ศาลบราซิลสั่งระงับ X ชี้ อีลอน มัสก์ ไม่ส่งตัวแทนเจรจา-ไม่จ่ายค่าปรับ

เมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา ศาลบราซิลได้ออกแถลงการณ์ผ่านเว็บไซต์ของรัฐบาล สั่งระงับการดำเนินงานของแพลตฟอร์ม X (หรือ Twitter) ทันทีทั่วบราซิล มีผลจนกว่าจะแต่งตั้งตัวแทนทางกฎหมายในประเทศและชำระค่าปรับที่ศาลเรียกเก็บไว้ก่อนหน้านี้

Alexandre de Moraes ผู้พิพากษาสูงสุดของศาลบราซิล สั่งให้ Apple และ Google หยุดให้บริการดาวน์โหลด X รวมถึง การเข้าถึงแอป VPN ที่สามารถใช้ในการเข้าถึงแพลตฟอร์ม X ซึ่งหากใครละเมิดกฎนี้ จะต้องจ่ายค่าปรับมากถึง 8,900 ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือสูงถึงราว 301,800 บาท

จุดเริ่มต้นของการฟ้องร้อง

ความขัดแย้งระหว่างศาลฎีกาบราซิลและแพลตฟอร์ม X เริ่มต้นขึ้นเมื่อ Alexandre de Moraes เริ่มการตรวจสอบบทบาทของ X ในการแพร่กระจายข้อมูลเท็จ โดยเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการรับมือกับข่าวปลอมและข้อมูลบิดเบือนในบราซิล โดยเฉพาะในระหว่างและหลังการเลือกตั้งทั่วไปที่เป็นที่ถกเถียงในปี 2022

ในช่วงแรก การตรวจสอบนี้ได้รับการตอบโต้จาก Elon Musk (อีลอน มัสก์) ที่วิพากษ์วิจารณ์การกระทำของศาล ว่าเป็นการโจมตีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น อย่างไรก็ตาม de Moraes ยังคงเดินหน้าตรวจสอบเพื่อเน้นถึงความจำเป็นในการปกป้องความถูกต้องของข้อมูลที่แชร์ทางออนไลน์ โดยเฉพาะข้อมูลที่อาจมีอิทธิพลต่อความคิดเห็นของสาธารณชน และผลการเลือกตั้ง

เมื่อวันพุธที่ผ่านมา ศาลฎีกาของบราซิลประกาศว่า Musk และ X มีเวลา 24 ชั่วโมงในการแต่งตั้งตัวแทนทางกฎหมายในบราซิล มิฉะนั้น X จะต้องถูกระงับการใช้งานทั่วประเทศ ส่วนทางด้านแพลตฟอร์ม X เผยว่า บริษัทไม่มีตัวแทนในบราซิล และจะย้ายพนักงานทั้งหมดออกจากบราซิลแทนที่ปฏิบัติตามคำสั่งศาล

ทำให้ในคืนวันพฤหัสบดี หน่วยงานรัฐบาลได้ออกแถลงการณ์เพื่อปิดตัว X ลง ‘เร็วๆ นี้’ เนื่องจากบริษัท ‘ไม่ปฏิบัติตาม’ คำสั่งของพวกเขา และในวันศุกร์ได้ออกแถลงการรณ์อย่างเป็นทางการเพื่อระงับการใช้แพลตฟอร์ม X ทั้งหมดอย่างเร่งด่วน รวมถึง การสั่งให้แพลตฟอร์มอื่นที่เกี่ยวข้อง และบริษัทโทรคมนาคมระงับการเข้าถึง X เช่นกัน สะท้อนถึงความจริงจังของจุดยืนทางกฎหมาย ต่อการแพร่กระจายข้อมูลที่ผิด

นอกจากนี้ ศาลได้สั่งอายัดเงินของ Starlink ซึ่งเป็นบริการอินเทอร์เน็ตผ่านดาวเทียมที่ให้บริการโดย SpaceX ของ Musk ในบราซิล แม้ว่า Starlink เคยลงโฆษณาบน X ภายใต้การบริหารของ Musk และสนับสนุนให้ผู้คนในบราซิลใช้ Starlink เพื่อเข้าถึงแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย

ศาลฎีกาของบราซิล มองว่า การไม่ปฏิบัติตามคำสั่งศาลเป็นปัญหาร้ายแรง โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาถึงบริบทของความพยายามในการต่อสู้กับข้อมูลเท็จ และการเผยแพร่ข้อมูลที่ผิดในวงกว้าง การขาดตัวแทนทางกฎหมายในบราซิลหมายความว่า X ไม่ได้เตรียมตัวอย่างเพียงพอในการตอบคำถามทางกฎหมายหรือร่วมมือกับหน่วยงาน ทำให้ความสัมพันธ์กับระบบยุติธรรมของบราซิลซับซ้อนยิ่งขึ้น

บราซิล นักบล็อคโซเชียล

สถานการณ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของความขัดแย้งระหว่าง X และรัฐบาลบราซิล ที่เพิ่มความรุนแรงขึ้นตั้งแต่ศาลเริ่มตรวจสอบแพลตฟอร์ม ในการแพร่กระจายข้อมูลเท็จ ซึ่งการดำเนินการของศาลเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามเพื่อให้แน่ใจว่า แพลตฟอร์มที่ดำเนินการในบราซิล ปฏิบัติตามกฎหมายของประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องการเผยแพร่ข้อมูล

