การบริจาคอวัยวะ เปิดขั้นตอนการให้ที่ยิ่งใหญ่ เพื่อต่อลมหายใจของมนุษย์

เปิดขั้นตอนการให้ที่ยิ่งใหญ่ การบริจาคอวัยวะ การบริจาคเพื่อต่อลมหายใจของมนุษย์ หนึ่งในเรื่องที่ไม่ใหม่ แต่ขาดความเข้าใจในวงกว้าง

การบริจาคอวัยวะ หรือ การปลูกถ่ายอวัยวะ ไม่ใช่เรื่องใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นในสังคมไทย แต่ความรับรู้เกี่ยวกับการบริจาค ยังไม่กว้างขวางและเข้าใจมากพอในวงกว้าง การบริจาคอวัยวะเพื่อการปลูกถ่าย ถือเป็นการให้ที่ไม่มีที่สิ้นสุด หนึ่งในการต่อชีวิตให้ผู้ที่ป่วย ได้กลับมาใช้ชีวิตอย่างปกติสุข นับเป็นหนึ่งในมหากุศล

บางความเชื่อยังมีการพูดถึงเรื่องการบริจาคอวัยวะในเชิงที่กระทบต่อจิตใจ และนี่คือข้อมูลที่ได้รวบรวมมาให้ทุกคน เพื่อสร้างความเข้าใจและตัดสินใจส่งต่อการบริจาคได้อย่างสบายใจมากขึ้น

การบริจาคอวัยวะ คืออะไร ?
การบริจาคอวัยวะ คือการบริจาคอวัยวะภายในร่างกาย เช่น ตับ ไต หัวใจ ตับอ่อน ลิ้นหัวใจ ปอด ที่ยังมีสภาพสมบูรณ์ ให้กับผู้ป่วยที่จำเป็นต้องเข้ารับการปลูกถ่ายอวัยวะใหม่ เพื่อรักษาโรคหรือต่อลมหายใจให้กับผู้ป่วย

ปัจจุบันมีผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่ทุกข์ทรมาณ เพราะอวัยวะไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ซึ่งวิธีรักษาทางการแพทย์ที่ดีที่สุด สำหรับผู้ป่วยเหล่านี้ คือ การปลูกถ่ายอวัยวะใหม่ เปลี่ยนแทนอวัยวะเดิมที่เสื่อมสภาพ และการผ่าตัดจะเป็นการช่วยชีวิตผู้ป่วยในระยะสุดท้าย เพื่อให้อวัยวะใหม่ทำงานแทนอวัยวะเดิม

อวัยวะที่สามารถบริจาคและนำไปปลูกถ่ายได้

• อวัยวะที่ปลูกถ่ายได้ ได้แก่ ไต 2 ข้าง, ปอด 2 ข้าง, หัวใจ, ตับ, ตับอ่อน
• เนื้อเยื่อที่ปลูกถ่ายได้ ได้แก่ ลิ้นหัวใจ, หลอดเลือด, ผิวหนัง, กระดูก, เส้นเอ็น, กระจกตา

 

คุณสมบัติผู้บริจาคอวัยวะ

1. ผู้บริจาคต้องมีอายุไม่เกิน 60 หรือ 70 ปี
2. ต้องเป็นผู้ที่เสียชีวิต จากสภาวะสมองตายด้วยสาเหตุต่าง ๆ
3. ผู้บริจาคต้องปราศจากโรคติดเชื้อ และโรคมะเร็ง
4. ผู้บริจาคต้องไม่เป็นโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน, หัวใจ, โรคไต, ความดันโลหิตสูง, โรคตับ และไม่ติดสุรา
5. อวัยวะที่จะนำไปปลูกถ่ายของผู้บริจาค ต้องทำงานได้ดี
6. ผู้บริจาคต้องปราศจากเชื้อที่ถ่ายทอดทางการปลูกถ่ายอวัยวะ เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิดบี, ไวรัสเอดส์ ฯลฯ
7. ผู้บริจาคต้องแจ้งเรื่องการบริจาคอวัยวะ แก่บุคคลในครอบครัวหรือญาติให้รับทราบ

ทั้งนี้ เกณฑ์ในการรับบริจาคอวัยวะในแต่ละสถานที่รับบริจาค อาจมีความแตกต่างกันไป เพื่อความถูกต้องและครบถ้วน ควรติดต่อสอบถามกับสานที่ดังกล่าว ที่ต้องการทำเรื่องบริจาคอวัยวะโดยตรง

 

 

สถานที่รับบริจาคอวัยวะ

• ศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย
• โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
• ศูนย์รับบริจาคและปลูกถ่ายอวัยวะ โรงพยาบาลขอนแก่น
• คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• ศูนย์ปลูกถ่ายอวัยวะ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์

 

ขั้นตอนการบริจาคอวัยวะ

• กรอกข้อมูลลงในใบแสดงความจำนงบริจาคอวัยวะ ให้ครบถ้วน ชัดเจน สามารถติดต่อได้ดังนี้
  
