ในยุคที่ความรักมีหลายรูปแบบ ทะเบียนสมรสอาจไม่ใช่คำตอบสำหรับทุกคู่รัก แต่การตัดสินใจครั้งนี้อาจส่งผลกระทบมากกว่าที่คิด บทความนี้ SPOTLIGHT จะพาคุณสำรวจแง่มุมต่างๆ ของการใช้ชีวิตร่วมกันทั้งแบบจดทะเบียนและไม่จดทะเบียนสมรส พร้อมคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้คุณมั่นใจว่าความรักของคุณจะมั่นคง ไม่ว่าจะเลือกเส้นทางใดก็ตาม
ในยุคสมัยที่ความรักและการใช้ชีวิตคู่มีความหลากหลายมากขึ้น คู่รักจำนวนไม่น้อยเลือกที่จะใช้ชีวิตร่วมกันโดยไม่จดทะเบียนสมรส ซึ่งอาจมีเหตุผลมากมาย ไม่ว่าจะเป็นความเชื่อส่วนบุคคล ความสะดวกในการทำธุรกรรม หรือแม้แต่การมองว่าทะเบียนสมรสเป็นเพียงแค่พิธีกรรม
แต่ตามที่นายพีระพัฒน์ เหรียญประยูร Managing Director, Wealth Planning and Non-Capital Market Head, Private Banking Group จากธนาคารกสิกรไทย ได้ให้มุมมองที่น่าสนใจว่า การไม่จดทะเบียนสมรสก็เหมือนเหรียญสองด้าน มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ในแง่ดี อาจช่วยให้ชีวิตคล่องตัวขึ้น ลดความยุ่งยากในการทำธุรกรรม หรือแม้แต่จำกัดความเสี่ยงเรื่องหนี้สินร่วม แต่ในอีกด้านหนึ่ง การไม่มีทะเบียนสมรสก็หมายถึงการปิดประตูสิทธิประโยชน์ทางกฎหมายหลายประการ ตั้งแต่สวัสดิการสำหรับคู่สมรส สิทธิลดหย่อนภาษี ไปจนถึงสิทธิในการรับมรดก หรือแม้แต่การตัดสินใจแทนคู่ชีวิตในยามเจ็บป่วย
เพราะฉะนั้น ก่อนจะตัดสินใจว่า "รัก" ครั้งนี้จะผูกมัดด้วยทะเบียนสมรสหรือไม่ ลองเปิดใจคุยกับผู้เชี่ยวชาญอย่างทนายความหรือที่ปรึกษาครอบครัว เพื่อให้ความรักของคุณมั่นคง ไม่ใช่แค่ในวันนี้ แต่รวมถึงอนาคตข้างหน้าด้วย
หากคู่ชีวิตของคุณป่วยหนักจนไม่สามารถตัดสินใจเกี่ยวกับการรักษาได้เอง กฎหมายกำหนดให้ "คู่สมรสที่จดทะเบียนสมรส" เท่านั้นที่มีสิทธิรับรู้ข้อมูลและยินยอมให้ทำการรักษาได้ หากไม่ได้จดทะเบียนสมรส สิทธินี้จะตกเป็นของญาติที่ใกล้ชิดที่สุดตามลำดับ ได้แก่ บุตรที่บรรลุนิติภาวะ บิดา มารดา หรือพี่น้องที่บรรลุนิติภาวะ ซึ่งอาจนำไปสู่ความล่าช้า ความขัดแย้ง หรือการรักษาที่ไม่ตรงกับความต้องการของคู่ชีวิตคุณ
แม้ไม่ได้จดทะเบียนสมรส คุณยังมีสิทธิเยี่ยมคู่ชีวิตที่ป่วย แต่สิทธิ์นี้อาจถูกจำกัดหากญาติตามกฎหมายไม่ยินยอม ในกรณีเช่นนี้ คุณต้องแสดงหลักฐานความสัมพันธ์และความจำเป็นเพื่อให้โรงพยาบาลพิจารณาอนุญาต นี่คือความจริงที่เจ็บปวดที่คู่รักที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสต้องเผชิญ เมื่อความเจ็บป่วยมาถึง สิ่งที่ควรทำได้คือเตรียมพร้อมล่วงหน้าด้วยการทำหนังสือมอบอำนาจ หรือปรึกษาทนายความเพื่อหาทางออกที่เหมาะสมกับสถานการณ์ของคุณ
