"น้ำมันปาล์มราคา 70 บาท" อาจฟังดูน่าตกใจ แต่หากลองดูสถิติราคาน้ำมันปาล์มขายปลีกบรรจุขวด 1 ลิตร ย้อนหลังตลอดช่วง 1 ปี ที่ผ่านมา จะเห็นว่า "มีความเป็นไปได้สูงที่จะได้เห็นราคานี้ แน่ๆ"
เพราะภายในเวลาแค่ปีเดียว ราคาน้ำมันปาล์มขวดมีการปรับราคาขึ้นต่อเนื่องมาตลอดหลายครั้ง และทำราคาแพงขึ้นถึงเกือบ 20 บาท ภายในปีเดียว
ส่วนหนึ่งเป็นเพราะน้ำมันปาล์มขวด "ไม่ใช่สินค้าควบคุม" ทำให้ผู้ผลิตและแปรรูปสามารถขึ้นราคาได้ทุกครั้งเมื่อมาปัญหาเรื่องต้นทุนสูงหรือราคาปาล์มแพง
สถานการณ์ในวันนี้ไม่ใช่ว่าไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน เพราะเมื่อเดือน ก.พ. 2564 เคยมีเสียงเรียกร้องให้กระทรวงพาณิชย์ที่นำโดยนายจุรินทร์ ลักษณะวิศิษฐ์ แก้ปัญหาน้ำมันปาล์มราคาแพง โดยเสนอให้พิจารณาเป็นสินค้าควบคุม แต่ก็ถูกปฏิเสธมาตลอดเพราะเกรงจะกระทบต่อเกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน้ำมัน สินค้าเกษตรสำคัญของพื้นที่ภาคใต้ ซึ่งมีปัญหาราคาปาล์มตกต่ำมาก่อนหน้านี้
ทั้งนี้ น้ำมันปาล์มเคยเป็นสินค้าควบคุมที่กำหนดราคาสูงสุด แต่ในเดือน ก.พ. 2562 ได้มีการยกเลิกให้ราคาแนะนำ เพื่อให้ราคาเป็นไปตามกลไกตลาด
นอกจากนี้ อีกส่วนหนึ่งยังเป็นเพราะการถูกนำไปผสมในน้ำมันดีเซล รวมถึงไบโอดีเซล ซึ่งทางสหพันธ์การขนส่งทางบกแห่งประเทศไทย ได้เรียกร้องให้รัฐบาลนำไบโอดีเซลที่ใช้ผสมน้ำมันออกจากระบบชั่วคราว ซึ่งจะช่วยลดราคาน้ำมันดีเซลลงได้ 1.50-2 บาทต่อลิตร เพราะปัจจุบันราคาสูงกว่าน้ำมันดีเซลเท่าตัว
โครงสร้างราคาจริงต้อง 75 บาท
แหล่งข่าวจากบริษัทผู้ผลิตน้ำมันปาล์มรายใหญ่แห่งหนึ่ง ให้สัมภาษณ์กับทีมข่าว SPOTLIGHT ว่า ไม่ใช่ว่าราคาน้ำมันปาล์มขวดจะขึ้นไปแตะ 70 บาทหรือไม่ เพราะจริงๆ แล้ว ราคาตามโครงสร้างต้นทุนราคาที่แท้จริง ควรขึ้นไปถึง "75 บาท" มาตั้งนานแล้ว
แหล่งข่าว ระบุว่า จริงๆ แล้วช่วงนี้ผลผลิตเริ่มออกสู่ตลาดมากตามฤดูกาล ราคาควรจะปรับลดลง แต่กลับมีปัจจัยต่างประเทศที่อินโดนีเซียระงับการส่งออก จึงดันให้ราคาสูงขึ้น ตอนนี้ปริมาณปาล์มยังมีเพียงพอต่อการบริโภคในประเทศ แต่ราคาสูงขึ้นตามราคตลาดโลก
ส่วนเรื่องราคาขายปลีกน้ำมันปาล์มขวดนั้น ล่าสุดรัฐบาลออกมาเบรกแล้ว โดยเร็วๆ นี้คาดว่าจะมีการเรียกประชุมผู้ที่เกี่ยวข้องกับวงการปาล์มทั้งหมด ตั้งแต่เกษตรกร โรงสกัด โรงกลั่น และอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ฯลฯ เพื่อแก้ไขปัญหาเรื่องราคาน้ำมันปาล์มแล้ว คงได้ยินมาตรการจากภาครัฐเร็วๆ นี้
"ปัจจัยสงครามเป็นเพียงปัจจัยภาคนอกและมีผลน้อย และสาเหตุเกิดจากหลายปัจัยรวมกัน หากสถานการณ์ดีขึ้นราคาก็คงลงบ้างนิดหน่อย แต่หลักๆ คือปัญหาโครงสร้างราคาที่ไม่สมเหตุสมผล ไม่ควรผลักภาระมาให้ผู้ประกอบการ ควรมาแก้ไขที่โครงสร้างราคา จะแก้ปัญหาได้ยั่งยืน
