เมียนมามีกองกำลังชาติพันธุ์อะไรบ้าง? มีทั้งพันธมิตรและศัตรูของรัฐบาล

เมียนมาเผชิญกับสงครามกลางเมืองมาก่อนในปี 1948 หลังการทำรัฐประหาร ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา กลุ่มติดอาวุธหลายกลุ่มได้ก่อตั้งขึ้น โดยทำหน้าที่เป็นกองกำลังให้แก่กลุ่มการเมืองที่เกี่ยวข้อง ผ่านมาถึงปัจจุบัน บางกลุ่มได้ยุบตัว เปลี่ยนชื่อ กลับเข้าสู่การต่อสู้ หรือเพิ่งก่อตั้งขึ้นใหม่จำนวนมาก โดยแบ่งเป็นฝ่ายต่อต้านรัฐบาล และเป็นพันธมิตรกับรัฐบาล

นับตั้งแต่การรัฐประหารล่าสุดในปี 2021 การปะทะกันระหว่างกองกำลังต่างๆได้เพิ่มขึ้นประมาณ 67% โดยความตึงเครียดเพิ่มขึ้นหลังฝ่ายต่อต้าน นำโดยกลุ่มชาติพันธุ์เปิดฉากการโจมตีในปฏิบัติการ 1027 เมื่อเดือนตุลาคมปี 2023 และนี่คือกองกำลังของกลุ่มต่างๆที่มีความสำคัญและมีบทบาทในการสู้รบเวลานี้ของเมียนมา

กองกำลังอาระกัน (Arakan Army - AA)

ปฏิบัติการในรัฐชิน รัฐคะฉิ่น รัฐยะไข่ รัฐฉาน รวมถึงพื้นที่ชายแดนบังกลาเทศ-เมียนมา และอินเดีย-เมียนมา โดยเมื่อปี 2021 อ้างว่ามีกำลังพล 30,000 นาย โดยกว่า 15,000 นายประจำการในรัฐชินและรัฐยะไข่ และประมาณ 1,500 นายในรัฐคะฉิ่นและรัฐฉาน กองกำลังอาระกันเป็นกองกำลังติดอาวุธของสันนิบาตแห่งอาระกัน (United League of Arakan) และเป็นสมาชิกของพันธมิตรสำคัญ ได้แก่ พันธมิตรสามภราดรภาพ (Three Brotherhood Alliance) พันธมิตรภาคเหนือ (Northern Alliance) และคณะกรรมการเจรจาและปรึกษาทางการเมืองเพื่อสหพันธรัฐ (Federal Political Negotiation and Consultative Committee)

กองทัพปลดปล่อยอาระกัน (Arakan Liberation Army - ALA)

ปฏิบัติการในรัฐกะเหรี่ยงและรัฐยะไข่ เป็นกองกำลังติดอาวุธของพรรคปลดปล่อยอาระกัน (Arakan Liberation Party)มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับ สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen National Union - KNU) และหลังรัฐประหารในเมียนมาปี 2021 ได้เข้าร่วมกับ คณะกรรมการผู้แทนสภาแห่งสหภาพ (CRPH) และรัฐบาลเอกภาพแห่งชาติ (NUG)

กองกำลังพิทักษ์ชายแดน (Border Guard Forces - BGF)

 เป็นหน่วยย่อยของกองทัพรัฐบาลเมียนมา ภายใต้การควบคุมของกองบัญชาการทหารภูมิภาค ประกอบด้วยกลุ่มอดีตกบฏจากหลากหลายชาติพันธุ์ เช่น กองกำลังกะเหรี่ยงพิทักษ์ชายแดน (Karen Border Guard Force) และกองกำลังโกก้างพิทักษ์ชายแดน (Kokang Border Guard Force)

กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen National Liberation Army - KNLA)

เป็นกองกำลังติดอาวุธของสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen National Union - KNU) และเป็นสมาชิกของสภาสหพันธรัฐแห่งชนชาติ (United Nationalities Federal Council - UNFC) ปฏิบัติการในรัฐกะเหรี่ยง รัฐคะยา และเขตตะนาวศรี

สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (Karen National Union - KNU)

หลังการรัฐประหารในปี 2021 ได้ยุติข้อตกลงหยุดยิง เปลี่ยนเป้าหมายจากการเรียกร้องเอกราชมาเป็นการสร้างระบบสหพันธรัฐประชาธิปไตยในเมียนมา ปฏิบัติการในรัฐกะเหรี่ยงและรัฐคะยา

กองทัพชาติชิน (CNA)

ปฏิบัติการในรัฐชินและทำหน้าที่เป็นกำลังทหารของแนวร่วมชาติชิน (Chin National Front) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสภาสหพันธรัฐแห่งชาติพันธุ์ (United Nationalities Federal Council หรือ UNFC)

กองกำลังป้องกันชาติชิน

ปฏิบัติการในรัฐชิน, ภูมิภาคมะกวย, ภูมิภาคสะกาย และตามแนวพรมแดนอินเดีย-เมียนมา ทำหน้าที่เป็นกองกำลังขององค์กรแห่งชาติชิน (Chin National Organisation)

กองทัพปลดปล่อยคะฉิ่น (KIA)

ก่อตั้งขึ้นเพื่อต่อสู้กับการรัฐประหารเมื่อปี 1962 ปฏิบัติการในรัฐคะฉิ่นและรัฐชานตอนเหนือ ทำหน้าที่เป็นกองกำลังขององค์กรอิสรภาพคะฉิ่น (Kachin Independence Organisation หรือ KIO) และเป็นส่วนหนึ่งของสภาสหพันธรัฐแห่งชาติพันธุ์ (United Nationalities Federal Council หรือ UNFC) นอกจากนี้ยังเป็นสมาชิกของพันธมิตรภาคเหนือ

กองทัพปลดปล่อยชาติไทใหญ่ (KNLA)

ปฏิบัติการในรัฐคะยา รัฐกะเหรี่ยง และภูมิภาคตะนาวศรี ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของสหภาพแห่งชาติไทใหญ่ (Karen National Union หรือ KNU) และเป็นสมาชิกของสภาสหพันธรัฐแห่งชาติพันธุ์ (UNFC) โดยได้ยกเลิกข้อตกลงหยุดยิงหลังการรัฐประหารในปี 2021

กองทัพกะเหรี่ยงแดง (KA)

กองทัพคะเรนนี หรือกะเหรี่ยงแดง ปฏิบัติการในรัฐคะยา ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของพรรคก้าวหน้าชาติพันธุ์กะเหรี่ยงแดง (Karenni National Progressive Party หรือ KNPP) และเป็นสมาชิกของสภาสหพันธรัฐแห่งชาติพันธุ์ (United Nationalities Federal Council หรือ UNFC) กลับมาปฏิบัติการหลังการรัฐประหารในปี 2021

กองกำลังป้องกันชาติพันธุ์กะเหรี่ยงแดง (KNDF)

ปฏิบัติการในรัฐคะยา, รัฐชาน, รัฐกะเหรี่ยง และตามแนวพรมแดนพม่า-ไทย ก่อตั้งขึ้นเพื่อต่อต้านการรัฐประหารในปี 2021 อ้างว่าตนเป็นองค์กรที่รวมกองกำลังเยาวชนกะเหรี่ยงแดงจากหลากหลายกลุ่ม มีสมาชิกทั้งหมด 22 กองพัน เป้าหมายคือการโค่นล้มรัฐบาลทหาร

 แนวร่วมปลดปล่อยประชาชนกะเหรี่ยงแดง (KNPLF)

กลุ่มกบฏชาตินิยมกะเหรี่ยงแดงและเป็นคอมมิวนิสต์ ปฏิบัติการในรัฐคะยา กลุ่มนี้เคยทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารชายแดนของรัฐบาล ก่อนที่จะร่วมมือกับกลุ่มทหารหลายกลุ่มเพื่อต่อต้านรัฐบาล

กองทัพพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติโกก้าง (MNDAA)

ปฏิบัติการในภูมิภาคโกก้าง กลุ่มนี้ได้ยกเลิกข้อตกลงหยุดยิงหลังจากการรัฐประหารและกลับมาสู้รบกับรัฐบาล กองทัพ MNDAA ยังเข้าร่วมปฏิบัติการ 1027 ร่วมกับพันธมิตรกลุ่มต่อต้านรัฐบาลต่างๆ เช่น กองทัพอาระกันและกองทัพปลดปล่อยชาติตะอั้ง

กองทัพปลดปล่อยชาติพันธุ์มอญ (MNLA)

ปฏิบัติการในรัฐมอญและภูมิภาคตะนาวศรี ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของพรรครัฐมอญใหม่ (New Mon State Party) ซึ่งได้ทำข้อตกลงหยุดยิงในปี 2018

กองทัพปลดปล่อยชาติพันธุ์มอญ (MNLA A-MD)

ก่อตั้งในปี 2024 หลังจากการแยกตัวออกจาก MNLA กลุ่มนี้ไม่ปฏิบัติตามข้อตกลงหยุดยิงและเข้าร่วมกับกลุ่มต่อต้านรัฐบาลทหาร

กองทัพรัฐบาลทหารพม่า (Tatmadaw)

กองทัพทหารได้กลายเป็นแกนนำของกองทัพรัฐบาลในการสู้รบ หลังจากการรัฐประหารในปี 2021 โดยมีพลเอกมิน อ่อง หล่าย เป็นผู้นำ

พันธมิตรภาคเหนือ (Northern Alliance)

ประกอบด้วยกองทัพอาระกัน (AA), กองทัพอิสรภาพคะฉิ่น (KIA), กองทัพพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติพม่า (MNDAA), และกองทัพปลดปล่อยชาติตะอั้ง (TNLA) พันธมิตรนี้ปฏิบัติการในรัฐชาน และเป็นสมาชิกของคณะกรรมการเจรจาทางการเมืองและการปรึกษาสหพันธรัฐ (FPNCC)

กองทัพชาติพันธุ์ปะโอ (PNA)

ปฏิบัติการในรัฐชานและเป็นพันธมิตรกับกองทัพรัฐบาลทหาร (Tatmadaw) ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารขององค์กรชาติพันธุ์ปาโอ (Pa-O National Organisation หรือ PNO) และมีหน้าที่ในการปกป้องเขตปกครองตนเองของปะโอที่

กองทัพปลดปล่อยชาติพันธุ์ปะโอ (PNLA)

อยู่ในฝ่ายต่อต้านกองทัพรัฐบาล และให้การสนับสนุนรัฐบาลแห่งความสามัคคีแห่งชาติ (NUG) ในการโค่นล้มรัฐบาลทหารและจัดตั้งระบบสหพันธรัฐ ในปี 2024 กองทัพ PNLA ได้ยกเลิกข้อตกลงหยุดยิงอย่างเป็นทางการ และเริ่มประสานงานกับกองกำลังป้องกันประชาชน (PDF) และกองกำลังป้องกันชาติพันธุ์กะเหรี่ยงแดง (KNDF) เพื่อโจมตีรัฐบาลทหารและกองกำลังพันธมิตรของรัฐบาล

กองกำลังป้องกันประชาชน (PDF)

ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของรัฐบาลแห่งความสามัคคีแห่งชาติ (NUG) และมีจำนวนทหารประมาณ 65,000 นาย ประกอบด้วยกลุ่มต่อต้านและกองกำลังทหารชาติพันธุ์ที่ต่อต้านรัฐบาลทหาร

กองทัพปลดปล่อยประชาชน (PLA)