การจากลาของคู่ชีวิตเป็นเรื่องยากลำบากอยู่แล้ว แต่สำหรับคู่รักที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส ความเจ็บปวดนั้นยิ่งทวีคูณขึ้น เมื่อกฎหมายไทยกำหนดให้ทรัพย์มรดกตกเป็นของทายาทโดยธรรมเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็นบุตร บิดามารดา หรือพี่น้อง ตามลำดับความใกล้ชิด แม้จะใช้ชีวิตคู่ร่วมกัน สร้างครอบครัว และสะสมทรัพย์สินมาด้วยกันเพียงใด คู่ชีวิตที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสก็ไม่มีสิทธิในมรดกเหล่านั้น
เพื่อป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต การจดทะเบียนสมรสจึงเป็นทางออกที่ง่ายและชัดเจนที่สุด เพราะจะทำให้คู่ชีวิตมีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมายรองรับ หรืออีกทางเลือกหนึ่งคือการทำพินัยกรรมระบุผู้รับมรดก ซึ่งจะช่วยให้ความตั้งใจของคุณเป็นจริงได้ แม้ในวันที่คุณไม่อยู่แล้ว ไม่ว่าจะเลือกวิธีใด การวางแผนล่วงหน้าเพื่อปกป้องคนที่คุณรักคือการแสดงออกถึงความรักและความรับผิดชอบที่ยิ่งใหญ่ที่สุด แม้ในวันที่ความตายพรากเราจากกัน ความรักและความห่วงใยจะยังคงอยู่ผ่านการจัดการที่คุณได้เตรียมไว้ให้
สำหรับคู่รักที่เลือกเส้นทางแห่งอิสรภาพ ไม่อยากผูกมัดด้วยทะเบียนสมรส หรือรอคอยกฎหมายที่ยังมาไม่ถึง การปกป้องความรักและความมั่นคงในอนาคตก็ยังเป็นสิ่งสำคัญ แทนการจดทะเบียนสมรส ลองพิจารณาทางเลือกเหล่านี้
หากวันหนึ่งคุณตัดสินใจจะจดทะเบียนสมรส ก็ยังสามารถทำ "สัญญาก่อนสมรส" เพื่อลดความกังวลเรื่องทรัพย์สินก่อนเริ่มต้นชีวิตคู่ได้
ไม่ว่าจะเลือกเส้นทางใด การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายเพื่อวางแผนและจัดการเรื่องทรัพย์สินและสิทธิต่างๆ ให้เหมาะสมกับสถานการณ์ของคุณ คือสิ่งสำคัญที่สุด เพื่อให้ความรักของคุณมั่นคงและได้รับการปกป้อง แม้ในวันที่ต้องเผชิญความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในชีวิต
ท้ายที่สุด นายพีระพัฒน์กล่าวเตือนสติคู่รักทุกคู่ว่า การใช้ชีวิตคู่ร่วมกันโดยไม่จดทะเบียนสมรส อาจนำมาซึ่งปัญหาทางกฎหมายที่เราคาดไม่ถึง และอาจก่อให้เกิดความขัดแย้งและสูญเสียตามมาในภายหลัง
ดังนั้น ก่อนจะตัดสินใจเริ่มต้นชีวิตคู่ร่วมกัน การศึกษาข้อมูลและปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อวางแผนอนาคตร่วมกันจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ความรักของคุณเบ่งบานและเติบโตอย่างมั่นคงบนพื้นฐานของความเข้าใจและการเตรียมพร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้น
เพราะชีวิตคู่ที่ราบรื่นและมีความสุข ไม่ได้เกิดขึ้นจากความรักเพียงอย่างเดียว แต่ต้องอาศัยการวางแผนและความเข้าใจในกฎหมาย เพื่อปกป้องความรักและความมั่นคงในอนาคตของทั้งสองคน