แป้งเย็นตรางู ตำนาน ความเย็นคู่ใจคนไทยที่อยู่ยงคงกระพันมากว่า 100 ปี

ใครจะรู้ว่าแป้งเย็นที่เราคุ้นเคยกันดีอย่าง "แป้งเย็นตรางู" ไม่ว่าจะในชื่อ "แป้งเย็นปริกลี่ฮีท" หรือ "แป้งตรางูเซนลุกซ์" จะมีประวัติศาสตร์อันยาวนานและน่าสนใจซ่อนอยู่เบื้องหลังความเย็นสดชื่นที่คุ้นเคย เรื่องราวของแป้งเย็นตรางูไม่ได้เริ่มต้นเพียงแค่การเป็นผลิตภัณฑ์คลายร้อน แต่เป็นตำนานที่ถักทอผสานกับวิวัฒนาการของห้างขายยาอังกฤษตรางู สู่การเป็นกลุ่มบริษัท British Dispensary Group (BDG) ที่ยิ่งใหญ่ในปัจจุบัน

จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ของร้านขายยาแผนปัจจุบันแห่งแรกในสยาม สู่การสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์แป้งเย็นที่กลายเป็นไอคอนของคนไทย ความสำเร็จของแป้งเย็นตรางูไม่ได้เกิดขึ้นเพียงชั่วข้ามคืน แต่เป็นผลลัพธ์ของความมุ่งมั่นในการพัฒนาคุณภาพ ความเข้าใจในความต้องการของผู้บริโภค และการปรับตัวให้ทันกับยุคสมัยที่เปลี่ยนไป บทความนี้จะพาคุณย้อนรอยตำนาน 100 ปี ของแป้งเย็นตรางู ตั้งแต่จุดกำเนิดของห้างขายยาอังกฤษตรางู การคิดค้นสูตรแป้งเย็นอันเป็นเอกลักษณ์ การขยายธุรกิจสู่ผลิตภัณฑ์อื่นๆ จนถึงการรวมตัวเป็นกลุ่มบริษัท BDG ที่แข็งแกร่งในปัจจุบัน เตรียมพบกับเรื่องราวที่น่าสนใจและความสำเร็จที่น่าภาคภูมิใจของแป้งเย็นตรางูที่อยู่คู่กับคนไทยมาอย่างยาวนาน

แป้งเย็นตรางู ตำนาน ความเย็นคู่ใจคนไทยที่อยู่ยงคงกระพันมากว่า 100 ปี

"แป้งเย็นตรางู" เป็นที่รู้จักกันดีในฐานะผลิตภัณฑ์คลายร้อนที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย ด้วยสรรพคุณในการบรรเทาความร้อนที่เป็นที่ประจักษ์ แป้งเย็นตรางูจึงเป็นหนึ่งในแบรนด์แป้งเย็นที่ครองใจผู้บริโภคชาวไทยมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน

สำหรับการกำเนิดห้างขายยาอังกฤษ (ตรางู) ให้ย้อนไป ในปี พ.ศ. 2435 "ห้างขายยาอังกฤษตรางู" ได้ถือกำเนิดขึ้นโดยนายแพทย์โธมัส เฮย์วาร์ด เฮส์ และ ดร.ปีเตอร์ กาแวน นับเป็นร้านขายยาแผนปัจจุบันแห่งแรกในสยามที่มีเภสัชกรประจำร้าน สำหรับสัญลักษณ์ "งูมีลูกศรปัก" ของบริษัท ถือเป็นสัญลักษณ์อันทรงคุณค่าที่สืบทอดมาอย่างยาวนานกว่าหนึ่งศตวรรษ ไม่เพียงแต่เป็นภาพลักษณ์ที่โดดเด่นสะดุดตา แต่ยังสะท้อนถึงปรัชญาและพันธกิจขององค์กรในการต่อสู้กับโรคภัยไข้เจ็บและส่งเสริมสุขภาพที่ดีของผู้บริโภค

สัญลักษณ์ดังกล่าวประกอบด้วยรูปงู ซึ่งเป็นสัญลักษณ์สากลที่ใช้แทนโรคภัยไข้เจ็บ และลูกศรที่ปักอยู่บนหัวงู ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของยารักษาโรค ภาพรวมของสัญลักษณ์นี้จึงสื่อถึงชัยชนะของการรักษาเหนือความเจ็บป่วย และเป็นเครื่องหมายแสดงถึงความมุ่งมั่นของบริษัทในการพัฒนาและส่งมอบผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพเพื่อสุขภาพที่ดีของผู้บริโภค