หากภาครัฐเล่นยาแรง ห้ามขึ้นราคา โดยให้ผู้ประกอบการไปจัดการกันเอง ก็ต้องยอมรับว่า "อ่อนแอก็แพ้ไป" ใครแบกรับต้นทุนไม่ไหว ก็อาจจะต้องหยุดผลิต ราคาในตลาดอาจจะไม่เกิน 70 จริง แต่ก็มีผู้เล่นน้อยลง" แหล่งข่าว กล่าว
"อินโดนีเซีย" ระงับส่งออก สะเทือนโลก
ทั้งนี้ มาตรการระงับการส่งออกน้ำมันปาล์มของ "อินโดนีเซีย" ซึ่งเป็นผู้ส่งออกเบอร์ 1 ของโลกที่มีสัดส่วนเกือบ 60% เริ่มมีผลแล้วตั้งแต่เมื่อวานนี้ (28 เม.ย.) โดยที่อินโดนีเซียยังประกาศ "ยกระดับ" ขยายประเภทน้ำมันปาล์มที่ห้ามส่งออกให้ครอบคลุมทุกประเภท ซึ่งรวมถึงน้ำมันปาล์มดิบ (CPO), น้ำมันปาล์มบริสุทธิ์ (RPO), น้ำมันปาล์มโอเลอิน (RBD), น้ำทิ้งจากกระบวนการผลิตน้ำมันปาล์ม (POME) และน้ำมันปรุงอาหารที่ใช้แล้ว
ประธานาธิบดีโจโก วิโดโด ของอินโดนีเซีย ประกาศห้ามการส่งออกดังกล่าวเพื่อแก้ไขปัญหาขาดแคลนน้ำมันปรุงอาหารในประเทศ และแก้ไขวิกฤตการณ์ทางการเมือง หลังจากที่กลุ่มนักศึกษาได้ออกมาชุมนุมในหลายเมืองเพื่อขับไล่รัฐบาล เนื่องจากมองว่าประสบความล้มเหลวในการแก้ไขปัญหาสินค้าราคาแพง ซึ่งรวมถึงน้ำมันปาล์ม
ผลการสำรวจของ Indikator Politik Indonesia พบว่า คะแนนนิยมของปธน.วิโดโดได้ตกต่ำลงเหลือเพียง 59.9% ในเดือนเม.ย. จากเดิมที่พุ่งแตะระดับ 75.3% ในช่วงต้นปีนี้
การระงับส่งออกของอินโดนีเซีย ส่งผลให้สัญญาส่งมอบน้ำมันปาล์มล่วงหน้า ที่ตลาดซื้อขายในกรุงกัวลาลัมเปอร์ของมาเลเซีย งวดส่งมอบเดือนกรกฎาคม 2565 พุ่งขึ้น 6% แตะที่ระดับ 6,738 ริงกิต (1,550 ดอลลาร์) ต่อตัน ซึ่งนับเป็นระดับสูงสุดนับตั้งแต่วันที่ 11 มีนาคม 2565
นายมนัส พุทธรัตน์ ประธานสมาพันธ์ชาวสวนปาล์มแห่งประเทศไทย กล่าวว่า การระงับส่งออกของอินโดนีเซีย ประกอบกับความต้องการใช้น้ำมันปาล์มในตลาดโลกเพิ่มขึ้น จึงทำให้ราคาผลปาล์มในตลาดโลกปรับสูงขึ้น แต่ราคาปาล์มของไทยยังไม่ขึ้นทันที เพราะช่วงนี้เป็นช่วงที่ผลผลิตกำลังออกสู่ตลาด คาดว่าเดือนเมษายนจะมีผลปาล์มออกสู่ตลาดประมาณ 1.7 ล้านตัน เดือนพฤษภาคมประมาณ 2 ล้านตัน ในขณะที่ปริมาณสต๊อกน้ำมันปาล์มดิบ หรือ CPO มีประมาณ 1.78 แสนตัน สูงกว่าก่อนหน้านี้ที่มีปริมาณ 1.3-1.4 แสนตัน
ด้านนายกรณ์ จาติกวณิช หัวหน้าพรรคกล้า อดีต รมว.คลัง ได้ให้มุมมองการแก้ปัญหาเอาไว้ว่า วิธีหนึ่งที่ทำได้ คือ ใช้งบประมาณที่สำรองไว้เพื่อประกันราคาปาล์มน้ำมันให้เกษตรกร ซึ่งประกันไว้ที่กิโลละ 4 บาท ดังนั้นตอนนี้ไม่ต้องใช้งบส่วนนี้แน่นอน จึงสามารถนำงบส่วนนี้มาชดเชยราคาน้ำมันขวดเพื่อช่วยเหลือผู้บริโภคให้มีภาระน้อยลงการปล่อยให้ราคาน้ำมันปาล์มสูงเกินไป นอกจากเป็นภาระต่อประชาชนแล้ว ยังเสี่ยงเป็นภัยต่อสุขภาพประชากร เพราะจะเกิดการใชันํ้ามันทอดอาหารซํ้าหลายรอบ เวลานี้ต้องบอกว่า สถานการณ์โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วตลอดเวลา ทำให้การบริหารเศรษฐกิจช่วงนี้ห้ามกระพริบตา
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
"อินโดนีเซีย" งดส่งออกน้ำมันปาล์ม สะเทือนโลก สะท้าน "ไบโอดีเซลไทย"