โรคบูลิเมีย กินแล้วล้วงคอ อาการโรคทางจิตที่อันตราย คนกลัวอ้วนต้องระวัง

โรคบูลิเมีย หรือ โรคล้วงคอ พฤติกรรมผิดปกติทางร่างกายและจิตใจ มักเกิดกับคนที่กังวลเรื่องรูปร่างและน้ำหนัก อันตรายถึงชีวิต

คอนเทนต์แนะนำ

เปิดใจ น้องเฟิร์น นิสิตคณะเภสัชศาสตร์ ผู้ชนะเลิศออกแบบโลโก้ "หมูเด้ง"

"ใหม่ ดาวิกา" ไม่ทน! ฟ้องคนด่าแรง เอาเงินมาช่วยเหลือสัตว์

ตำนาน นางนพมาศ จากพิธี "จองเปรียง" สมัยสุโขทัย สู่ประเพณี "ลอยกระทง"

โรคบูลิเมีย

โรคบูลิเมีย หรือ โรคล้วงคอ พฤติกรรมผิดปกติที่เกิดขึ้นกับทั้งทางร่างกายและจิตใจ โดยหลังรับประทานอาหารเข้าไปแล้วผู้ป่วยมักรู้สึกผิดและกลัวอ้วน อีกทั้งยังมีความเข้าใจผิดๆ เกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตัวเองทำให้ต้องพยายามกำจัดอาหารที่พึ่งกินเข้าไปออกมาโดยการ "ล้วงคอ" ให้ตัวเองอาเจียน ออกกำลังกายอย่างหนัก ใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ รวมทั้งอาจอดอาหารและจำกัดปริมาณอาหารที่รับประทานด้วย ซึ่งโรค Bulimia เกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่พบได้บ่อยในกลุ่มวัยรุ่นเพศหญิง

อาการของบูลิเมีย

• รับประทานอาหารปริมาณมากในช่วงเวลาสั้น ๆ
• จำกัดปริมาณอาหาร และหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารบางชนิด
• ล้วงคอเพื่อให้อาเจียนอาหารที่รับประทานเข้าไป หรือออกกำลังกายอย่างหักโหมเพื่อป้องกันน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
• ใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ หรือสวนทวารหลังรับประทานอาหาร
• ใช้อาหารเสริมหรือผลิตภัณฑ์สมุนไพรเพื่อลดน้ำหนัก
• กังวลหรือกลัวว่าน้ำหนักตัวจะเพิ่มขึ้น
• หมกมุ่นอยู่กับน้ำหนักและรูปร่างของตนเอง
• มีความคิดแง่ลบต่อภาพลักษณ์ของตนเอง
• ควบคุมพฤติกรรมการรับประทานอาหารไม่ได้
• สภาวะอารมณ์เปลี่ยนไปจากปกติ เช่น รู้สึกเครียด หรือวิตกกังวล เป็นต้น
• ประจำเดือนมาผิดปกติ

สาเหตุของบูลิเมีย

สาเหตุของโรค ในทางการแพทย์ยังไม่มีระบุไว้อย่างแน่ชัดว่า โรคบูลิเมีย เกิดขึ้นได้อย่างไร แต่โรคนี้อาจเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ ร่วมกัน  โดยพบว่าอาจมีความเกี่ยวข้องกับปัจจัยทางร่างกาย อารมณ์ สังคม หลายประการ เช่น ความไม่มั่นใจในตัวเอง ความผิดปกติทางจิตเวช ภาวะซึมเศร้า อาการย้ำคิดย้ำทำ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยบางอย่างที่อาจทำให้มีโอกาสเกิด Bulimia มากขึ้น ได้แก่ การมีประวัติความผิดปกติของการรับประทานอาหารในครอบครัว มีเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้เกิดความตึงเครียดทางอารมณ์ เช่น การหย่าร้างหรือปัญหาความสัมพันธ์ในครอบครัว การได้รับอิทธิพลจากสื่อ การมีภาวะเบื่ออาหารหรือเคยลดน้ำหนักมากๆ มาก่อน และการป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 1

การรักษาบูลิเมีย

ในการรักษาโรค Bulimia นั้น อาจจำเป็นต้องใช้วิธีรักษาร่วมกันมากกว่า 1 วิธี ซึ่งการรักษาด้วยการฟื้นฟูสภาพจิตร่วมกับการใช้ยาต้านเศร้า และการให้ความร่วมมือกับแพทย์ นักจิตบำบัด เพื่อน และครอบครัว อาจเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการรักษาโรคนี้

