ในบริบทของวิกฤตขยะล้นโลก การนำวัสดุเหลือใช้มาสร้างสรรค์งานศิลปะ นับเป็นอีกหนึ่งแนวทาง ที่สามารถช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และปลูกฝังจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์ทรัพยากร อันจะนำไปสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน
เวที SX IDEA LAB ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของงาน SUSTAINABILITY EXPO 2024 ได้จัดกิจกรรม ภายใต้หัวข้อ "เปลี่ยนวัสดุเหลือใช้ สู่งานศิลปะสุดสร้างสรรค์ Turning Trash to Treasured Art" โดยมี คุณวิชชุลดา ปัณฑรานุวงศ์ ศิลปิน BAB เป็นวิทยากรผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ และเทคนิคการสร้างสรรค์โคมไฟจากวัสดุเหลือใช้ อันเป็นการ จุดประกาย ให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ได้ตระหนักถึงคุณค่า และศักยภาพของวัสดุเหลือใช้ ที่สามารถนำมา ต่อยอด เป็นผลงานศิลปะ ที่มี เอกลักษณ์ เฉพาะตัว
คุณวิชชุลดา ได้เล่าถึงแรงบันดาลใจในการทำงานศิลปะจากวัสดุเหลือใช้ ว่าเกิดจากความตระหนัก และความมุ่งมั่นในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ซึ่งปลูกฝังมาตั้งแต่สมัยเรียน เธอเชื่อมั่นว่า การรักษ์โลกเริ่มต้นได้จากจุดเล็ก ๆ ในชีวิตประจำวัน โดยไม่จำเป็นต้องอาศัยเทคโนโลยีขั้นสูง ขอเพียงแค่ ไอเดีย กับ สองมือ พร้อมกับ วัสดุ และ อุปกรณ์ ก็สามารถรังสรรค์ความ คุณค่า และ สามารถลดขยะ ให้กับโลกได้
คุณวิชชุลดา ไม่ได้หยุดอยู่แค่การสร้างสรรค์งานศิลปะจากวัสดุเหลือใช้เพียงอย่างเดียว แต่ยังต่อยอดสู่การสร้างธุรกิจเพื่อสังคม หรือ Social Enterprise (SE) ที่ผสานงานศิลปะเข้ากับการพัฒนาชุมชนอย่างกลมกลืน ด้วยความเชื่อที่ว่า "งานศิลปะทุกชิ้น" ไม่ได้เกิดจาก "ตัวคนเดียว" แต่เป็นการ "ร่วมมือร่วมใจ" กับคนในชุมชน จึงเป็นที่มาของการสร้างงาน สร้างอาชีพ และส่งต่อองค์ความรู้ด้านการคัดแยกขยะ การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะจากวัสดุเหลือใช้ ให้กับคนในชุมชน เพื่อให้พวกเขาสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริง
สำหรับการเวิร์กชอป เปลี่ยนวัสดุเหลือใช้ สู่งานศิลปะสุดสร้างสรรค์ จึงเปรียบเสมือน สะพานเชื่อม ระหว่าง ไอเดีย กับ การลงมือทำ สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ข้อที่ 12 ขององค์การสหประชาชาติ ที่มุ่งเน้นการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน ในกิจกรรมนี้ได้ เชื้อเชิญให้ทุกคน เปลี่ยนมุมมอง จาก ของเหลือใช้ไร้ค่า สู่ วัสดุสร้างสรรค์ ที่เต็มไปด้วย ศักยภาพ พร้อม ปลุกพลัง ในการ Upcycling เศษวัสดุ ให้ มีคุณค่า และ เกิดประโยชน์สูงสุด ผู้เข้าร่วมเวิร์กชอปจะได้ ลงมือทำ โคมไฟจากวัสดุเหลือใช้มากมาย อาทิ แก้วพลาสติก ฝาขวดน้ำ ลวดกำมะหยี่ ห่วงอะลูมิเนียม และแผ่นซีดี ถ่ายทอดจินตนาการ สู่ ผลงานศิลปะ ในแบบฉบับของตัวเอง โดยมี คุณวิชชุลดา คอยให้คำแนะนำ และเทคนิคต่างๆ อย่างใกล้ชิด
