The Irrawaddy สำนักข่าวเมียนมา รายงานข่าวที่เป็นฝันร้ายของชาย-หญิงชาวเมียนมาหลายล้านคน รัฐบาลเมียนมาประกาศขยายความเข้มงวดของพระราชบัญญัติทหารเกณฑ์ ที่ระบุว่า หลังจากทหารเกณฑ์รับใช้ชาติครบระยะเวลา 2 ปีแล้ว รัฐบาลยังมีสิทธิ์เรียกตัวทหารเหล่านี้กลับมาเป็นแนวหน้าในกองทัพได้อีกตลอดชีวิต ในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน ซึ่งก่อนหน้านี้ กฏหมายได้ระบุไว้แค่ว่าจะสามารถขยายเวลาออกไปเป็น 5 ปีเท่านั้น ในกรณีฉุกเฉิน
นอกจากนี้ กฎหมายดังกล่าวยังเข้มงวดยิ่งขึ้นกับทหารเกณฑ์ใหม่ โดยห้ามผู้ที่ผ่านการตรวจสุขภาพแล้วและกำลังรอการฝึกอบรมเดินทางออกนอกประเทศโดยไม่ได้รับอนุญาตจากหน่วยงานทหารกลาง เพื่อเป็นการป้องกันการหลบหนี อย่างไรก็ตาม กฎระเบียบที่เข้มงวดนี้ เป็นการตัดโอกาสในการเจริญเติบโตทางหน้าที่การงาน และการประกอบอาชีพได้อย่างอิสระ ทำให้มีรายงานข่าว ทหารเมียนมาหลบหนีออกนอกประเทศ ข้ามพรมแดนมายังไทยและเดินทางต่อไปที่อื่น ๆ ในอาเซียน
เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา มีรายงานข่าวทหารเมียนมา 116 ชีวิตหลบหนีอยู่บนเกาะกลางน้ำเขื่อนวชิราลงกรณ์ อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรี ชายคนหนึ่งในกลุ่มนี้ อ้างว่าเดินทางมาจากพญาตองซู และใช้ช่องทางธรรมชาติเดินทางมายังเมืองไทย เตรียมมุ่งหน้าไปทำงานแรงงานในจังหวัดนนทบุรี ส่วนเหตุผลที่หลบหนี หวังเข้ามาหางานทำในประเทศไทยและมาเลเซีย เป็นเพราะถูกบังคับให้ไปเป็นทหารโดยไม่มียกเว้นทั้งชายและหญิง ซึ่งเป็นนโยบายของรัฐบาลทหารเมียนมา
รัฐบาลทหารเมียนมาประกาศกฎหมายรับราชการทหาร กำหนดให้ประชาชนหนุ่มสาวทุกคน ได้แก่ ผู้ชายที่มีอายุตั้งแต่ 18-35 ปี และผู้หญิงที่อายุตั้งแต่ 18-27 ปี ต้องรับใช้ชาติเป็นเวลา 2 ปี ส่วนประชาชนที่มีทักษะความเชี่ยวชาญพิเศษ เช่น แพทย์ พยาบาล เป็นต้น เพศชายอายุ 18-45 ปี และ เพศหญิงอายุ 18-35 ปี ต้องรับราชการทหารเป็นเวลา 3 ปี และหากรัฐบาลประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินหรือกฎอัยการศึกจะสามารถขยายเวลารับราชการไปสูงสุดถึง 5 ปีเลยทีเดียว
การประกาศดังกล่าวถูกเผยแพร่ผ่านสื่อทางการเมียนมาเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ปีที่แล้ว (ปี 2024) แต่แท้จริงแล้ว กฎหมายเกณฑ์ทหารของเมียนมา เคยถูกเสนอขึ้นมาตั้งแต่ปี 2010 แต่ไม่เคยมีการบังคับใช้จนถึงปัจจุบัน ซึ่งสื่อมวลชนต่างชาติเชื่อว่า กฎระเบียบของการเกณฑ์หารครั้งใหญ่ จะทำให้ประชากร 1 ใน 4 ของทั้งประเทศ จาก 65 ล้านคน มีคุณสมบัติที่จะต้องมาเป็นทหารเกณฑ์ นี่เป็นกลยุทธ์ที่รัฐบาลทหารเมียนมาใช้ปิดจุดอ่อนด้านตัวเลขกำลังพล แต่ก็สะท้อนว่ากองทัพกำลังประสบปัญหาใหญ่ในการสู้รบกับกองกำลังชาติพันธุ์ต่าง ๆ
กฎหมายบังคับเกณฑ์ทหารระบุว่า ประชากรชาวเมียนมาทั้งชายและหญิงต้องเข้ารับราชการทหารเพื่อรับใช้ชาติจำนวน 50,000 คนต่อปี หากฝ่าฝืนต้องโทษจำคุกในระยะเวลาไม่เกิน 5 ปี ตามที่กฎหมายกำหนด ส่วนผู้ที่ต้องการขอผ่อนผันการเกณฑ์ทหารหรือขอลดหย่อนระยะเวลาประจำการ จะไม่ได้รับอนุญาตให้เดินทางไปต่างประเทศ ยกเว้นว่ากองทัพเมียนมาอนุมัติให้เดินทางได้
ด้านเจ้าหน้าที่รัฐส่วนท้องถิ่นต้องรวบรวมรายชื่อบุคคลที่มีสิทธิ์เข้ารับราชการทหารส่งให้กองทัพเมียนมาภายใน 31 ธ.ค.ของทุกปี เพื่อออกหมายเรียกให้ลงทะเบียนเข้ารับการเกณฑ์ทหารและลงนามในสัญญาว่าด้วยการเกณฑ์ทหาร ทั้งนี้ หากบุคคลใดไม่รายงานตัว สมาชิกในครอบครัวจะต้องแสดงหลักฐานว่าบุคคลนั้นไม่อยู่หรือแจ้งสถานที่อยู่ที่ชัดเจน พร้อมรายงานตัวในนามของบุคคลนั้นแทน โดยรัฐบาลเมียนมากำหนดบทลงโทษในกรณีที่ไม่ปฏิบัติตาม