โดยโรค Bulimia สามารถรักษาและบำบัดได้ ดังนี้

จิตบำบัด เป็นวิธีรักษาด้วยการพูดคุยบำบัดทางจิตกับผู้ให้คำปรึกษาพิเศษหรือจิตแพทย์ ซึ่งวิธีจิตบำบัดที่ใช้รักษาโรค Bulimia มีดังนี้

• การบำบัดความคิดและพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy) จะช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจและเรียนรู้ว่าการล้วงคอหรือความเชื่อเกี่ยวกับการกำจัดอาหารด้วยวิธีต่าง ๆ นั้นส่งผลเสียต่อสุขภาพ และปรับทัศนคติของผู้ป่วยเกี่ยวกับอาหารและการรับประทานอาหารไปในทางที่เหมาะสม
• การบำบัดสัมพันธภาพระหว่างบุคคล (Interpersonal Therapy) ผู้ป่วยบางรายอาจมีปัญหาด้านการปฏิสัมพันธ์กับผู้คนรอบข้าง ซึ่งวิธีนี้จะช่วยปรับความคิด ทักษะด้านการสื่อสาร และทักษะการแก้ปัญหาของผู้ป่วยให้ดีขึ้นได้
• การบำบัดแบบครอบครัว (Family-Based Therapy) ครอบครัวมีบทบาทสำคัญในการรักษาผู้ป่วยโรค Bulimia ที่อยู่ในช่วงวัยรุ่น โดยการบำบัดวิธีนี้จะช่วยให้ผู้ปกครองควบคุมพฤติกรรมการรับประทานอาหารของผู้ป่วย และเตรียมพร้อมรับมือกับผลกระทบต่อครอบครัวจากโรคนี้ได้

การใช้ยารักษา การใช้ยาต้านเศร้าควบคู่กับการพูดคุยบำบัดทางจิตอาจช่วยลดอาการของโรค Bulimia ได้ โดยยาที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกาที่ใช้รักษาผู้ป่วยโรค Bulimia คือ ยาฟลูอ็อกซีทีน (Fluoxetine) ซึ่งเป็นยาต้านซึมเศร้าในกลุ่ม SSRI (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors)

โภชนศึกษา แพทย์และนักโภชนาการอาจช่วยวางแผนการรับประทานอาหารที่เหมาะสม เพื่อให้ผู้ป่วยกลับมามีน้ำหนักตัวเป็นปกติ มีพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ดี และได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน นอกจากนี้ ผู้ป่วยยังได้รับคำแนะนำในการลดน้ำหนักอย่างปลอดภัยอีกด้วย

การรักษาในโรงพยาบาล แม้ว่าผู้ป่วยโรค Bulimia อาจไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเสมอไป แต่กรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงมากและมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษาทันที

ภาวะแทรกซ้อนจากบูลิเมีย

การได้รับสารอาหารที่ไม่ครบถ้วน การล้วงคออาเจียน และการใช้ยาระบายเป็นประจำ อาจทำให้เสี่ยงเกิดภาวะขาดสารอาหารและภาวะแทรกซ้อนได้หลายประการ ดังนี้

• รู้สึกเหนื่อยและอ่อนเพลีย
• ประจำเดือนมาผิดปกติ หรือประจำเดือนขาด
• ผิวหนังและเส้นผมแห้ง
• เล็บหักง่าย
• ภาวะขาดน้ำ
• ต่อมน้ำลายอักเสบ
• มีแผลในกระเพาะอาหาร
• กล้ามเนื้อหดเกร็ง
• ท้องผูก
• สมรรถภาพทางเพศลดลง
• หัวใจเต้นผิดจังหวะ
• มีปัญหาสุขภาพฟัน เนื่องจากกรดกระเพาะอาหารจากการอาเจียนอาจทำลายผิวเคลือบฟันได้
• มีปัญหาเกี่ยวกับไต หัวใจ ลำไส้ และกระดูก เช่น โรคกระดูกพรุน เป็นต้น
• พยายามฆ่าตัวตาย

การป้องกันบูลิเมีย

การอยู่ในยุคที่สื่อต่าง ๆ เผยแพร่ค่านิยมความผอมและรูปร่างที่ผิดไปจากความเป็นจริงอาจทำให้วัยรุ่นหมกมุ่นอยู่กับมายาคติในการมีรูปร่างที่ดี ดังนั้น นักวิชาการและผู้ปกครองควรกระตุ้นให้เด็กมีทัศนคติที่ดีต่อรูปร่างของตนเอง และทำความเข้าใจว่าการมีน้ำหนักที่เหมาะสมนั้นไม่จำเป็นต้องมีรูปร่างที่ผอมเสมอไป เพื่อป้องกันปัญหาสุขภาพและการเจ็บป่วยด้วยโรคนี้

ข้อมูลจาก : pobpad, healthpromcornwall, krabinakharin