สืบสันดาน เมื่อธุรกิจครอบครัว เกิดความขัดแย้งภายในนำไปสู่วิกฤตองค์กร

ซีรีส์ไทย "สืบสันดาน" ที่กำลังเป็นกระแสโด่งดังบน Netflix ได้จุดประกายความสนใจในประเด็นปัญหาและความท้าทายที่ธุรกิจครอบครัวต้องเผชิญ ความขัดแย้งภายใน การส่งต่ออำนาจ และการขาดธรรมาภิบาล ล้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงที่อาจนำไปสู่วิกฤตและความล่มสลายของธุรกิจครอบครัวได้

บทความนี้ SPOTLIGHT จะพาคุณไปสำรวจบทเรียนที่ได้จากซีรีส์เรื่องนี้ และแนะนำเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายเหล่านี้และเติบโตอย่างยั่งยืน นั่นคือ "ธรรมนูญครอบครัว"

สืบสันดาน เมื่อธุรกิจครอบครัว เกิดความขัดแย้งภายในนำไปสู่วิกฤตองค์กร

ซีรีส์ไทย "สืบสันดาน" (Master of the House) ไม่ได้เป็นเพียงแค่ละครดราม่าเข้มข้นที่ตีแผ่ความโลภและการแย่งชิงอำนาจภายในตระกูลเจ้าของธุรกิจเท่านั้น แต่ยังเป็นเสมือนกระจกสะท้อนปัญหาและความท้าทายที่ธุรกิจครอบครัวไทยต้องเผชิญ เช่น ความขัดแย้งระหว่างพี่น้องที่มีมุมมองต่างกันเกี่ยวกับทิศทางของธุรกิจ หรือความขัดแย้งระหว่างรุ่นพ่อกับรุ่นลูกที่มีความเห็นไม่ลงรอยกันในเรื่องการบริหารงาน สิ่งนี้นำไปสู่การช่วงชิงอำนาจ การทรยศหักหลัง และการทำลายล้างซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นภาพสะท้อนของปัญหาที่มักเกิดขึ้นในธุรกิจครอบครัวหลายแห่งในโลกความเป็นจริง

ความขัดแย้งภายใน อุปสรรคต่อเป้าหมายร่วมขององค์กร

ซีรีส์นี้เราได้เห็นถึงความขัดแย้งภายในครอบครัวเจ้าของธุรกิจขนาดใหญ่ ซึ่งเกิดจากความแตกต่างในทัศนคติ เป้าหมาย และแรงผลักดันส่วนบุคคลของสมาชิกแต่ละคน เช่น ความขัดแย้งระหว่างพี่น้องที่มีมุมมองต่างกันเกี่ยวกับทิศทางของธุรกิจ หรือความขัดแย้งระหว่างรุ่นพ่อกับรุ่นลูกที่มีความเห็นไม่ลงรอยกันในเรื่องการบริหารงาน สิ่งนี้นำไปสู่การช่วงชิงอำนาจ การทรยศหักหลัง และการทำลายล้างซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นภาพสะท้อนของปัญหาที่มักเกิดขึ้นในธุรกิจครอบครัวหลายแห่งในโลกความเป็นจริง

การส่งต่ออำนาจ ความท้าทายที่ธุรกิจครอบครัวต้องเผชิญ

ซีรีส์นำเสนอประเด็นการส่งต่ออำนาจในธุรกิจครอบครัว ซึ่งเป็นเรื่องละเอียดอ่อนและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความยั่งยืนขององค์กร ในซีรีส์นี้ เราได้เห็นถึงความยากลำบากในการคัดเลือกผู้สืบทอดที่เหมาะสม ซึ่งต้องมีความสามารถในการบริหารจัดการธุรกิจ มีความเป็นผู้นำ และมีความเข้าใจในวัฒนธรรมองค์กร นอกจากนี้ การเตรียมความพร้อมให้กับทายาทก็เป็นสิ่งสำคัญ เช่น การส่งเสริมให้ทายาทได้เรียนรู้และมีประสบการณ์ในการทำงานจริง การให้คำปรึกษาและแนะนำจากผู้บริหารรุ่นก่อน และการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างทายาทกับพนักงานในองค์กร

ความสำคัญของธรรมาภิบาลและความโปร่งใส

สำหรับความสำคัญของธรรมาภิบาลและความโปร่งใสในการดำเนินธุรกิจ การขาดหลักธรรมาภิบาล เช่น การไม่ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับ การใช้อำนาจในทางมิชอบเพื่อประโยชน์ส่วนตน การไม่เปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่ถูกต้องและครบถ้วน หรือการทุจริตคอร์รัปชัน ล้วนเป็นปัจจัยที่นำไปสู่ความล้มเหลวขององค์กรในที่สุด ดังที่เห็นในตัวละครบางตัวที่ใช้ตำแหน่งและอำนาจของตนเองเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตัว ทำให้เกิดความเสียหายต่อธุรกิจและความสัมพันธ์ภายในครอบครัว

ธรรมนูญครอบครัว รากฐานสู่ความยั่งยืน

ประเด็นต่างๆ ที่ซีรีส์ "สืบสันดาน" นำเสนอ สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการวางแผนและการบริหารจัดการธุรกิจครอบครัวอย่างเป็นระบบ ซึ่งหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายเหล่านี้และเติบโตอย่างยั่งยืนได้ คือ "ธรรมนูญครอบครัว"

ธรรมนูญครอบครัวคืออะไร?