ด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า 100 ปี เครื่องหมายการค้า "งูมีลูกศรปัก" จึงเป็นเครื่องยืนยันถึงคุณภาพและมาตรฐานของผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรองจากบริษัท ผู้บริโภคจึงมั่นใจได้ว่าผลิตภัณฑ์ที่ประทับตราสัญลักษณ์นี้ ล้วนผ่านกระบวนการผลิตที่ได้มาตรฐานและมีคุณภาพสูงสุด เพื่อตอบสนองความต้องการในการดูแลสุขภาพอย่างแท้จริง นอกเหนือจากยาแผนปัจจุบัน ห้างขายยาแห่งนี้ยังเป็นตัวแทนจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของเซนลุกซ์จากอังกฤษ ซึ่งรวมถึงสบู่ น้ำมัน และน้ำมันตับปลา ตลอดจนยาแก้ปวดเพอร์รี่เดวิส ซึ่งล้วนเป็นที่ต้องการของตลาดในยุคนั้น ทำให้กิจการของห้างขายยาตรางูดำเนินไปอย่างรุ่งเรือง มีการขยายสาขาและเปลี่ยนมือผู้บริหารหลายครั้ง

สู่ยุคผู้บริหารคนไทย

กระทั่งในปี พ.ศ. 2471 นับเป็นปีแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ เมื่อหมอล้วน ว่องวานิช เข้ามาสานต่อกิจการ เมื่อหมอล้วน ว่องวานิช เข้ารับช่วงบริหารกิจการ "ตรางู" และนำพาองค์กรสู่ยุคสมัยใหม่แห่งความก้าวหน้า นอกเหนือจากการสานต่อบทบาทตัวแทนจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชั้นนำจากต่างประเทศ อาทิ บูธส์, อลิซาเบธอาร์เดน และ คริสเตียนดิออร์ หมอล้วนยังริเริ่มพัฒนาผลิตภัณฑ์ภายใต้แบรนด์ของตนเอง ด้วยวิสัยทัศน์อันกว้างไกลและความมุ่งมั่นในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ นำมาซึ่งการคิดค้นและพัฒนาสูตร "แป้งเย็น" ผลิตภัณฑ์อันเป็นเอกลักษณ์ที่ยังคงได้รับความนิยมจากผู้บริโภคชาวไทยมาอย่างยาวนาน

ในปี 2475 ถือเป็นหมุดหมายสำคัญในประวัติศาสตร์วงการเครื่องสำอางไทย เมื่อหมอล้วน ว่องวานิช ผู้บริหารกิจการ "ตรางู" ได้เปิดตัว "แป้งน้ำมโนรา" ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น "แป้งน้ำควินนา" สร้างปรากฏการณ์ใหม่ด้วยการผสมผสานคุณสมบัติความหอมและความเย็นไว้ในผลิตภัณฑ์เดียว ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคยุคนั้นได้อย่างตรงจุด และต่อมาใน 2484 หมอล้วนยังคงสานต่อวิสัยทัศน์ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดที่หลากหลาย ด้วยการเปิดตัว "แป้งเด็กเซนลุกซ์" ผลิตภัณฑ์คุณภาพสูงที่ออกแบบมาเพื่อผิวบอบบางของเด็กโดยเฉพาะ นับเป็นอีกหนึ่งความสำเร็จของบริษัทในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่ครอบคลุมความต้องการของผู้บริโภคทุกกลุ่ม

เปิดตำนาน แป้งตรางู แป้งเย็นระดับโลก

ปี 2490 ถือเป็นจุดกำเนิดตำนาน "แป้งเย็นตรางู" ต้นตำรับแป้งเย็นระดับโลกที่ครองใจผู้บริโภคมาอย่างยาวนาน จุดเริ่มต้นเกิดขึ้นเมื่อนายบิรสเบน ทนายความ ได้เข้ามาปรึกษาปัญหาผดผื่นคันจากอากาศร้อนกับหมอล้วน ว่องวานิช ซึ่งการรักษาด้วยวิธีเดิมไม่ได้ผล หมอล้วนจึงได้คิดค้นสูตรแป้งเย็นผสมผสานคุณสมบัติในการบรรเทาอาการคันและมอบความเย็นสดชื่นให้กับผิว ผลลัพธ์ที่ได้คือแป้งเย็นตรางูที่มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการผดผื่นคันและมอบความสบายผิว จนเป็นที่กล่าวขานและได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ

ต่อมาในปี พ.ศ. 2495 เพื่อตอบสนองต่อความนิยมที่เพิ่มขึ้น หมอล้วนได้พัฒนากระป๋องเหล็กอันเป็นเอกลักษณ์เพื่อเก็บรักษาความเย็นและเพิ่มความสะดวกในการใช้งาน กระป๋องเหล็กนี้กลายเป็นสัญลักษณ์ที่ผู้บริโภคชาวไทยคุ้นเคยมาอย่างยาวนานกว่า 60 ปี แม้ในช่วงแรกจะต้องนำเข้ากระป๋องจากต่างประเทศ แต่ต่อมาได้เปลี่ยนมาใช้กระป๋องที่ผลิตในประเทศไทยเมื่อมีความพร้อมด้านการผลิต นอกจากนี้ บริษัทยังได้ขยายขอบเขตการผลิตสู่เวชภัณฑ์อื่นๆ เช่น ยาแก้ไข้เด็กตรางู ยาแก้ไอเด็กตรางู ยาแก้หวัดเด็กตรางู ยาแก้ไอน้ำดำตรางู และน้ำมันเซนลุกซ์

