หัวใจอยู่ที่อีกคน ทางการแพทย์เรียกว่า "การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ"

เป็นไปได้หรือไม่ที่ หัวใจของเราจะไปอยู่กับอีกคน? เป็นไปได้ในทางการแพทย์ เรียกว่า "การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ" ข้อมูลเบื้องต้นการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ

ผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ คืออะไร

การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ คือกระบวนการทางการแพทย์ที่ใช้ในการเปลี่ยนหัวใจของผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวเรื้อรังหรือภาวะหัวใจผิดปกติร้ายแรงที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยวิธีอื่นๆ โดยจะใช้หัวใจจากผู้บริจาคที่สมบูรณ์และมีความเข้ากันได้กับร่างกายของผู้ป่วย

ทำไมต้องเปลี่ยนหัวใจ ต้องเป็นโรคอะไรถึงต้องเปลี่ยนหัวใจ

การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจมักจะพิจารณาในกรณีที่ผู้ป่วยมี ภาวะหัวใจล้มเหลว ที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยวิธีอื่น เช่น การใช้ยาหรือการผ่าตัดที่ไม่ใช่การเปลี่ยนหัวใจ ซึ่งภาวะหัวใจล้มเหลวสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น

• โรคหลอดเลือดหัวใจ เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

• ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอ เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจขยาย

• โรคลิ้นหัวใจผิดปกติ ที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยวิธีอื่น

• โรคทางพันธุกรรม หรือความผิดปกติที่เกิดจากการเจริญเติบโตของหัวใจ

• โรคหัวใจพิการแต่กำเนิด ที่มีการพัฒนาไปจนถึงการล้มเหลวของหัวใจ

ใครบ้างที่ไม่เหมาะกับการเปลี่ยนหัวใจ

การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจไม่เหมาะสมกับทุกคน แม้ว่าผู้ป่วยจะมีภาวะหัวใจล้มเหลวก็ตาม โดยผู้ป่วยบางกลุ่มที่ไม่เหมาะกับการเปลี่ยนหัวใจ ได้แก่

• ผู้ป่วยที่มีโรคทางพยาธิวิทยาที่อื่น เช่น โรคมะเร็งในระยะสุดท้าย หรือโรคติดเชื้อที่รุนแรง

• ผู้ป่วยที่มีอายุมาก หรือมีภาวะสุขภาพโดยรวมที่ไม่เหมาะสมกับการผ่าตัดใหญ่ เช่น มีโรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคปอดที่รุนแรง

• ผู้ป่วยที่มีภาวะโรคติดเชื้อที่ไม่สามารถควบคุมได้

• ผู้ป่วยที่มีสภาพจิตใจไม่พร้อม หรือไม่สามารถปฏิบัติตามคำแนะนำหลังการผ่าตัด

ก่อนการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจต้องทำอย่างไรบ้าง

ก่อนการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ ผู้ป่วยต้องได้รับการประเมินอย่างละเอียดเพื่อให้แน่ใจว่าเหมาะสมกับการผ่าตัด และเพื่อเตรียมร่างกายให้พร้อม รวมถึง

• การตรวจร่างกาย เพื่อประเมินสุขภาพโดยรวม

• การตรวจเลือด เพื่อตรวจคัดกรองการติดเชื้อ โรคต่างๆ และตรวจหาความเหมาะสมในการใช้ยา

• การตรวจหัวใจ เช่น อัลตราซาวด์หัวใจ หรือการทำ MRI หัวใจ เพื่อประเมินสภาพหัวใจปัจจุบัน

• การตรวจการทำงานของอวัยวะอื่นๆ เช่น การทำงานของตับ ไต และปอด

• การประเมินสภาพจิตใจ เพื่อให้แน่ใจว่าผู้ป่วยมีความสามารถในการฟื้นฟูหลังการผ่าตัด

การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจทำได้อย่างไร

โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ เผยข้อมูลเบื้องต้นว่า การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจประกอบด้วยขั้นตอนที่ซับซ้อน หลังจากที่ได้อวัยวะจากผู้บริจาคซึ่งมีกลุ่มเลือดที่เหมาะสมกับผู้ป่วย ทีมศัลยแพทย์จะผ่าตัดนำหัวใจออกจากร่างกายของผู้บริจาคและหยุดหัวใจด้วยน้ำยาพิเศษ ในขณะที่ทีมศัลยแพทย์อีกทีมหนึ่งจะวางยาสลบ ใส่เครื่องช่วยหายใจให้แก่ผู้ป่วยและเปิดทรวงอกของผู้ป่วยรอไว้ เมื่อหัวใจผู้บริจาคมาถึง ศัลยแพทย์จะนำหัวใจดวงเก่าของผู้ป่วยออกเพื่อนำหัวใจดวงใหม่ใส่เข้าไปทดแทนและปล่อยเลือดไปเลี้ยงหัวใจเพื่อให้หัวใจกลับมาเต้นอีกครั้งหนึ่ง

ความเสี่ยงจากการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจมีอะไรบ้าง

การผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจมีความเสี่ยงเหมือนการผ่าตัดใหญ่ๆ เช่น

• การติดเชื้อ เช่น การติดเชื้อในแผลหรือในระบบทางเดินหายใจ

• ภาวะเลือดออก หรือภาวะเลือดไม่หยุด

• การปฏิเสธหัวใจ โดยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายอาจโจมตีหัวใจที่ถูกปลูกถ่าย

• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน หรือภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ

• ภาวะแทรกซ้อนทางระบบหายใจหรือไต

หลังการผ่าตัดต้องปฏิบัติตัวอย่างไร

หลังการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ ผู้ป่วยจะต้องอยู่ในการดูแลของทีมแพทย์ในโรงพยาบาลระยะหนึ่ง และจะต้องปฏิบัติตามคำแนะนำดังนี้

• การรับประทานยากดภูมิอย่างเคร่งครัดตามที่แพทย์แนะนำ

• การดูแลรักษาความสะอาดทั้งทางด้านอาหารและการใช้ชีวิต

• การมาพบแพทย์เพื่อตรวจระดับยาและตรวจชิ้นเนื้อตามนัดหมาย

• การออกกำลังกายที่ควรทำและไม่ควรทำ

• การตระหนักถึงอาการติดเชื้อและอาการร่างกายต่อต้านอวัยวะ

ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ

ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจจะสูงมาก และสามารถแตกต่างกันตามสถานพยาบาล และประเทศที่ทำการรักษา รวมถึงค่ารักษาพยาบาลระยะยาวที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาและการติดตามอาการ ค่าใช้จ่ายอาจอยู่ในระดับหลายล้านบาท ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย

หัวใจที่เอามาผ่าตัดเปลี่ยนให้คนไข้เอามาจากไหน

หัวใจที่ใช้ในการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจจะต้องมาจากผู้บริจาคที่เสียชีวิต ซึ่งอาจมาจากอุบัติเหตุหรือภาวะสมองตาย โดยผู้บริจาคต้องมีการตรวจสอบความเหมาะสมก่อนที่จะนำหัวใจมาใช้ในการผ่าตัดเปลี่ยน รวมถึงการตรวจเลือดเพื่อความเข้ากันได้ระหว่างหัวใจผู้บริจาคกับผู้ป่วยที่จะรับการผ่าตัด

สถิติการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจ

จากสถิติของสมาคมผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจนานาชาติ พบว่า ผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนหัวใจมากกว่า 70% จะมีชีวิตอยู่ได้ถึง 10 ปี และส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะสามารถดำรงชีวิตเหมือน หรือใกล้เคียงคนปกติได้

รวบรวมข้อมูลโดยอ้างอิงข้อมูลจาก : doctor.or.th / โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ / hdmall.co.th / สภากาชาดไทย