คุณวิชชุลดาได้ให้ข้อคิดเห็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยเน้นย้ำว่า ประชาชนทั่วไปสามารถเริ่มต้นได้ด้วยการจัดการขยะอย่างถูกวิธี ซึ่งประกอบด้วยการแยกประเภทวัสดุ เช่น พลาสติก แก้ว กระดาษ และโลหะ ก่อนนำไปทิ้ง รวมถึงการทำความสะอาดวัสดุเหลือใช้เหล่านั้นให้ปราศจากสิ่งปนเปื้อน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการรีไซเคิล อันจะนำไปสู่การลดปริมาณขยะ และการนำทรัพยากรกลับมาใช้ประโยชน์สูงสุด
ยิ่งไปกว่านั้น เธอยังได้กล่าวถึงมุมมองเชิงลึกเกี่ยวกับการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการตระหนักรู้ในผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมในทุกมิติ ไม่เพียงแต่การเลือกใช้วัสดุรีไซเคิล เช่น ขวดพลาสติก เศษผ้า หรือ กระดาษเหลือใช้ ซึ่งเป็นแนวทางปฏิบัติที่ดี แต่ยังรวมถึงกระบวนการผลิตทั้งหมด ที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบทางอ้อม เช่น การใช้น้ำ หรือ สารเคมี ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อม ดังนั้น ศิลปิน และ ผู้ผลิต จึงควรพิจารณาถึงปัจจัยต่างๆ เหล่านี้อย่างรอบคอบ เพื่อให้งานศิลปะ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง
กิจกรรมเวิร์กช็อป "เปลี่ยนวัสดุเหลือใช้ สู่งานศิลปะสุดสร้างสรรค์" ณ SX IDEA LAB ไม่เพียงแต่จุดประกายไอเดียในการ Upcycling และสร้างสรรค์ผลงานศิลปะเท่านั้น แต่ยังเป็นการจุดประกายความหวังในการสร้างอนาคตที่ยั่งยืน ผ่านการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ลดปริมาณขยะ และปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อมให้กับผู้คนในสังคม
แนวคิด Upcycling ที่คุณวิชชุลดา ปัณฑรานุวงศ์ นำเสนอ แสดงให้เห็นว่า "ขยะ" ไม่ได้ไร้ค่า แต่เป็น "วัสดุ" ที่มีศักยภาพ รอคอยการแปลงโฉม เป็นผลงานศิลปะ หรือ สิ่งประดิษฐ์ ที่มีมูลค่า และ คุณค่า มากกว่าเดิม การ Upcycling จึงเป็นมากกว่าการรีไซเคิล (Recycle) แต่เป็นการสร้างคุณค่าเพิ่ม และ ต่อยอด ให้กับวัสดุเหลือใช้ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ท้ายที่สุดแล้ว การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ไม่ใช่หน้าที่ของใครคนใดคนหนึ่ง แต่เป็นความรับผิดชอบร่วมกันของทุกคน เริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ ใกล้ตัว เช่น การแยกขยะ การลดการใช้พลาสติก หรือ การนำวัสดุเหลือใช้กลับมาใช้ใหม่ ด้วยความคิดสร้างสรรค์ และ หัวใจที่รักษ์โลก เราทุกคน สามารถมีส่วนร่วมในการสร้าง "โลกสีเขียว" ที่ยั่งยืน สำหรับคนรุ่นต่อไป
มาร่วมกันเปลี่ยนโลกใบนี้ให้น่าอยู่อย่างยั่งยืน พร้อมปรับตัวเพื่อความอยู่รอดในวิถีชีวิตประจำวันยุคโลกเดือดได้อย่างมีความสมดุล ในงาน Sustainability Expo (SX2024) ตั้งแต่วันที่ 27 กันยายน - 6 ตุลาคม 2567 เวลา 10.00-20.00 น. ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ (QSNCC)
ติดตามกิจกรรมดีๆ ด้านความยั่งยืนได้ที่
อย่าลืม! นอกจากการช็อปปิ้งแล้ว SX REPARTMENT STORE ยังเปิดรับบริจาคสิ่งของสภาพดีที่คุณไม่ได้ใช้งานแล้ว เพื่อส่งต่อให้ผู้อื่น และนำไปสู่การสร้างสังคมที่ยั่งยืนร่วมกัน