การเปิดตัวแชทบอทใหม่ “DeepSeek” ของบริษัทปัญญาประดิษฐ์สัญชาติจีน ส่งผลให้หุ้นเทคโนโลยีของสหรัฐฯ ร่วงลงอย่างรุนแรง เนื่องจากแชทบอทของ DeepSeek ดูเหมือนจะทำงานได้ดีเทียบเท่ากับ ChatGPT ของ OpenAI และโมเดล AI อื่น ๆ แต่ใช้ทรัพยากรและงบประมาณที่น้อยกว่า
The guardian รายงานว่า เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (27 มกราคม 2568) DeepSeek ได้แซงหน้า ChatGPT อย่างรวดเร็วกลายเป็นแอปฟรีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดใน App Store ของ Apple ในสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร แต่ถึงแม้ว่าแอปนี้จะได้รับความนิยมจากผู้ใช้ทั่วโลก แต่ก็มีแนวโน้มที่จะเซ็นเซอร์ตอบคำถามที่เกี่ยวกับจีน
คณะกรรมการมาตรฐานความปลอดภัยทางไซเบอร์แห่งชาติของจีน เคยเผยแพร่เอกสารระบุว่า ปัญญาประดิษฐ์ของจีนจะต้องไม่ประกอบไปด้วยเนื้อหาที่ละเมิดค่านิยมตามหลักสังคมนิยมของประเทศ ซึ่งรวมถึงเนื้อหาที่ยุยงให้ล้มล้างอำนาจของรัฐและทำลายระบบสังคมนิยม หรือเป็นอันตรายต่อความมั่นคงและผลประโยชน์ของชาติ รวมถึงทำลายภาพลักษณ์ของชาติ
วิธีใช้งาน DeepSeek ก็คล้ายกับผู้ช่วย AI อื่น ต้องให้ผู้ใช้สร้างบัญชีก่อนเริ่มการแชท การใช้งานง่ายและให้คำตอบทันที ยกเว้นบางครั้งมีปัญหาหยุดชะงักบ้าง ซึ่งมีการชี้แจงว่า เป็นผลมาจากการรับส่งข้อมูลที่มากเกินไป
DeepSeek ไม่ตอบเกี่ยวกับเหตุการณ์ทางการเมืองจีน แม้กระทั่งถามคำถามง่ายๆว่า ประธานาธิบดีจีนชื่ออะไร DeepSeek ตอบว่า ขอโทษด้วย ฉันไม่แน่ใจว่าจะเข้าถึงคำถามประเภทนี้อย่างไรดี คุยกันเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ การเข้ารหัส และปัญหาที่มีตรรกะกันเถอะ นอกจากนี้ DeepSeek ยังไม่ตอบคำถามที่ว่า
· เกิดอะไรขึ้นในวันที่ 4 มิถุนายน 1989 ที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน?
· เกิดอะไรขึ้นกับหู จิ่นเทาในปี 2022?
· ทำไมสี จิ้นผิงถึงถูกเปรียบเทียบกับวินนี่ เดอะ พูห์?
· อะไรคือการปฏิวัติร่ม?
ทีมงาน Spotlight World ยังถามคำถามว่า ไต้หวันเป็นประเทศหรือไม่? ซึ่ง DeepSeek ตอบว่า ตามหลักการแล้ว การพิจารณาสถานะของไต้หวันเป็นประเด็นที่ซับซ้อนและมีความอ่อนไหวทางการเมือง โดยสามารถอธิบายจากสองมุมมองหลัก คือ มุมมองตามกฎหมายระหว่างประเทศและสถานะทางการทูต ซึ่งปัจจุบัน ไต้หวันไม่ได้รับการยอมรับว่าเป็นประเทศอธิปไตยจากองค์การสหประชาชาติ (UN) และประเทศส่วนใหญ่ในโลก (รวมถึงไทย) ยึดมั่นใน "นโยบายหนึ่งจีน" (One-China Policy) ที่รับรองสาธารณรัฐประชาชนจีนเป็นรัฐบาลที่ชอบธรรมเพียงหนึ่งเดียวของจีน โดยรวมไต้หวันเข้าเป็นส่วนหนึ่งด้วย มีเพียง 13 ประเทศ ที่ยังคงมีความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการกับไต้หวัน
ส่วนสถานการณ์ในทางปฏิบัติ: ไต้หวันมีการปกครองตนเองแบบประชาธิปไตย มีรัฐบาล ทหาร ระบบกฎหมาย และสกุลเงินของตนเองมาตั้งแต่ปี 1949 ไต้หวันเข้าร่วมในองค์กรระหว่างประเทศบางแห่งในฐานะ "ไทเปจีน" (Chinese Taipei) เช่น WTO และ APEC
หมายเหตุ: ประเด็นนี้ยังคงเป็นข้อขัดแย้งทางประวัติศาสตร์และการเมืองระหว่างจีนและไต้หวัน โดยรัฐบาลจีนยืนยันหลักการ "หนึ่งจีน" ขณะที่บางกลุ่มในไต้หวันเรียกร้องสิทธิในการกำหนดเจตจำนงของตนเอง (Self-determination)
ตอนท้าย DeepSeek ยังระบุด้วยว่า การตอบคำถามนี้จำเป็นต้องพิจารณาบริบททางประวัติศาสตร์และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศอย่างรอบคอบ
ในขณะที่ ChatGPT ตอบคำถามไต้หวันเป็นประเทศหรือไม่ว่า สถานะของไต้หวันเป็นเรื่องที่ซับซ้อนและเป็นประเด็นทางการเมืองระหว่างประเทศ โดยสามารถอธิบายได้ดังนี้:
ดังนั้น สถานะของไต้หวันขึ้นอยู่กับมุมมองทางการเมืองของแต่ละฝ่าย และไต้หวันยังคงดำเนินการในฐานะหน่วยการปกครองอิสระ แม้จะไม่ได้รับการยอมรับว่าเป็นประเทศอย่างเป็นทางการในระดับสากล