ปัญหาฝุ่นในประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเด็นที่มีผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ปัญหานี้ทวีความรุนแรงขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้งระหว่างเดือนธันวาคมถึงเมษายน
การแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 เป็นเรื่องที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งในด้านการวางแผนและการดำเนินมาตรการอย่างต่อเนื่องในทุกระดับ เพื่อให้คุณภาพอากาศในประเทศดีขึ้นและสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับทุกคน
การลดลงของ PM2.5 ในไทย
ขณะที่รายงานคุณภาพอากาศโลกประจำปี 2024 (2024 World Air Quality Report) ประเทศไทยติดอยู่ที่อันดับ 45 ด้วยค่าเฉลี่ยฝุ่น PM2.5 ตลอดทั้งปี 2024 ที่มีค่าเฉลี่ยรายปีลดลง 14.9% เหลือ 19.8 µg/m³ ซึ่งลดลงจากปี 2023 ที่มีค่าเฉลี่ย 23.3 µg/m³ การลดลงของค่าเฉลี่ยฝุ่น PM2.5 นี้อาจสะท้อนถึงความพยายามในการแก้ไขและลดมลพิษในประเทศ รวมไปถึงการมีมาตรการด้านการจัดการฝุ่นจากภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมที่เข้มข้นมากขึ้น
แม้ว่าจะเป็นพัฒนาการที่ดีขึ้น แต่ยังไม่มีเมืองใดในประเทศที่สามารถทำให้ระดับ PM2.5 เฉลี่ยรายปีตรงตามเกณฑ์ขององค์การอนามัยโลก (WHO) ซึ่งกำหนดไว้ที่ 5 µg/m³ การลดระดับฝุ่นให้ถึงเป้าหมายที่ปลอดภัยตามมาตรฐานระดับ WHO ยังคงเป็นความท้าทายในระยะยาว ซึ่งจำเป็นต้องมีการปรับปรุงมาตรการและนโยบายที่เข้มข้นมากขึ้นในหลายด้าน
สำหรับกรุงเทพฯ เมืองหลวงที่ปัญหามลพิษทางอากาศยังคงเป็นปัญหาด้านสาธารณสุขที่สำคัญ ระดับ PM2.5 ลดลงเล็กน้อยเพียง 3% เหลือ 18.9 µg/m³ จาก 21.7 µg/m³ ในปีที่แล้ว โดยระดับมลพิษที่สูงยังคงส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในเมือง
แหล่งกำเนิดมลพิษ PM2.5 ในไทย
การปล่อยจากอุตสาหกรรม - การปล่อยมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น โรงงานผลิตพลังงานและการผลิตสินค้าต่าง ๆ ซึ่งมีการปล่อยมลพิษที่มีขนาดเล็ก เช่น ฝุ่นละออง PM2.5 ลงสู่อากาศ
การจราจรในเมือง - ยานพาหนะในเมืองเป็นแหล่งสำคัญของมลพิษ PM2.5 โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานคร ที่การปล่อยจากยานพาหนะคิดเป็นประมาณ 25% ของมลพิษทางอากาศ
มลพิษข้ามพรมแดน - มลพิษที่มาจากประเทศเพื่อนบ้าน เช่น การเผาไหม้ในพื้นที่การเกษตรที่ส่งผลให้เกิดฝุ่นละอองข้ามพรมแดน
การเผาตามฤดูกาล - การเผาป่าและการเผาไหม้ในภาคการเกษตร โดยเฉพาะในภาคเหนือในช่วงฤดูแล้ง เดือนมีนาคม-เมษายน ซึ่งมีผลทำให้ระดับ PM2.5 สูงมาก
การแก้ไขปัญหา PM2.5 จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน โดยการมุ่งเน้นไปที่การลดแหล่งกำเนิดมลพิษหลักจะช่วยให้ประเทศไทยสามารถลดระดับมลพิษทางอากาศลงได้อย่างยั่งยืนในอนาคต
Advertisement