เตือนชุดตรวจโควิด-19 เกลื่อนเน็ต ชี้ความไวต่ำอย่าหลงเชื่อ เสี่ยงผลบวกปลอมตรงกับโคโรนาอีก 6 ตัว

เมื่อวันที่ 22 มี.ค.63 นพ.ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน โฆษกกระทรวงสาธารสุข แถลงสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ยืนยันพบผู้ป่วยติดเชื้อในประเทศไทย เพิ่ม 188 ราย รวมมีผู้ติดเชื้อสะสม 599 ราย ยังรักษาตัวที่โรงพยาบาล 553 ราย ในจำนวนนี้อาการหนัก 7 ราย ส่วนผู้ป่วยกลับบ้านแล้ว 45 ราย และเสียชีวิต 1 ราย รวมทั่วโลกมีผู้ติดเชื้อสะสม 307,277 ราย และเสียชีวิตรวม 13,048 ราย

คอนเทนต์แนะนำ

ดับแล้ว 5 ศพ! นักท่องเที่ยวต่างชาติสังเวยชีวิตให้เหล้าผสมเมทานอลในลาว

ทำถึง! ทีมเชียร์ลีดเดอร์ขอนแก่นวิทยายน จากไวรัลชุดบอดี้มนุษย์และเปรต

รมช.คลัง แนะเข้าเว็บ Welfare.mof.go.th ยืนยันสิทธิบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ

ขณะที่ ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก @Yong Poovorawan ระบุว่า ชุดตรวจอย่างรวดเร็วที่มีการขายทางออนไลน์ และมีการโฆษณานั้น ส่วนใหญ่จะเป็นการตรวจหาภูมิต้านทาน IgG IgM ซึ่งภูมิต้านทานดังกล่าว จะค่อย ๆ ขึ้นหลังการติดเชื้อ มีอาการแล้ว 5 วันขึ้นไป

ดังนั้นจึงไม่มีประโยชน์ที่จะมาวินิจฉัยโรคที่มีอาการในระยะเริ่มแรก เพราะส่วนใหญ่ชุดตรวจอย่างรวดเร็วจะมีความไวต่ำและใช้ดูด้วยสายตา จึงยากที่จะบอกว่าเป็นบวกหรือลบ ในกรณีที่ขีดที่ขึ้นจางมาก ขออย่าเชื่อตามที่โฆษณา

ชุดตรวจหาภูมิต้านทาน ที่ใช้เครื่องมือตัว หรือที่เรียกว่า ELISA ยังต้องมีการเทียบค่า อีกมาก ปัจจุบันถึงแม้จะมีการจำหน่ายจะให้ใช้ในงานวิจัยเท่านั้น (RUO) research use only ยังไม่ให้นำมาใช้วินิจฉัยโรคเพื่อการรักษา

ในการทำชุดตรวจ ถึงแม้ว่าจะเป็นการตรวจหาตัวไวรัสให้ได้อย่างรวดเร็ว วิธีการคิดค้นจะมีหลักการคล้าย ๆ กันหมด ไม่ใช่เราคิดได้แต่เพียงผู้เดียว แต่จะต้องมีขั้นตอนศึกษาถึงหาความไวในการตรวจ เช่น ตรวจไวรัสได้กี่ตัว และจะต้องเปรียบเทียบกับวิธีมาตรฐาน ว่า ความไวเป็นอย่างไร มีความถูกต้องเท่าไหร่ และจะต้องหาความจำเพาะว่ามีความจำเพาะกับไวรัสโควิด-19 เท่านั้น ไม่ใช่มีผลข้างเคียงให้ผลบวกปลอมกับไวรัสโคโรนาตัวอื่น ๆ อีก 6 ตัว โดยเฉพาะโคโรนาที่พบบ่อยและทำให้เกิดโรคหวัด 4 ตัว ได้แก่ OC43, 229E, NL63 และ HKU1 รวมทั้ง SARS CoV, MERS, และไวรัสที่ทําให้เกิดโรคทางเดินหายใจคนอื่น ๆ อีกจำนวนมาก และจะต้องทดสอบการทำซ้ำหลาย ๆ ครั้งว่าได้ผลเท่าเทียมกัน reproducible

ขั้นตอนในการทำชุดตรวจ จึงมีขั้นตอนมากมายกว่าจะถึงนำมาใช้จริงได้ วิธีการคิดในห้องปฏิบัติการไม่ยากเลย แต่วิธีการที่จะให้ได้มาซึ่งความไวและความจําเพาะ มีขั้นตอนมาก อุปสรรคในบ้านเราคือการเก็บตัวอย่างไวรัสเกือบทุกชนิดของโรคทางเดินหายใจไว้เปรียบเทียบ เพราะยังมีปัญหา

ชุดตรวจที่มาจากต่างประเทศ ก็จะต้องผ่านการทดสอบความไวความจำเพาะและความถูกต้อง ก่อนที่จะถูกนำมาใช้ในการวินิจฉัยโรค และที่มีอยู่ขณะนี้ยังเป็น research use only ใครที่จะซื้อมาใช้เอง รวมทั้งการโฆษณาทั้งหลาย ก็ขอให้คิดให้หนัก

เช่นเดียวกับ พล.อ.ต.นพ.อิทธพร คณะเจริญ เลขาธิการแพทยสภา โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก @Ittaporn Kanacharoen ระบุว่า ชุดตรวจเร็วปกติมี 2 แบบดังนี้ 

1.ตรวจดูเชื้อ ซึ่งจะรู้ว่ามีเชื้อหรือไม่ เพื่อควบคุมตัวไม่ให้แพร่เชื้อต่อ

2.ตรวจดูภูมิคุ้มกัน IgG IgM นั่นคือแปลว่าติดเชื้อแล้วหายไปแล้ว ไม่ทันการควบคุมการแพร่เชื้อ คือแพร่ไปหมดแล้ว บอกได้แต่เพียงว่าหายแล้ว และจะไม่แพร่เชื้อต่อแล้ว