“ศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ “ ไขข้อสงสัย? ซอสมะเขือเทศใช้ทำความสะอาดคราบที่ติดเครื่องโลหะได้จริงหรือ?
13 ม.ค. 2567 จากกรณีที่มีผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่งโพสต์ลงในกลุ่ม "งานบ้านที่รัก" โดยผู้โพสต์เอาซอสมะเขือเทศยี่ห้อหนึ่ง ทาที่ก๊อกน้ำที่ดูสกปรกมีคราบจับ ทิ้งเอาไว้แล้วล้างออก พบว่าก๊อกน้ำดูสะอาดขึ้น คราบสกปรกหายไปมาก พร้อมแคปชั่นระบุว่า "เห็นรีวิวผ่านตาแว๊บๆ วันนี้มาตามค่ะ โคเลทิ้งไว้ 20-30 นาที"
ศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก "อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์" ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับประเด็นนี้ระบุว่า “โพสต์นี้ถูกแชร์ออกไปเยอะมาก พร้อมกับคอมเมนต์ที่หลายคนบอกว่า ทำตามแล้วได้ผล ... เลยเป็นที่สงสัยกันว่า เป็นเรื่องจริงหรือเปล่า ?
เพื่อพิสูจน์ให้ได้คำตอบแน่ชัด ผมก็เลยลองทำเองบ้าง กับก๊อกน้ำในห้องทำงาน และเครื่องโลหะเก่าชิ้นหนึ่ง ด้วยการเอาซอสมะเขือเทศมาทาทิ้งไว้ ก่อนออกไปประชุม (ประมาณ 2-3 ชั่วโมง) แล้วกลับมาล้าง ก็ปรากฏว่าคราบสกปรกที่ก๊อกน้ำถูกชะล้างออกไป และพวกคราบหมองที่อยู่บนเครื่องโลหะเก่าชิ้นนั้น ก็น้อยลง แถมดูมันเงาขึ้นด้วย (โดยไม่ต้องขัดถูอะไร แค่ล้างน้ำเปล่า เอาซอสออก)
ที่เป็นเช่นนี้ ก็เพราะว่าในซอสมะเขือเทศ มีความเป็นกรดอ่อนๆ ทั้งจากกรดซิตริก ที่มาจากตัวของมะเขือเทศ และกรดอะซิติก ที่มาจากน้ำส้มสายชูซึ่งผสมอยู่ด้วยสำหรับการแต่งรส กรดพวกนี้จะช่วงกำจัดคราบหมองและคราบสนิมที่เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างโลหะกับออกซิเจนในอากาศได้
ความจริงแล้ว ถ้าไปดูในคำแนะนำของต่างประเทศ จะบอกว่าให้ทาซอสมะเชือเทศไว้ 15 นาที ถึง 1 ชั่วโมงก็เพียงพอแล้ว เพราะถ้าทาทิ้งไว้นานเกินไป (เช่น บางคนทาทิ้งไว้ข้ามคืน) มันอาจจะนานเกินและทำความเสียหายให้กับโลหะบนเครื่องใช้นั้นๆ
และถึงซอสมะเขือเทศจะช่วยกำจัดพวกคราบที่เกิดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่น (oxidation) ของโลหะได้ แต่มันก็ไม่ได้ถึงกับจะเป็นตัวขัดให้ขึ้นเงา ถ้าจะขัดเงา ก็ควรใช้ผ้าชุบน้ำยาเฉพาะ (เช่น บราสโซ Brasso) มาขัดถูมากกว่า
และเมื่อทำความสะอาดเสร็จแล้ว ถ้าอยากจะป้องกันไม่ให้เครื่องใช้โลหะนั้นมีคราบออกซิเดชั่นอีก ก็อาจจะใช้พวกน้ำมันละหุ่ง น้ำมันแร่ มาเคลือบไว้อีกทีเพื่อลดการสัมผัสกับอากาศครับ หรืออาจจะทาแลกเกอร์ ก็จะช่วยเคลือบได้นานเป็นปีๆ เลย
