ภูเก็ต ไข่มุกอันดามันยุคใหม่ สู่เมืองท่องเที่ยวยั่งยืน หลังโควิด-19

ภูเก็ต เกาะสวรรค์ทางใต้ของประเทศไทย  ยังคงเป็นจุดหมายปลายทางในฝันของนักท่องเที่ยวทั่วโลก ด้วยชายหาดที่สวยงาม น้ำทะเลใสและธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์  อย่างไรก็ตาม โลกหลังการระบาดของโควิด-19  ได้นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ ทั้งในด้านเทรนด์การท่องเที่ยว พฤติกรรมของนักท่องเที่ยว และความท้าทายใหม่ ๆ ที่ภูเก็ตต้องเผชิญ

บทความนี้ SPOTLIGHT จะพาคุณไปสำรวจ  "ภูเก็ต"  ในยุคใหม่ ตั้งแต่การปรับตัวเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลง การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การมุ่งสู่การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน รวมถึงโอกาสทางธุรกิจ และบทบาทของภาครัฐในการขับเคลื่อน เพื่อให้ภูเก็ตยังคงเป็นเมืองท่องเที่ยวที่เติบโตอย่างแข็งแกร่งและยั่งยืนต่อไป

ภูเก็ต ไข่มุกอันดามันยุคใหม่ สู่เมืองท่องเที่ยวยั่งยืน หลังโควิด-19

ภูเก็ตยังคงครองตำแหน่งเมืองท่องเที่ยวชั้นนำด้วยรายได้จากการท่องเที่ยวที่เติบโตอย่างแข็งแกร่ง แซงหน้าช่วงก่อนเกิดการระบาดของโควิด-19 และสูงกว่าภาพรวมของประเทศไทย ปัจจัยสำคัญมาจากการใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เพิ่มขึ้นอย่างมาก แม้จำนวนนักท่องเที่ยวจะยังอยู่ในช่วงฟื้นตัว ประกอบกับแนวโน้มเศรษฐกิจของภูเก็ตที่คาดว่าจะขยายตัวได้ดีอย่างต่อเนื่องในปี 2568 ส่งผลให้ภูเก็ตเป็นจังหวัดที่มีศักยภาพในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยในอนาคต

อย่างไรก็ตาม ภูเก็ตในยุคหลังโควิด-19 กำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ ทั้งในด้านเทรนด์การท่องเที่ยว และพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวต่างชาติ  โดยมี 3 แนวโน้มหลักที่น่าสนใจ ดังนี้

1.  หลากหลายเชื้อชาติ หลากหลายฤดูกาล

• ภูเก็ตไม่ได้เป็นเพียงเมืองท่องเที่ยวสำหรับฤดูกาลท่องเที่ยว (High season) อีกต่อไป จากเดิมที่เคยรับนักท่องเที่ยวจีนและยุโรปเป็นหลักในช่วงพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์  ปัจจุบันภูเก็ตมีนักท่องเที่ยวหลากหลายเชื้อชาติเดินทางเข้ามาอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี โดยเฉพาะกลุ่มนักท่องเที่ยวศักยภาพใหม่  เช่น อินเดีย คาซัคสถาน ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (UAE) และอิสราเอล ซึ่งนิยมเดินทางในช่วงกรกฎาคม-ตุลาคม  ช่วยเติมเต็มรายได้ให้กับภาคการท่องเที่ยวในช่วงนอกฤดูกาลท่องเที่ยว (Low season)

2.  หลากหลายพฤติกรรม หลากหลายพื้นที่

• พฤติกรรมการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวมีความหลากหลายมากขึ้น สอดคล้องกับเทรนด์การท่องเที่ยวของแต่ละเชื้อชาติ ตัวอย่างเช่น นักท่องเที่ยวเริ่มนิยมเข้าพักในย่านเมืองเก่าภูเก็ต สัมผัสวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่นมากขึ้น  จากเดิมที่มักใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ริมชายหาด นอกจากนี้ แต่ละพื้นที่ยังมีฐานนักท่องเที่ยวกลุ่มหลักที่แตกต่างกัน  เช่น นักท่องเที่ยวอินเดียกว่า 64% นิยมพักในพื้นที่ป่าตอง ซึ่งมีชื่อเสียงด้านสถานบันเทิงและสีสันยามค่ำคืน (Nightlife) ขณะที่นักท่องเที่ยวรัสเซียและคาซัคสถาน ซึ่งส่วนใหญ่มักพำนักในประเทศไทยเป็นระยะเวลานานนิยมเลือกพักในย่านกะรนที่เงียบสงบกว่า

