ถอดบทเรียนอินเดีย เมื่อประชากรมากเกินไปนำมาสู่โศกนาฎกรรมซ้ำๆ
อินเดียมีประชากรราว 1,429 ล้านคน ทำให้ขึ้นแท่นเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดบนโลกบนใบนี้ และได้เปรียบในเรื่องแรงงาน เพราะด้วยจำนวนประชากรอายุน้อยและวัยทำงานที่คิดเป็นถึง 93.2% ของคนทั้งประเทศ จะสามารถดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศได้มากในอนาคต แต่ในความเป็นจริงไมไ่ด้สวยหรูเช่นนั้น การที่ประชากรอินเดียมีจำนวนมาก รัฐบาลกลับบริหารจัดการและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานตามไม่ทัน ในท้ายที่สุดก็นำมาซึ่งอุบัติเหตุบ่อยครั้ง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
เหยียบกันตายที่สถานีรถไฟ เพราะชานชาลาเล็ก แต่คนมหาศาล
20 นาฬิกาของวันเสาร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2025 สถานีรถไฟที่นิวเดลี เมืองหลวงของอินเดีย มีรายงานเหตุสลดที่ผู้แสวงบุญชาวอินเดียแย่งกันขึ้นรถไฟ เพื่อมุ่งหน้าไปร่วมพิธีกุมภเมลา ทางศาสนาฮินดู ที่จัดขึ้นในเมืองประยาคราช รัฐอุตตรประเทศ ทางตอนเหนือของอินเดีย
แต่ด้วยผู้คนจำนวนมากเกินไป นำไปสู่เหตุเบียดเสียดและเหยียบกันอย่างรุนแรงตรงชานชาลาเพื่อแย่งกันขึ้นรถไฟ เหตุการณ์จบลงที่มีผู้เสียชีวิต และบาดเจ็บจำนวนมาก
เจ้าหน้าที่เล่าว่า มีคนจำนวนมากอยู่ในชานชาลาหมายเลข 14 ขณะที่รถไฟสายประยาคราช เอ็กซ์เพรสกำลังจะออกเดินทาง ส่วนรถไฟอีก 2 ขบวนที่จะมุ่งหน้าไปยังปลายทางเดียวกัน เดินทางมาถึงสถานีดังกล่าวช้ากว่ากำหนด รวมถึงการขายตั๋วรถไฟแบบทั่วไปมากถึง 1,500 ใบ ซึ่งมากเกินรถไฟจะรองรับได้อยู่แล้ว จึงทำให้มีผู้โดยสารจำนวนมากเกินไปยืนรออยู่ที่ชานชาลาดังกล่าว และล้นไปยังชานชาลาใกล้เคียงด้วย
ราวี กุมาร เจ้าของร้านค้า เล่าว่า "ชานชาลาสำหรับรถไฟไปประยาคราช แน่นไปด้วยคน ผมไม่เคยเห็นฝูงชนที่ใหญ่ขนาดนี้มาก่อน พอมีการประกาศว่ารถไฟกำลังจะมาถึง ผู้คนก็เริ่มแห่กันไปทางชานชาลา ทางเดินแคบ ไม่พอกับฝูงชน และผมได้ยินว่ามีบางคนล้มลง ทำให้เกิดเหตุเหยียบกันจนมีคนได้รับบาดเจ็บ"
เขายังเล่าด้วยว่า "ไม่มีแม้แต่ที่ให้ยืน ชานชาลาเต็มไปด้วยผู้คน รถไฟยังล่าช้าอีกด้วยเมื่อวานนี้ ทำให้มีฝูงชนจำนวนมากมารวมตัวกัน เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยพยายามควบคุมสถานการณ์ แต่ด้วยจำนวนคนที่มากขนาดนี้ มันแทบจะเป็นไปไม่ได้เลย"
ชานชาลาที่เล็ก แคบ รถไฟที่ไม่เพียงพอ เป็นสาเหตุหลักของอุบัติเหตุครั้งนี้ และนี่เป็นอีกครั้ง ที่โครงสร้างพื้นฐานอย่างสถานีรถไฟไม่ได้รับการพัฒนาจนสามารถรองรับจำนวนประชากรของประเทศที่มีมากเป็นอันดับหนึ่งของโลกใบนี้ได้
