โครงการรถไฟความเร็วสูง (ไฮสปีด) สายแรกของประเทศไทยระหว่างรัฐบาลไทย-จีน ความคืบหน้าล่าสุด รัฐมนตรีคมนาคม เร่งแก้ปัญหาเพื่อให้การก่อสร้างเร็วขึ้น โดยเฟส 1 ถึงโคราชอยู่ระหว่างก่อสร้าง แล้วเสร็จปี 2569 เฟส2 ถึงหนองคาย คาดเสร็จปี 2572 ส่วนเฟส3 ถึงเวียงจันทร์ ปรับแผนก่อสร้างสะพานมิตรภาพแห่งที่ 7 ของบเพิ่ม 140 ล้านบาท
4 ก.พ.65 ความคืบหน้าโครงการครงการรถไฟความเร็วสูง (ไฮสปีด) ไทย-จีน ถือว่า เข้าสู่ปีที่ 6 ของการก่อสร้างแล้ว โดยโครงการนี้ เป็นความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทย-จีน เส้นทางกรุงเทพฯ-หนองคาย โดยในเฟส 1 กรุงเทพฯ-นครราชสีมา ระยะทาง 253 กิโลเมตร (กม.) รวม 14 สัญญา วงเงิน 1.79 แสนล้านบาท นายศักดิ์สยาม ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยความคืบหน้าว่า ในส่วนของการพัฒนารถไฟของประเทศไทยเพื่อไปเชื่อมต่อกับรถไฟของลาว-จีนว่า ขณะนี้โครงการระยะที่ 1 ช่วงกรุงเทพฯ-นครราชสีมา ระยะทาง 253 กม. วงเงินลงทุน 179,413 ล้านบาท อยู่ระหว่างก่อสร้าง
ส่วนระยะที่ 2 นครราชสีมา-หนองคาย ระยะทาง 356.10 กม. จะสรุปผลการศึกษาและออกแบบ เสนอคณะรัฐมนตรี (ครม.) ขออนุมัติได้ประมาณกลางปี 2565 จากนั้นจะเป็นขั้นตอนการประกวดราคาก่อสร้างงานโยธา ซึ่งแผนแล้วเสร็จในปี 2572 โดยตนให้นำปัญหาอุปสรรคของการออกแบบ และการก่อสร้างงานโยธาของเฟสที่ 1 มาเป็นบทเรียน แก้ไขในการดำเนินงานในเฟสที่ 2 ไม่ให้เกิดซ้ำอีก
ส่วนระยะที่ 3 การเชื่อมต่อจากหนองคาย-เวียงจันทน์ ระยะทาง 16 กม. ซึ่งจะมีการก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำโขงแห่งใหม่ ได้มีการเจรจา 3 ฝ่าย คือ ไทย-ลาว -จีน ได้ข้อยุติเบื้องต้นแล้วว่า ฝ่ายไทยจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าสำรวจออกแบบ วงเงินประมาณ 140 ล้านบาท ซึ่งจะเสนอขอใช้งบกลางในการดำเนินการโดยได้มอบหมายให้กรมทางหลวง (ทล.) เป็นผู้รับผิดชอบในฐานะเป็นหน่วยงานที่มีประสบการณ์ดำเนินการโครงการสะพานข้ามแม่น้ำโขงมาแล้ว 6 แห่ง ซึ่งสะพานแห่งนี้จะถือเป็นสะพานมิตรภาพแห่งที่ 7 ซึ่งเดิมวงเงินลงทุนก่อสร้างสะพานอยู่ประมาณ 2,000 ล้านบาท รองรับระบบรถไฟความเร็วสูงและรถไฟทางคู่ ล่าสุดเห็นว่าควรรองรับรถยนต์ พร้อมโครงข่ายถนนเชื่อมต่อสะพาน ทั้งฝั่งไทยและถนนเชื่อมต่อในฝั่ง สปป.ลาว คาดว่าค่าก่อสร้างจะเพิ่มขึ้น ส่วนเงินลงทุนก่อสร้างนั้นไทยและลาวจะออกค่าใช้จ่ายคนละครึ่ง