อย่างไรก็ตาม มีนักวิจารณ์มองว่า คำสั่งของ de Moraes ที่สั่งห้าม X เป็นการกระทำที่เกินขอบเขต นับตั้งแต่ที่ผ่านมา ศาลบราซิลเคยระงับแอปโซเชียลมีเดียจนกว่าจะปฏิบัติตามกฎระเบียบในประเทศ อย่างเช่น Whatsapp และ Telegram ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของ Meta ต่างเคยถูกระงับการใช้งานในบราซิล แต่ในภายหลังได้รับการเปิดใช้งานอีกครั้ง

โดยหลังจากที่ X โดนระงับในบราซิล Musk ได้ออกมาประณามคำสั่งศาล และเปรียบเทียบ de Moraes กับโวลเดอมอร์ต ผู้ร้ายในภาพยนตร์ Harry Potter รวมทั้งแชร์โพสต์ที่บรรยายถึงการปกครองแบบเผด็จการอันชั่วร้ายของ de Moraes

ส่วน Bluesky แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียทางเลือกแทน X ที่เปิดตัวเมื่อปีที่ผ่านมา พบว่า มีผู้ใช้งานชาวบราซิลเพิ่มขึ้นจำนวนมากในช่วงสองถึงสามวันที่ผ่านมา โดยบริษัทเผยเมื่อวันศุกร์ว่า มีผู้ใช้งานใหม่จากบราซิลเพิ่มขึ้นประมาณ 200,000 ราย และตัวเลขยังคงเพิ่มขึ้นทุกนาที รวมทั้ง ยังสร้างสถิติใหม่ในกดติดตาม และกดไลค์ด้วย

อีกหนึ่งตลาดที่สำคัญของ X

นับตั้งแต่ Elon Musk ได้ซื้อกิจการ Twitter มูลค่า 4.4 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 1.5 ล้านล้านบาท ในช่วงปลายปี 2022 เขาได้ดำเนินการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ และเปิดใช้งานบัญชีที่ถูกแบนและระงับก่อนหน้านี้อีกครั้ง ส่งผลให้ผู้โฆษณารายใหญ่หลายราย หลีกเลี่ยงหรือลดการใช้จ่ายสำหรับแคมเปญโฆษณาบนแพลตฟอร์ม

อาทิเช่น ธนาคารโลก หยุดจ่ายเงินค่าโฆษณาแคมเปญบน X หลังจากที่ CBS News สืบสวนพบว่า โฆษณาขององค์กรปรากฏภายใต้โพสต์เหยียดเชื้อชาติจากบัญชี X ที่โพสต์เนื้อหาที่มีการสนับสนุนนาซี และชาตินิยมผิวขาวเป็นประจำ

ทั้งนี้ บราซิลเป็นหนึ่งในตลาดที่สำคัญสำหรับแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียหลายราย โดยบริษัทวิจัยการตลาด Emarketer เผยว่า ผู้ใช้งานบราซิลกว่า 40 ล้านคน หรือ 18% ของประชากรในประเทศ มีการใช้งานแพลตฟอร์ม X อย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง

ถึงแม้ X ไม่ค่อยได้รับความนิยมในบราซิลเท่ากับ Facebook, Instagram, YouTube, หรือ TikTok แต่ X ยังคงเป็นแพลตฟอร์มสำคัญที่ชาวบราซิลใช้ในการถกเถียงทางการเมือง และมีอิทธิพลอย่างมากในหมู่นักการเมือง นักข่าว และผู้มีความคิดเห็นอื่นๆ

นอกจากนี้ X ยังเป็นพื้นที่สำหรับการแบ่งปันมีมที่โด่งดังที่สุดในประเทศจำนวนมาก ก่อนที่จะแพร่กระจายไปยังแพลตฟอร์มอื่น โดยข้อมูลจาก Statista เผยว่า บราซิลเป็นตลาดต่างประเทศที่ใหญ่ที่สุดอันดับ 5 ของ X ตามหลังญี่ปุ่น อินเดีย อินโดนีเซีย และสหราชอาณาจักร

ท่าทีหลังจากนี้

ความตึงเครียดนี้ สะท้อนถึงความท้าทายที่บราซิลต้องเผชิญในการหาจุดสมดุล ระหว่างความจำเป็นในการ ‘ควบคุมเนื้อหา’ ในโซเชียลมีเดีย กับการเคารพ ‘เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น’ สถานการณ์ยังคงพัฒนาไปเรื่อยๆ และอาจส่งผลต่อการดำเนินงานของโซเชียลมีเดียในประเทศและผลกระทบต่อการเลือกตั้งในอนาคต

แม้กระทั่ง Carlos Affonso Souza หัวหน้าสถาบันเทคโนโลยีและสังคมแห่งมหาวิทยาลัยแห่งรัฐริโอเดอจาเนโร กล่าวว่า “นี่นับเป็นการตัดสินทางกฎหมายที่รุนแรงที่สุดที่เราเคยเกิดขึ้นในรอบ 30 ปีของอินเทอร์เน็ตในบราซิล”

ทั้งนี้ บราซิล กำลังเตรียมตัวสำหรับการเลือกตั้งระดับเทศบาลในเดือนตุลาคม ตามกฎหมายของบราซิล บริษัทโซเชียลมีเดียที่ดำเนินการในประเทศจะต้องจ้างบุคลากรเพื่อจัดการการแจ้งเตือนของรัฐบาลในการลบเนื้อหา รวมถึงเนื้อหาเกี่ยวกับข้อมูลทางการเมืองที่ผิดพลาดและการยุยงให้เกิดความรุนแรง

ที่มา CNBC, AP News 1, AP News 2, CBS News 1, CBS News 2, NY Times, Bloomberg, Library of Congress