ญี่ปุ่นเปิดศึกแย่งแรงงานต่างชาติกว่า 8.2 แสนคน ปิดจุดอ่อนธุรกิจขาดคน

ญี่ปุ่นกำลังเผชิญวิกฤตขาดแคลนแรงงานอย่างหนัก จนต้องเปิดศึกแย่งชิงแรงงานต่างชาติด้วยโครงการ Specified Skilled Worker (SSW) หวังดึงดูดคนเข้ามาทำงานถึง 820,000 คน! ล่าสุด Aeon ยักษ์ใหญ่ค้าปลีกญี่ปุ่น ขอเข้าร่วมวงด้วย ประกาศแผนจ้างแรงงานต่างชาติเพิ่มอีก 4,000 คน เพื่อเติมเต็มช่องว่างในธุรกิจที่กำลังขาดแคลนอย่างหนัก โดยเฉพาะในซูเปอร์มาร์เก็ตทั่วประเทศ

ญี่ปุ่นเปิดศึกแย่งแรงงานต่างชาติกว่า 8.2 แสนคน ปิดจุดอ่อนธุรกิจขาดคน

โครงการ Specified Skilled Worker (SSW) ซึ่งเปิดตัวในปี 2019 เป็นโครงการสำคัญของญี่ปุ่นในการแก้ไขปัญหาขาดแคลนแรงงาน โดยมีเป้าหมายในการดึงดูดแรงงานต่างชาติ 820,000 คน ภายในระยะเวลา 5 ปี เริ่มตั้งแต่ปีงบประมาณ 2024 ซึ่งเพิ่มขึ้น 2.4 เท่าจากช่วง 5 ปีก่อนหน้า

สำหรับความสำคัญของโครงการนี้สะท้อนให้เห็นจากผลสำรวจของ Teikoku Databank ในเดือนเมษายน ซึ่งพบว่า 57% ของร้านอาหาร และ 75% ของร้านค้าปลีกอาหารและเครื่องดื่ม ขาดแคลนพนักงานอย่างรุนแรง

ด้วยเหตุนี้ ภาคธุรกิจจึงตอบสนองด้วยการเร่งจ้างงานผ่านโครงการ SSW เช่น Seven & i Holdings และ Hiday Hidaka ซึ่งได้จ้างแรงงาน SSW หลายร้อยคน เพื่อรองรับการขยายธุรกิจและการเปิดโรงงานใหม่ นอกจากนี้ทาง Watami ยังแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของแรงงาน SSW ในการเติบโตในสายอาชีพ โดยมีแรงงาน SSW กว่า 227 คน และคาดหวังว่าบางส่วนจะก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งผู้บริหารในอนาคต ขณะเดียวกัน บริษัทต่างๆ ก็ให้ความสำคัญกับการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่เอื้อต่อแรงงานต่างชาติ เช่น Hiday Hidaka ที่มอบหมายงานและโอกาสก้าวหน้าให้กับแรงงาน SSW เทียบเท่าพนักงานชาวญี่ปุ่น รวมถึงสนับสนุนการขอเปลี่ยนสถานะการพำนัก

อย่างไรก็ตาม ความท้าทายสำคัญคือการรักษาแรงงาน SSW ในระยะยาว เนื่องจาก Japan Center for Economic Research คาดการณ์ว่าค่าจ้างในประเทศต้นทางของแรงงาน SSW จะเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญภายในปี 2032 ซึ่งอาจลดแรงจูงใจในการทำงานในญี่ปุ่น ดังนั้น บริษัทต่างๆ จึงจำเป็นต้องลงทุนในสวัสดิการและมาตรการสนับสนุน เพื่อดึงดูดและรักษาแรงงาน SSW ให้คงอยู่ในตลาดแรงงานญี่ปุ่นต่อไป

อิออน (Aeon) ผู้นำค้าปลีกญี่ปุ่น เตรียมจ้างแรงงานทักษะต่างชาติ 4,000 คน รับมือปัญหาขาดแคลนแรงงาน

ปัจจุบันเครืออิออนมีแรงงานต่างชาติที่ทำงานภายใต้โครงการ Specified Skilled Worker (SSW) ซึ่งเป็นโครงการของรัฐบาลญี่ปุ่นที่รับแรงงานทักษะเฉพาะทางในอุตสาหกรรมที่ขาดแคลน ประมาณ 1,500 คน โดยส่วนใหญ่จะทำงานในโรงงานแปรรูปอาหารที่จัดหาให้กับซูเปอร์มาร์เก็ตของอิออน โดยเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา บริษัท Aeon Delight ซึ่งเป็นหน่วยงานบริหารจัดการสิ่งอำนวยความสะดวกในเครือ ได้จ้างแรงงาน SSW จำนวน 16 คน โดยร่วมมือกับรัฐบาลอินโดนีเซีย เพื่อดูแลงานบริการทำความสะอาด ซึ่งเพิ่งถูกเพิ่มเข้าไปในรายชื่ออาชีพที่ได้รับอนุญาตภายใต้โครงการ SSW เมื่อปีที่แล้ว ให้กับร้านค้า โรงแรม และโรงพยาบาลของอิออน

เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา คณะรัฐมนตรีของญี่ปุ่นได้ตัดสินใจขยายโครงการ SSW ให้ครอบคลุมมากขึ้น รวมถึงอนุญาตให้แรงงาน SSW เตรียมอาหารสำเร็จรูปในซูเปอร์มาร์เก็ตได้ อิออนจึงมีแผนที่จะขยายการจ้างงานเพื่อให้มีพนักงานเพียงพอสำหรับซูเปอร์มาร์เก็ตประมาณ 2,700 แห่งทั่วญี่ปุ่น โดยแรงงานใหม่ส่วนใหญ่จะถูกว่าจ้างโดย Aeon Delight และส่งไปยังบริษัทในเครือและธุรกิจภายนอกผ่านบริษัทลูกที่เป็นหน่วยงานจัดหาพนักงาน นอกจากนี้ อิออนยังให้ความสำคัญกับการสนับสนุนแรงงานต่างชาติอย่างรอบด้าน เช่น จัดหาที่พักอาศัยร่วมกัน จัดกิจกรรมสันทนาการ และดูแลให้พวกเขาได้รับความช่วยเหลือที่จำเป็นทั้งในและนอกที่ทำงาน เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีและส่งเสริมความผูกพันกับองค์กร

โครงการ Specified Skilled Worker (SSW) คืออะไร 

โครงการ Specified Skilled Worker หรือ SSW เป็นโครงการของรัฐบาลญี่ปุ่นที่เปิดตัวในปี 2019 เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงานในภาคอุตสาหกรรมเฉพาะทาง โดยอนุญาตให้ชาวต่างชาติที่มีทักษะและประสบการณ์ในสาขาอาชีพที่กำหนดสามารถเข้ามาทำงานในญี่ปุ่นได้ มีเป้าหมายเพื่อดึงดูดแรงงานต่างชาติที่มีทักษะเข้ามาทำงานในญี่ปุ่นในภาคอุตสาหกรรมที่ขาดแคลนแรงงาน โดยมี 14 สาขาอาชีพที่กำหนดไว้ ได้แก่

1. การดูแลผู้สูงอายุ (Caregiving)
2. การทำความสะอาดอาคาร (Building Cleaning)
3. อุตสาหกรรมการผลิตชิ้นส่วน เครื่องจักร และเครื่องมือ (Industrial Machinery)
4. อุตสาหกรรมการผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ (Electronics)
5. อุตสาหกรรมการก่อสร้าง (Construction)
6. อุตสาหกรรมการต่อเรือ (Shipbuilding)
7. อุตสาหกรรมการซ่อมบำรุงรถยนต์ (Automobile Maintenance)
8. อุตสาหกรรมการบิน (Aviation)
9. อุตสาหกรรมการโรงแรม (Accommodation)
10. อุตสาหกรรมเกษตรกรรม (Agriculture)
11. อุตสาหกรรมประมง (Fisheries)
12. อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม (Food and Beverage Manufacturing)
13. อุตสาหกรรมวัสดุ (Materials)
14. อุตสาหกรรมการบริการอาหาร (Food Service)

โครงการ SSW แบ่งออกเป็น 2 ประเภท 

• เอกสารประกอบคำอธิบายเกี่ยวกับแรงงานทักษะเฉพาะ (ฉบับภาษาอังกฤษ)

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ :  สำนักงานแรงงานในประเทศญี่ปุ่น

สำหรับวิกฤตขาดแคลนแรงงานในญี่ปุ่นได้เปิดประตูให้โครงการ SSW และแรงงานต่างชาติกลายเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ไม่เพียงแต่เติมเต็มช่องว่างในตลาดแรงงาน แต่ยังเป็นโอกาสให้แรงงานต่างชาติได้พัฒนาทักษะและเติบโตในสายอาชีพ อย่างไรก็ตาม ความท้าทายในการรักษาแรงงานเหล่านี้ในระยะยาวยังคงเป็นประเด็นที่ต้องจับตาต่อไป การแข่งขันในการดึงดูดแรงงานต่างชาติที่มีทักษะสูงจะทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ และบริษัทญี่ปุ่นจำเป็นต้องปรับตัวและสร้างสภาพแวดล้อมที่น่าดึงดูดใจ เพื่อให้แรงงานต่างชาติเหล่านี้เลือกที่จะอยู่และทำงานในญี่ปุ่นต่อไป

ที่มา Nikkeiasia และ สำนักงานแรงงานในประเทศญี่ปุ่น