สำหรับการขนส่งสินค้าไทย-ลาว หลังมีการเปิดรถไฟลาว-จีนนั้น ปัจจุบันไม่มีปัญหาอุปสรรค ซึ่งคณะกรรมการบูรณาการการเชื่อมโยงทางรถไฟระหว่างไทย ลาว และจีน ที่มีนายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและ รมว.สาธารณสุข เป็นประธาน และมีกระทรวงที่เกี่ยวข้องร่วมด้วยนั้น ในนาม "ทีมไทยแลนด์" พร้อมผลักดันช่วยเหลือภาคเอกชน โดยในสัปดาห์หน้าจะจัดประชุมสร้างความรับรู้ภาคเอกชนผ่านระบบ ZOOM ซึ่งกระทรวงคมนาคมมีหน้าที่จัดการระบบโลจิสติกส์พร้อมสนับสนุนเต็มที่
ด้านนายสราวุธ ทรงศิวิไล อธิบดีกรมทางหลวง (ทล.) บอกว่า ขณะนี้ ทล.ได้วางแผนงานในการออกแบบก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำโขงแห่งใหม่แล้ว ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการเชื่อมต่อรถไฟไทย-จีน เฟส 3 ช่วงหนองคาย-เวียงจันทน์ ตั้งอยู่ทางทิศใต้ ห่างจากสะพานมิตรภาพไทย-ลาวประมาณ 30 เมตร โดยจะเสนอกระทรวงคมนาคมภายในสัปดาห์หน้า เพื่อเสนอ ครม.ขออนุมัติงบกลางประมาณ 140 ล้านบาทในการจ้างศึกษาออกแบบ และคาดว่าจะใช้เวลาศึกษาประมาณ 1 ปี
ซึ่งรูปแบบเดิมจะเป็นสะพานทางรถไฟมาตรฐาน 1.435 เมตร (รองรับรถไฟความเร็วสูงไทย-จีน) และขนาดทาง 1 เมตร (รองรับรถไฟทางคู่) ล่าสุดปรับเพิ่มส่วนของถนนรองรับรถยนต์ด้วย ซึ่งในการศึกษาออกแบบจะต้องหารือกับ สปป.ลาว ในการวางโครงข่ายถนนเชื่อมในฝั่งลาวที่มีศูนย์โลจิสติกส์ที่ท่านาแล้ง ส่วนไทยมีย่านสินค้าที่สถานีนาทา จึงควรออกแบบโครงข่ายทั้งรถไฟ และถนนให้เชื่อมกัน ทั้งนี้ ทล. สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) และกรมการขนส่งทางราง (ขร.) ได้หารือเบื้องต้นเรื่องรูปแบบของสะพานที่เพิ่มส่วนรองรับรถยนต์เข้าไป คาดว่าค่าก่อสร้างประมาณ 4,000 ล้านบาท
ทั้งนี้จากที่มีการเปิดรถไฟลาว-จีน ซึ่งคาดการณ์ว่าทำให้มีปริมาณการขนส่งเพิ่มมากขึ้น ซึ่งสถานการณ์ปกติ ด่านหนองคายมีปริมาณสินค้าผ่านจำนวนมากอยู่แล้ว โดยสะพานมิตรภาพแห่งที่ 1 เดิมเชื่อมหนองคาย-เวียงจันทน์ เป็นสะพานถนนและมีทางรถไฟตรงกลางใช้งานร่วมกัน ขีดการรองรับจำกัด ซึ่งปัจจุบันมีการเจรจาเพิ่มขบวนรถไฟเป็น 14 ขบวนต่อวัน (ไป/กลับ) รองรับสินค้าขบวนละ 25 แคร่
ภาพวันที่ 25 เมษายน 2562 สมัยนายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ร่วมลงนามในบันทึกความร่วมมือระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทย รัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ว่าด้วยการเชื่อมต่อเส้นทางรถไฟระหว่างหนองคาย - เวียงจันทน์
