโดยฝีพายจะร้องเห่เรือพร้อมกันไปตามจังหวะร่วมกับเรือลำอื่นๆ
องค์การเรือโลกแห่งสหราชอาณาจักร ส่งผู้แทนมาพิจารณามอบรางวัลเรือโลก แก่เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน 2535 คณะกรรมการองค์การ World Ship Trust ประกอบด้วย อีเวนเซาท์บี-เทลยัวร์ ประธานองค์การเรือโลก ไมเคล ไทยแนน นักกฎหมายประจำองค์การฯ และเจมส์ ฟอร์ไซธ์ ได้เดินทางมายังประเทศไทย เพื่อเข้าเฝ้าฯ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 เพื่อทูลเกล้าฯ ถวายเหรียญรางวัลเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ เหรียญรางวัลมรดกทางทะเลขององค์การเรือโลก ประจำปี 2535 (The World Ship Trust Maritime Heritage Award 'Suphannahong Royal Barge') โอกาสนี้ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานเหรียญรางวัลดังกล่าวแก่อธิบดีกรมศิลปากร ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลรักษาเรือพระที่นั่ง
ทั้งนี้ ในวันที่ 27 กรกฎาคม 2567 กองทัพเรือ ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญเรือพระที่นั่ง จำนวน 3 ลำ ประกอบด้วย เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ 9 และเรือพระที่นั่งอนันตนาคราช จัดแสดงแบบผูกทุ่น ประกอบกาพย์เห่เรือเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ซึ่งจะแสดงวันละ 2 รอบ โดยจะแสดงในวันที่ 28 กรกฎาคม 2567 จัดแสดง เวลา 15.00 น. และ 20.00 น. ในส่วนของวันที่ 29 กรกฎาคม 2567 จัดแสดง เวลา 17.00 น. และ 20.00 น. พร้อมทั้งจัดให้มีนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ ณ บริเวณท่าราชวรดิฐ ถนนมหาราช อีกด้วย