เป็นพันธมิตรกับพรรคคอมมิวนิสต์พม่า (CPB) กองทัพ PLA กลับมาดำเนินการอีกครั้งในวันที่ 15 มีนาคม 2021 หรือหลังจากการรัฐประหาร กองทัพ PLA ปฏิบัติการในภูมิภาคตะนาวศรี ซึ่งตั้งอยู่ในภาคใต้สุดของเมียนมา  โดยอ้างว่าในเดือนธันวาคม 2023 มีทหารประจำการประมาณ 1,000 นาย

กองทัพรัฐฉานภาคเหนือ (SSA-N)

ปฏิบัติการในรัฐฉานและทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของพรรคก้าวหน้ารัฐฉาน (Shan State Progress Party หรือ SSPP) ซึ่งเป็นพันธมิตรกับกองทัพรัฐบาลทหาร

กองทัพรัฐฉานภาคใต้ (SSA-S)

ปฏิบัติการในรัฐฉานตามแนวพรมแดนพม่า-ไทย เป็นหนึ่งในกลุ่มกบฏที่ใหญ่ที่สุดในพม่า ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของสภาฟื้นฟูรัฐฉาน (Restoration Council of Shan State หรือ RCSS) และเป็นส่วนหนึ่งของรัฐสภารัฐฉาน (Shan State Congress) โดยรักษาความสัมพันธ์หรือข้อตกลงหยุดยิงกับทัพทหาร กลุ่มนี้ปัจจุบันไม่เข้าร่วมกับฝ่ายต่อต้านรัฐบาลทหาร

กองทัพปลดปล่อยชาติพันธุ์ตะอั้ง (TNLA)

ปฏิบัติการในรัฐฉาน โดยมีจำนวนทหารประมาณ 10,000 ถึง 15,000 นาย เป็นสมาชิกของสภาสหพันธรัฐแห่งชาติพันธุ์ (UNFC), พันธมิตรสามภราดรภาพ (Three Brotherhood Alliance), พันธมิตรภาคเหนือ (Northern Alliance) และคณะกรรมการเจรจาทางการเมืองและการปรึกษาสหพันธรัฐ (Federal Political Negotiation and Consultative Committee) กองทัพ TNLA ยังมีอำนาจในการปกครองเขตปกครองตนเองปะหล่อง (Pa Laung Self-Administered Zone)

พันธมิตรสามภราดรภาพ (Three Brotherhood Alliance)

ประกอบด้วยกองทัพปลดปล่อยชาติพันธุ์ตะอั้ง (TNLA), กองทัพพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติพม่า (MNDAA) และกองทัพอาระกัน (AA) ซึ่งเป็นพันธมิตรต่อต้านรัฐบาลทหารที่ปฏิบัติการหลักในรัฐอาระกันและรัฐฉานตอนเหนือ พันธมิตรนี้เป็นผู้นำในการปฏิบัติการ 1027 ซึ่งเป็นปฏิบัติการที่สามารถยึดครองพื้นที่จากรัฐบาลได้เป็นจำนวนมาก และถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในสงครามกลางเมือง

กองทัพสหรัฐว้า  (UWSA)

ปฏิบัติการในรัฐฉานและได้รับการยอมรับว่าเป็นหนึ่งในกองทัพที่มีอำนาจและอาวุธดีที่สุดในพม่า โดยมีกำลังทหารประมาณ 30,000 นาย ทำหน้าที่เป็นกองกำลังทหารของพรรคสหรัฐว้า (United Wa State Party หรือ UWSP) และเป็นสมาชิกของคณะกรรมการเจรจาทางการเมืองและการปรึกษาสหพันธรัฐ มีอำนาจปกครองในเขตปกครองตนเองว้า (Wa State) และรักษาข้อตกลงหยุดยิงโดยปฏิบัติการร่วมกับกองทัพรัฐบาลทหารในการต่อสู้กับกลุ่มกองทัพชาติพันธุ์ ไม่ได้มีเป้าหมายในการแยกตัวหรืออิสรภาพ  และถูกกล่าวหาว่รามีรายได้จากการผลิตยาเสพติดและอาวุธ

Geopoliticalmonitor