‘ชีวิตคนเราไม่มีอะไรแน่นอน’ หรือบางครั้ง ‘ความตายอยู่ใกล้เราแค่ลมหายใจเข้าออก’ คุณเคยลองคิดเล่นๆ ไหมว่า ช่วงสุดท้ายของชีวิตเรา เราอยากได้รับการดูแลแบบไหนทั้งจากครอบครัว หรือ การรักษาพยาบาลแบบไหนจากแพทย์
ในช่วงสุดท้ายของชีวิตของผู้ป่วย ผู้ป่วยส่วนมากมักอยู่ในภาวะป่วยหนัก ไร้สติสัมปชัญญะ จนอาจไม่สามารถสื่อสารถึงความต้องการของตนได้ ทำให้การตัดสินใจในการรักษาพยาบาลต่างๆ ส่วนใหญ่มักขึ้นอยู่กับแพทย์ หรือญาติ ซึ่งในบางครั้งอาจขัดต่อความต้องการที่แท้จริงของผู้ป่วย
หากผู้ป่วยสามารถออกแบบชีวิตการรักษาวาระสุดท้ายของตนได้ด้วยตัวเอง ที่สามารถปฎิเสธการรักษาที่เกินความจำเป็นได้ ความตายอาจไม่ใช่เรื่องน่ากลัว ทั้งจากไปอย่างสงบและหมดห่วง จึงเป็นที่มาของแนวคิด ความต้องการครั้งสุดท้ายของชีวิต หรือ E-LIVING WILL
SPOTLIGHT ชวนทุกคนมารู้จักกับ E-LIVING WILL หรือ หนังสือแสดงเจตนาเลือกวิธีการรักษา ในช่วงสุดท้ายของชีวิต ในแบบฉบับของคุณนุชชี่-ขนิษฐา ตั้งวรพจน์วิธาน จาก ชีวามิตร ภายใต้งานเสวนา SUSTAINABILITY EXPO SX 2023
เราทุกคนยอมมีสิ่งที่อยากทำในชีวิต เช่นเดียวกันก่อนจากลาโลกไปก็คงอยากมีอะไรทำที่เป็นความต้องการครั้งสุดท้าย เพื่อไปอย่างหมดห่วง
การทำหนังสือเจตนาปฎิเสธการรักษาของผู้ป่วยในวาระสุดท้าย นับเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนให้สังคมไทย เช่นเดียวกันต้องอาศัยความเข้าใจของคนภายในครอบครัวและญาติ และในกรณีของแพทย์ผู้ดูแล การรักษาสัญญาณชีพของผู้ป่วย นับเป็นเรื่องที่สำคัญที่สุด จึงเป็นที่มาของ E-LIVING WILL
คือ หนังสือซึ่งบุคคลแสดงเจตนาไว้ล่วงหน้า ว่าไม่ประสงค์จะรับบริการสาธารณสุขที่เป็นไปเพียงเพื่อยืดการตายในวาระสุดท้าย ของชีวิตตน หรือเพื่อยุติการทรมานจากการเจ็บป่วย ถือเป็นสิทธิผู้ป่วยอย่างหนึ่ง ตามมาตรา 12 ของพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ทั้งนี้ผู้ทำ หนังสือ แสดงเจตนายังคงได้รับการดูแลรักษาแบบประคับประคอง เพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี ลดความทุกข์ทรมานที่เกิดขึ้น สอดคล้องกับเรื่องการตายอย่างสงบตามธรรมชาติ หรือที่เรียกกันว่า “การตายดี”
หมายถึง ภาวะอันเกิดจากการบาดเจ็บหรือโรคที่ไม่อาจ รักษาให้หายได้ และนำ ไปสู่การตายอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ในระยะเวลาอันใกล้ รวมถึง ภาวะที่มีการสูญเสียความสามารถในการรับรู้และติดต่อสื่อสารอย่างถาวร หรือที่ เรียกกันว่า เจ้าชาย/เจ้าหญิงนิทรา ซึ่งไม่นับรวมถึงการเจ็บป่วยเฉียบพลันหรืออุบัติเหตุ “การตายดีเป็นสิทธิของทุกคน”
ในกรณีของการทำหนังสือเจตนาของตน ผู้ป่วยสามารถแสดงความต้องการที่จะรักษา หรือไม่รักษาในแบบฉบับที่ตนพอใจได้ เช่น
เราสามารถสร้าง E-Living Will เพื่อออกแบบวาระสุดท้ายของตนเองได้แล้ว ผ่านชีวามิตร โดยมีเอกสารดังนี้
ที่มา : ชีวามิตร