นับเป็นข่าวร้าย ข่าวเศร้า ข่าวใหญ่ของอินเดีย แต่ในวันถัดมา ที่สถานีรถไฟแห่งเดิม เรายังเห็นภาพผู้คนแออัดยัดเยียด เบียดเสียดกันขึ้นรถไฟเช่นเดิม
คนยังคงต้องเดินทางท่ามกลางความแออัดและอันตราย
รถไฟเป็นการเดินทางหลักของชาวอินเดียก็ว่าได้ เนื่องจากมีเส้นทางครอบคลุม และมีราคาถูก แต่ขณะเดียวกัน รถไฟอินเดียมีสภาพเก่า เส้นทางก็ไม่ค่อยได้รับการปรับปรุง มีความเสี่ยงสูง
เช้าวันอาทิตย์ที่ 16 กุมภาพันธ์ 2025 หนึ่งวันหลังเกิดเหตุสะเทือนขวัญ ที่สถานีรถไฟนิวเดลี ยังคงคราคร่ำไปด้วยผู้โดยสารจำนวนมาก คนแย่งกันขึ้นบันได แย่งกันขึ้นรถไฟเช่นเคย
คนที่อยู่ภายในขบวนแทบไม่มีที่จะยืน ส่วนคนที่อยู่ชานชลา โบกมือให้คนที่ยืนอยู่ตรงประตูเดินเข้าไปอีก แต่ไม่มีที่ว่างข้างในขบวนแล้ว และสุดท้าย ก็เห็นภาพคนยืนใช้สองมือจับราวสองข้างตรงประตูรถไฟ ขณะที่มีเพียงเท้าเหยียบอยู่ตรงบันไดรถไฟ ส่วนตัวห้อยออกมาด้านนอกขบวนรถพร้อมสัมภาระ
วิชาล ผู้โดยสารเล่าว่า “มันเสี่ยงสุดๆเลยครับที่เดินทางแบบนี้ ผมก็ไม่รู้ผมเข้ามาอยู่ข้างในได้อย่างไร แต่ผมต้องเดินทาง ผมไม่มีทางเลือก” และเมื่อผู้สื่อข่าวถามเขาว่า เขาได้จองที่นั่งไหม เขาตอบว่า “จองครับ แต่มีคนนั่งที่นั่งผม พวกเขาเก็บสัมภาระของตนเองไว้บนที่นั่งผม แต่ผมก็ไม่มีปัญหาอะไร ผมเข้าใจการกระทำแบบคิดน้อยไปหน่อยของพวกเขา ทุกคนก็ต้องเดินทางน่ะครับ”
รถไฟในอินเดียมักมีผู้โดยสารหนาแน่นอย่างมาก สาเหตุหลักๆ มาจาก
- จำนวนผู้โดยสารที่มาก เนื่องจากอินเดียมีประชากรจำนวนมาก
- ราคาถูก รถไฟเป็นวิธีการเดินทางที่มีค่าใช้จ่ายต่ำ โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทที่มีตัวเลือกการเดินทางจำกัด
- โครงสร้างพื้นฐานไม่เพียงพอ: แม้ว่าระบบเครือข่ายรถไฟของอินเดียจะครอบคลุมกว้างขวาง แต่จำนวนขบวนรถไฟและตู้โดยสารยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ โดยเฉพาะในเส้นทางยอดนิยม
- หลายคนเดินทางโดยไม่ซื้อตั๋ว: มีผู้โดยสารบางส่วนเดินทางโดยไม่ซื้อตั๋ว ส่งผลให้จำนวนผู้โดยสารบนรถไฟเกินกว่าที่กำหนดไว้
- ขาดการบำรุงรักษา รางรถไฟเก่า ตัวรถไฟก็เก่าเช่นกัน
รัฐมนตรีกระทรวงการรถไฟของอินเดีย เปิดเผยตัวเลขเมื่อช่วงปลายปี 2024 ว่า หากย้อนไปเมื่อสิบปีก่อน มีรายงานอุบัติเหตุทางรถไฟเฉลี่ยปีละ 171 ครั้ง แต่ในปัจจุบันลดลงเหลือเพียงปีละ 40 ครั้ง ซึ่งรัฐมนตรีบอกว่า นี่คือความก้าวหน้าในการปรับปรุงความปลอดภัยของระบบรถไฟ
จากข้อมูลของการรถไฟอินเดียที่รวบรวมจาก 17 เขตการรถไฟ พบว่า ในช่วงห้าปีที่ผ่านมา มีอุบัติเหตุรถไฟที่มีผลกระทบร้ายแรงจำนวน 200 ครั้ง ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิต 351 ราย และบาดเจ็บ 970 ราย