  • ศูนย์รับบริจาคอวัยวะ อาทิ สภากาชาดไทย, โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์, โรงพยาบาลขอนแก่น, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, โรงพยาบาลสงขลานครินทร์
  • ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย
  • สำนักเหล่ากาชาดจังหวัด หรือกึ่งกาชาดอำเภอ ทุกที่
  • เครือข่ายศูนย์รับบริจาคอวัยวะ โรงพยาบาลประจำจังหวัด
  • โรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ทั่วประเทศ
  • สถานที่ออกหน่วยรับบริจาคอวัยวะเคลื่อนที่
  • แจ้งความจำนได้ที่สำนักเขต และที่ว่าการอำเภอทั่วประเทศ
  • โทร. 1666 เพื่อขอให้ส่งเอกสารทางไปรษณีย์
  • ดาวน์โหลดใบแสดงความจำนง เว็บไซต์ organdonate.in.th

โดยกรณีที่รับเอกสารจากไปรษณีย์ หรือดาวน์โหลดเอกสารจากเว็บไซต์ เมื่อกรอกข้อมูลครบถ้วนเรียบร้อย ให้ส่งไปยัง "ศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย อาคารเทิดพระเกียรติสมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน) ชั้น 5 ถนนอังรีดูนังต์ ปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330"

• ศูนย์รับบริจาคอวัยวะจะส่งบัตรประจำตัว ผู้มีความจำนงบริจาคอวัยวะ ให้ตามที่อยู่ที่ระบุไว้
• หลังจากที่ได้รับบัตรประจำตัวผู้ ต้องกรอกชื่อ และรายละเอียดการบริจาคลงในบัตร
• เก็บบัตรประจำตัวผู้แสดงความจำนงบริจาคอวัยวะไว้กับตัว หากสูญหาย สามารถติดต่อกับศูนย์รับบริจาคอวัยวะสภากาชาดไทย
• ผู้บริจาคต้องแจ้งเรื่องการบริจาคอวัยวะ แก่บุคคลในครอบครัวหรือญาติให้รับทราบ ในระหว่างที่มีชีวิตอยู่

 

 

ภาวะสมองตาย คืออะไร ?
ในข้อกำหนดของคุณสมบัติผู้บริจาคอวัยวะ ได้ระบุอย่างชัดเจนว่า "ผู้ที่จะสามารถบริจาคอวัยวะได้ ต้องเสียชีวิตจากภาวะสมองตายต่าง ๆ" ซึ่งภาวะสมองตายคือภาวะที่ถูกทำลาย จนสูญเสียการทำงานอย่างสิ้นเชิง ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้นใด ๆ ไม่สามารถหายใจได้เอง รวมถึงไม่สามารถรักษาให้ฟื้นคืนชีพได้

โดยส่วนใหญ่แล้ว สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะสมองตาย มักเกิดจากการบาดเจ็บที่สมองอย่างรุนแรง เส้นเลือดในสมองแตก หรือเลือกออกในช่องสมอง ซึ่งการวินิจฉัยว่าเข้าข่ายการเสียชีวิตด้วยสมองตายหรือไม่ ต้องมีการตรวจและยืนยันโดยแพทย์ไม่น้อยกว่า 3 คน

ในการรับบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยภาวะสมองตาย ส่วนใหญ่มักอยู่ในช่วงที่ยังอยู่ระหว่างการใช้เครื่องช่วยหายใจ เพราะตราบใดที่ร่างกายยังมีการไหลเวียนของเลือด เลือดไปเลี้ยงยังอวัยวะอื่นก็ยังสามารถใช้งานได้ตามปกติ จึงเป็นหนึ่งในการรักษาด้วยการปลูกถ่ายแก่ผู้ป่วยที่ได้ประสิทธิภาพมากที่สุด

ทั้งนี้ผู้ป่วยที่เสียชีวิตด้วยภาวะสมองตาย ไม่เทียบเท่ากับผู้ป่วยที่มีสภาพเจ้าหญิงหรือเจ้าชายนิทรา เพราะผู้ป่วยกลุ่มนี้ยังไม่ถือว่าเสียชีวิต จากการที่แกนสมองยังสามารถทำงาน และยังสามารถหายใจได้ด้วยตัวเอง เพียงแต่สมองสั่งการส่วนอื่นเสียความสามารถ จนไม่สามารถใช้ชีวิตอย่างปกติได้ จึงสรุปได้ว่า "ผู้ป่วยที่อยู่ในสภาวะผักไม่สามารถบริจาคอวัยวะได้"

นอกจากนี้แล้วยังมีคำกล่าวที่ว่า "ผู้ที่ตั้งกุศลเจตนาให้อวัยวะของตน เมื่อวายชนม์แล้ว ได้ไปช่วยต่อชีวิตผู้อื่น คือผู้กอบกู้หนึ่งชีวิต หรืออีกหลาย ๆ ชีวิต นับว่าได้บำเพ็ญบุญกิริยาอย่างสูง"

 

ที่มา : ศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย (organdonate.in.th) / สภากาชาดไทย (redcross.or.th)