ธรรมนูญครอบครัว หรือ Family Constitution/Family Charter คือ เอกสารที่รวบรวมข้อตกลง หลักการ กฎเกณฑ์ และแนวทางปฏิบัติต่างๆ ที่สมาชิกครอบครัวร่วมกันกำหนดขึ้น เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินธุรกิจและการใช้ชีวิตของสมาชิกในครอบครัว ธรรมนูญครอบครัวจะช่วยให้ทุกคนในครอบครัวมีความเข้าใจที่ตรงกันในเรื่องต่างๆ เช่น เป้าหมายของธุรกิจ บทบาทหน้าที่ของสมาชิกแต่ละคน กระบวนการตัดสินใจ และการแก้ไขข้อขัดแย้ง

ทำไมธุรกิจครอบครัวต้องมีธรรมนูญครอบครัว?

ธุรกิจครอบครัวมักเผชิญกับความท้าทายที่แตกต่างจากธุรกิจทั่วไป เนื่องจากมีความสัมพันธ์ทางสายเลือดเข้ามาเกี่ยวข้อง ธรรมนูญครอบครัวจะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น

• ความเป็นมาของครอบครัว: บันทึกประวัติความเป็นมาของครอบครัว เพื่อส่งเสริมความผูกพันและความภาคภูมิใจในรากเหง้าของตนเอง
• วัตถุประสงค์และกลยุทธ์ทางธุรกิจ: กำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ และทิศทางของธุรกิจครอบครัวอย่างชัดเจน เพื่อให้ทุกคนในครอบครัวมุ่งสู่เป้าหมายร่วมกัน
• ค่านิยมหลักของครอบครัว: สร้างค่านิยมและวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแกร่ง ซึ่งจะเป็นรากฐานสำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจและส่งเสริมความสามัคคีในครอบครัว
• สิทธิและหน้าที่ของสมาชิกในครอบครัว: กำหนดบทบาทและความรับผิดชอบของสมาชิกแต่ละคนอย่างชัดเจน เพื่อป้องกันความขัดแย้งและความเข้าใจผิด
• โครงสร้างการบริหารจัดการธุรกิจครอบครัว: กำหนดโครงสร้างการบริหารจัดการธุรกิจที่ชัดเจน โปร่งใส และเป็นธรรม ครอบคลุมถึงการแบ่งสรรหุ้น การแต่งตั้งคณะกรรมการและผู้บริหาร สิทธิในการออกเสียง และสิทธิประโยชน์ต่างๆ
• แผนสืบทอดธุรกิจและนโยบายการจ้างงาน: วางแผนการส่งมอบธุรกิจจากรุ่นสู่รุ่นอย่างเป็นระบบ พร้อมทั้งกำหนดนโยบายการจ้างงานที่เปิดโอกาสให้คนรุ่นใหม่ที่มีความสามารถ หรือผู้บริหารมืออาชีพจากภายนอก เข้ามาบริหารธุรกิจได้
• การบริหารจัดการทรัพย์สินและเงินทุนของครอบครัว: กำหนดแนวทางการบริหารจัดการทรัพย์สินและเงินทุนของครอบครัวอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุด
• สภาครอบครัวและการบริหารจัดการ: จัดตั้งสภาครอบครัวเพื่อเป็นเวทีในการหารือ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และตัดสินใจในประเด็นสำคัญต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจและครอบครัว
• หน่วยงานให้คำปรึกษาครอบครัว (Family Office): พิจารณาจัดตั้งหน่วยงานให้คำปรึกษา เพื่อให้ความช่วยเหลือและคำแนะนำแก่สมาชิกครอบครัวในด้านต่างๆ เช่น กฎหมาย ภาษี การเงิน และการลงทุน
• ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิการของครอบครัว: กำหนดสวัสดิการต่างๆ ที่ครอบครัวจะมอบให้แก่สมาชิก เช่น ค่าเล่าเรียนบุตรหลาน เงินทุนการศึกษา และการสนับสนุนด้านสุขภาพ

เพื่อให้ธรรมนูญครอบครัวมีความทันสมัยและสอดคล้องกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ควรมีการทบทวนและปรับปรุงเป็นระยะๆ อย่างน้อยทุก 2-3 ปี การจัดทำธรรมนูญครอบครัวควรเป็นกระบวนการที่สมาชิกทุกคนมีส่วนร่วม โดยอาจพิจารณาขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้ธรรมนูญที่ทุกคนยอมรับและสามารถปฏิบัติตามได้อย่างแท้จริง

บทเรียนสำหรับธุรกิจครอบครัว

"สืบสันดาน" ไม่ได้เป็นเพียงแค่ละครโทรทัศน์ที่ให้ความบันเทิงเท่านั้น แต่ยังเป็นบทเรียนอันทรงคุณค่าสำหรับธุรกิจครอบครัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการสร้างความสัมพันธ์อันดีภายในครอบครัว ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการทำงานร่วมกัน การวางแผนการส่งต่ออำนาจอย่างรอบคอบ เพื่อให้มั่นใจว่าธุรกิจจะสามารถดำเนินต่อไปได้อย่างราบรื่น และการยึดมั่นในหลักธรรมาภิบาลในการดำเนินธุรกิจ เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือและความไว้วางใจจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่าย

สุดท้ายนี้ ธรรมนูญครอบครัวที่แข็งแกร่งจะช่วยให้ธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทายต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเติบโตอย่างยั่งยืนจากรุ่นสู่รุ่น ดังนั้น การจัดทำธรรมนูญครอบครัวจึงเป็นสิ่งที่ธุรกิจครอบครัวทุกแห่งควรให้ความสำคัญ

ข้อมูลอ้างอิงจาก SET Thailand