3.  นักท่องเที่ยวกลุ่มกำลังซื้อสูงเพิ่มมากขึ้น

• ภาพรวมการใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวในภูเก็ตเพิ่มสูงขึ้น สะท้อนถึงการเข้ามาของนักท่องเที่ยวกลุ่มกำลังซื้อสูง  เช่น  นักท่องเที่ยวจีนแบบอิสระ (FIT) ซึ่งมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นทดแทนกลุ่มทัวร์ราคาประหยัด รวมถึงนักท่องเที่ยวกลุ่มใหม่  เช่น รัสเซีย อิสราเอล คาซัคสถานและตะวันออกกลาง ซึ่งมีการใช้จ่ายด้านการท่องเที่ยวสูง ปัจจัยเหล่านี้ส่งผลให้ภูเก็ตกลายเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมของนักท่องเที่ยวกลุ่มไลฟ์สไตล์หรูหรา

ภูเก็ตกับความท้าทายบนเส้นทางสู่เมืองท่องเที่ยวยั่งยืน

แม้ภูเก็ตจะเป็นเมืองท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่อง  แต่เพื่อรองรับการเติบโตในอนาคต  ภูเก็ตกำลังมุ่งพัฒนาใน 2 ด้านหลัก  คือ โครงสร้างพื้นฐาน และ ความยั่งยืน

1. โครงสร้างพื้นฐานที่พร้อมรองรับนักท่องเที่ยว

• ภูเก็ตมีแผนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่ง  เพื่อรองรับจำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มสูงขึ้น  โดยมุ่งเน้นการพัฒนาสนามบิน  ทั้งการขยายสนามบินเดิม  และการสร้างสนามบินแห่งใหม่  ควบคู่กับการพัฒนาระบบคมนาคมภายในจังหวัด  เพื่อแก้ไขปัญหาการจราจร  และอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยว

2. ความยั่งยืนเส้นทางที่ต้องอาศัยความร่วมมือ

• ภูเก็ตเป็นหนึ่งในจังหวัดนำร่องของประเทศไทย  ที่เข้าร่วมโครงการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืน  โดยภาคธุรกิจท่องเที่ยวมีบทบาทสำคัญ  เนื่องจากโครงสร้างเศรษฐกิจของภูเก็ตพึ่งพารายได้จากการท่องเที่ยวเป็นหลัก  อย่างไรก็ตาม  ปัจจุบันโรงแรมและที่พักในภูเก็ตที่ได้รับสัญลักษณ์รับรองความยั่งยืนมีเพียง 4%  ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายในการพัฒนา

นอกจากนี้ ความท้าทายบนเส้นทางสู่ความยั่งยืน ที่ภูเก็ตยังคงต้องเผชิญกับความท้าทายอีกหลายด้าน  เช่น

1. ปัญหาการขาดแคลนน้ำ ในช่วงฤดูแล้ง
2. การจัดการขยะ ที่มีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นจากภาคการท่องเที่ยว
3. การเร่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ให้ทันต่อการเติบโตของเมืองและจำนวนนักท่องเที่ยว
4. การขาดแคลนแรงงาน โดยเฉพาะแรงงานทักษะ ในภาคบริการ
5. ความปลอดภัยบนท้องถนน จำเป็นต้องเพิ่มมาตรการที่เข้มงวด เพื่อลดอุบัติเหตุทางถนนที่มักเกิดขึ้นกับนักท่องเที่ยวต่างชาติ
6. งบประมาณ ภูเก็ตได้รับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีค่อนข้างจำกัด ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการวางแผนพัฒนาในระยะยาว

ความท้าทายเหล่านี้ จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน  ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชนและชุมชน เพื่อร่วมกันผลักดันให้ภูเก็ตเติบโตอย่างยั่งยืนควบคู่ไปกับการรักษาสมดุลของสิ่งแวดล้อม  และคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน

