หลังรัฐบาลสหรัฐฯ ประกาศยกเว้นภาษีศุลกากรต่อผลิตภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์บางประการจากจีน ก็ได้สร้างความปั่นป่วนให้กับเศรษฐกิจอีกเช่นเคย แต่ก็ทำให้เกิดความคาดหวังเชิงบวกต่อภาคเทคโนโลยีของสหรัฐฯ ล่าสุด ขอบเขตของมาตรการยกเว้นดังกล่าวยิ่งไม่ขัดเจนขึ้นไปอีก โดยฮอเวิร์ด ลุทนิค รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ แถลงว่า การยกเว้นจะเป็นเพียงชั่วคราวเท่านั้น เพราะตอนนี้ฝ่ายบริหารกำลังอยู่ระหว่างการทบทวนเพื่อกำหนดมาตรการใหม่ และจะนำไปใช้กับสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า
ด้านประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ โพสต์บน Truth Social ระบุว่า ขณะนี้สหรัฐฯ กำลังพิจารณาภาษีพิเศษที่จะใช้กับสินค้าอย่าง ‘เซมิคอนดักเตอร์’ หรือชิปที่เป็นส่วนประกอบสำคัญของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สมัยใหม่ โดยอ้างว่ามีผลกระทบต่อควมมั่นคงแห่งชาติ เขายังย้ำกว่าสหรัฐฯ ควรผลิตสินค้าเองในประเทศมากขึ้น เพื่อไม่ให้ถูกประเทศอื่นยึดครอง นอกจากนี้ ทรัมป์ยังขู่ว่า จะไม่มีใครรอดพ้นจากมาตรการภาษีศุลกากร โดยเฉพาะประเทศที่ใช้ดุลการค้าที่ไม่เป็นธรรมสหรัฐฯ
ความเคลื่อนไหวดังกล่าว เกิดขึ้นหลังจากที่สหรัฐฯ ประกาศขึ้นภาษีสินค้าจีน ทะยานไปที่ 145% ซึ่งผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าจะเป็นการตัดเส้นทางการค้าเกือบทั้งหมดระหว่างสองมหาอำนาจ ด้านกระทรวงพาณิชย์ของจีนกล่าวว่าการยกเว้นดังกล่าวเป็นเพียง "ก้าวเล็ก ๆ" ของสหรัฐฯ พร้อมเผยว่ารัฐบาลปักกิ่งจะประเมินผลกระทบของการเคลื่อนไหวดังกล่าว
ล่าสุด กระทรวงพาณิชย์จีนระบุในแถลงการณ์ว่า รัฐบาลจีนขอเรียกร้องให้สหรัฐฯ ดำเนินการครั้งใหญ่เพื่อแก้ไขข้อผิดพลาด ยกเลิกการจัดเก็บภาษีศุลกากรแบบตอบโต้นี้ทั้งหมด เพื่อเดินกลับเข้าสู่เส้นทางที่ถูกต้อง บนความเคารพซึ่งกันและกัน
จีนและสหรัฐฯ ต่างสำคัญต่อกันในด้านการค้ามาโดยตลอด แม้ว่าจีนจะขายสินค้าให้สหรัฐฯ มากกว่าที่ซื้อจากสหรัฐฯ สูงถึง 3 เท่า ซึ่งทำให้สหรัฐฯ ขาดดุลการค้าจีนราว 300,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ทรัมป์จึงต้องการปิดช่องว่างนี้ด้วยมาตรการภาษีสูงลิ่ว ทั้งนี้ จีนซื้อผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรจากสหรัฐเป็นหลัก ได้แก่ ถั่วเหลือง เมล็ดพืชน้ำมัน และธัญพืช การนำเข้าถั่วเหลืองซึ่งส่วนใหญ่ใช้เป็นอาหารสัตว์ แน่นอนว่าการขึ้นภาษีของทรัมป์ สร้างแรกกระแทกไปยังเกษตรกรชาวอเมริกันที่ทำการค้ากับจีน
ในสมัยที่ประธานาธิบดีทรัมป์ดำรงตำแหน่งในวาระแรก ก็เคยเกิดสงครามภาษีเช่นนี้มาก่อนแล้ว ขณะนั้นจีนแก้ปัญหาด้วยการกระจายแหล่งที่มาของการนำเข้าและมองหาประเทศอื่นสำหรับผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร ผู้เชี่ยวชาญมองว่าจีนกำลังทำแบบนั้นอีกครั้ง ซึ่งอาจลดการนำเข้าสินค้าหลักอย่าง ถั่วเหลือง จากสหรัฐฯ ลงเป็นศูนย์
ปัจจุบันการส่งออกถั่วเหลืองของสหรัฐฯ ไปยังจีน โดนภาษีนำเข้าสูงถึง 135% อันเป็นผลมาจากภาษีนำเข้า 10% ที่เรียกเก็บกับสินค้าเกษตรบางรายการในเดือนมีนาคม บวกกับภาษีนำเข้า 125% ที่ประกาศเรียกเก็บเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา
ในช่วงสงครามการค้าครั้งแรกระหว่างสหรัฐฯ และจีน บราซิลซึ่งเป็นผู้ส่งออกถั่วเหลืองรายใหญ่ที่สุดของโลกได้กลายมาเป็นฝ่ายได้เปรียบ โดยจีนนำเข้าพืชตระกูลถั่วเพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา การส่งออกถั่วเหลืองของบราซิลไปยังจีนเติบโตขึ้นมากกว่า 280% ตั้งแต่ปี 2010 ในขณะที่การส่งออกของสหรัฐฯ ยังคงเท่าเดิม ด้านสมาคมถั่วเหลืองอเมริกัน เปิดเผยว่าภาคการเกษตรของสหรัฐฯ สูญเสียรายได้ราว 27,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในสงครามการค้าปี 2018 โดย 71% ของการขาดทุน มาจากการยุติการนำเข้าถั่วเหลืองของจีนโดยเฉพาะ
ทั้งนี้ เกษตรกรจำนวนมากที่อาศัยอยู่ในรัฐที่สนับสนุนทรัมป์ในการเลือกตั้งปี 2024 กลับต้องเป็นฝ่ายดิ้นรนอย่างหนักเพราะได้รับผลกระทบจากมาตรการนี้แบบเต็ม ๆ มีเพียงอิลลินอยส์ซึ่งเป็นรัฐผู้ผลิตถั่วเหลืองรายใหญ่ที่สุด และมินนิโซตาซึ่งเป็นรัฐผู้ผลิตถั่วเหลืองรายใหญ่เป็นอันดับสามเท่านั้นที่สนับสนุนอดีตรองประธานาธิบดีกมลา แฮร์ริสในการเลือกตั้งครั้งล่าสุด
จีนกำลังมองหาพันธมิตรเพิ่มเติมนอกเหนือจากบราซิลเพื่อตอบโต้ภาษีศุลกากรของสหรัฐฯ และขยายความร่วมมือทางการค้า โดยรัฐบาลปักกิ่งประกาศว่ายินดีที่จะทำงานร่วมกับประเทศสมาชิกสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เพื่อเสริมสร้างการสื่อสารและการประสานงาน ขณะที่รัฐมนตรีกระทรวงพาณิชย์ของจีนได้หารือกับ เจ้าหน้าที่ สหภาพยุโรปเกี่ยวกับการเริ่มการเจรจาเรื่องการผ่อนปรนการค้าและการเจรจาเกี่ยวกับรถยนต์ไฟฟ้าอีกครั้ง