โอกาสทางธุรกิจและการลงทุน ควบคู่กับการพัฒนาอย่างยั่งยืนของภูเก็ต

การเติบโตของภาคการท่องเที่ยวภูเก็ต นำมาซึ่งโอกาสทางธุรกิจและการลงทุนของภาคเอกชน  ธุรกิจด้านการท่องเที่ยวมีแนวโน้มที่จะเผชิญกับการแข่งขันที่สูงขึ้น จากการเข้ามาของผู้ประกอบการรายใหม่ที่เล็งเห็นโอกาสในการเติบโต และเข้ามาลงทุนในภูเก็ตมากขึ้น  ดังนั้น  การนำเสนอสินค้าและบริการที่โดดเด่น และสามารถตอบสนองความต้องการที่หลากหลายของนักท่องเที่ยว  จึงเป็นสิ่งสำคัญ  ที่จะช่วยสร้างความได้เปรียบในการดึงดูดนักท่องเที่ยว รวมถึง การยกระดับสินค้าและบริการ  เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้รับรู้ถึงความคุ้มค่า  แม้จะเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวที่มีกำลังซื้อสูงก็ตาม

นอกจากนี้  การขยายตัวของเศรษฐกิจภูเก็ตยังส่งผลดีต่อธุรกิจอื่น ๆ  เช่น  ธุรกิจร้านอาหาร  ธุรกิจค้าปลีกค้าส่ง  โรงเรียนนานาชาติ  โรงพยาบาลเอกชน  และธุรกิจอสังหาริมทรัพย์  ให้เติบโตไปพร้อมกับภาคการท่องเที่ยว

บทบาทของภาครัฐเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

เพื่อให้การท่องเที่ยวภูเก็ตพัฒนาอย่างยั่งยืน  ภาครัฐมีบทบาทสำคัญ  ดังนี้

• ขยายโซนท่องเที่ยวอันดามัน เพื่อลดความแออัดของภูเก็ต กระจายรายได้สู่จังหวัดใกล้เคียง เช่น พังงา และกระบี่ ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม พร้อมทั้งกระจายความเจริญสู่ท้องถิ่น
• กำหนดทิศทางการพัฒนาการท่องเที่ยว เพื่อให้การพัฒนาด้านต่าง ๆ เป็นไปในทิศทางเดียวกัน และสร้างจุดแข็งให้ภูเก็ต สามารถเจาะกลุ่มนักท่องเที่ยวเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• เร่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ทั้งด้านคมนาคมขนส่ง และสาธารณูปโภคให้ครบวงจร และเชื่อมต่อกับพื้นที่ใกล้เคียง เพื่อรองรับการเติบโตของภาคการท่องเที่ยว และการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืน

ก้าวต่อไปของภูเก็ตบนเส้นทางท่องเที่ยวยั่งยืน

ภูเก็ต  เมืองไข่มุกแห่งอันดามัน ยังคงส่องประกายเจิดจรัสในฐานะเมืองท่องเที่ยวชั้นนำระดับโลก ดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกด้วยเสน่ห์อันหลากหลาย ทั้งธรรมชาติ วัฒนธรรม และวิถีชีวิต การเติบโตอย่างก้าวกระโดดของภาคการท่องเที่ยว  นำมาซึ่งโอกาสทางเศรษฐกิจ การลงทุน และการจ้างงาน

อย่างไรก็ตาม ความสำเร็จในระยะยาวจำเป็นต้องตั้งอยู่บนรากฐานของความยั่งยืน ภูเก็ตในยุคใหม่ จึงมุ่งมั่นพัฒนาควบคู่ไปกับการรักษาสมดุลของสิ่งแวดล้อม สังคม และเศรษฐกิจ การปรับตัวให้เข้ากับเทรนด์การท่องเที่ยวที่เปลี่ยนแปลง การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การบริหารจัดการทรัพยากร และการสร้างความร่วมมือกับทุกภาคส่วน ล้วนเป็นกุญแจสำคัญที่จะนำพาภูเก็ตไปสู่เป้าหมายแห่งความยั่งยืน

ภูเก็ต พร้อมแล้วที่จะก้าวต่อไปอย่างมั่นคง บนเส้นทางแห่งการเป็นเมืองท่องเที่ยวยั่งยืนเป็นแบบอย่างของการพัฒนาที่ผสมผสานความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเข้ากับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และคุณภาพชีวิตที่ดีของคนในชุมชน เพื่อให้ภูเก็ตยังคงเป็นเมืองแห่งความสุขที่ต้อนรับนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกได้อย่างยั่งยืนตลอดไป