จนกระทั่ง พ.ศ. 2506 บริษัท แอล.พี.แสตนดาร์ด แลบบอราทอรี่ส์ จำกัด ได้ถูกก่อตั้งขึ้นเพื่อรองรับการขยายกำลังการผลิตเวชภัณฑ์และเครื่องสำอางคุณภาพสูงตามมาตรฐานสากล โรงงานแห่งนี้ได้รับการรับรองมาตรฐาน GMP จากกระทรวงสาธารณสุขตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 จวบจนปัจจุบัน

100 ปี แห่งความภาคภูมิ อังกฤษตรางู กับก้าวสำคัญสู่ผู้นำตลาดยาและเครื่องสำอางไทย

ในปี 2528 คุณอนุรุธ ว่องวานิช เข้าดำรงตำแหน่งผู้บริหารระดับสูง พร้อมนำพาองค์กรสู่การเติบโตอย่างต่อเนื่อง ด้วยการเปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ สู่ตลาด อาทิ ผลิตภัณฑ์เด็กเซนลุกซ์, แชมพูเซนลุกซ์ สูตรเย็น, สบู่เย็นตรางู และไลน์ผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กเซนลุกซ์ ที่ครอบคลุมตั้งแต่แป้ง สบู่ แชมพู จนถึงโลชั่น จนกระทั่ง พ.ศ. 2535 บริษัทอังกฤษตรางู บรรลุความสำเร็จในการดำเนินธุรกิจครบรอบ 100 ปี ด้วยความมุ่งมั่นในคุณภาพและจริยธรรมทางธุรกิจ ซึ่งเป็นที่ประจักษ์ในสังคมไทย ความสำเร็จดังกล่าวสะท้อนถึงหลักการบริหารงานที่ผู้บริหารยึดมั่น และความสำคัญในการตอบแทนสังคมควบคู่ไปกับการดำเนินธุรกิจ

หลังจากนั้น การควบรวมกิจการด้านการจัดจำหน่ายและโรงงานผลิตก่อเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2540 ภายใต้ชื่อ บริษัท อังกฤษตรางู (แอล.พี.) จำกัด ด้วยทุนจดทะเบียน 60 ล้านบาท โดยมุ่งเน้นการดำเนินธุรกิจผลิต รับจ้างผลิต จัดจำหน่าย นำเข้า และส่งออก ต่อมาในปี พ.ศ. 2542 บริษัทฯ ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO 9001 ด้านการบริหารจัดการคุณภาพ และ ISO 14001 ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม นับเป็นบริษัทผู้ผลิตยาและเครื่องสำอางรายแรกในประเทศไทยที่ได้รับการรับรองทั้ง 2 ระบบพร้อมกัน

ก้าวสู่ยุคใหม่ Modernization และการเติบโตอย่างยั่งยืน

ใน พ.ศ. 2548 บริษัทฯ มุ่งพัฒนาคุณภาพสินค้าควบคู่ไปกับการปรับภาพลักษณ์แบรนด์ให้ทันสมัย (Brand Modernization) พร้อมเปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ ยังได้แต่งตั้งตัวแทนจำหน่ายภายในประเทศ และในปี พ.ศ. 2550 ได้เปิดตัวโครงการ "Cool the world" รณรงค์ลดภาวะโลกร้อนด้วยการออกแป้งตรางูดีไซน์พิเศษ ต่อมาปี พ.ศ. 2551 บริษัทฯ เข้าซื้อกิจการ บริษัท ฟาร์มาคอสเม็ท จำกัด (มหาชน) ผู้ผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ดูแลผิวภายใต้แบรนด์ "Tea Tree" และ "Scacare" เพื่อขยายธุรกิจให้ครอบคลุมและตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างครบวงจร

จากอังกฤษตรางูสู่ British Dispensary Group (BDG ) การพัฒนาสัญลักษณ์สู่ความเป็นสากล

ใน พ.ศ. 2555: รวมธุรกิจทั้งหมดภายใต้ชื่อ BD Group สัญลักษณ์ดั้งเดิมของบริษัทฯ คือ "งูมีลูกศรปัก" ซึ่งสื่อถึงการรักษาโรคภัยไข้เจ็บด้วยยาที่มีคุณภาพ เพื่อให้สอดคล้องกับการเติบโตและการขยายธุรกิจไปยังตลาดใหม่ๆ บริษัท จึงได้พัฒนาสัญลักษณ์ให้มีความเป็นสากลและทันสมัยมากขึ้น โดยใช้สัญลักษณ์ "งู" ในรูปแบบของสัญลักษณ์ "Infinity" ซึ่งสื่อถึงการพัฒนาอย่างไม่สิ้นสุดของ BDG พร้อมกับข้อความ "British Dispensary Group" และใช้สีฟ้าเข้มเป็นตัวแทนของสุขภาพและความงาม ซึ่งปัจจุบันประกอบด้วยบริษัทในเครือ 5 บริษัท ได้แก่

1. บริษัท ห้างขายยาอังกฤษ (ตรางู) จำกัด
2. บริษัท อังกฤษตรางู (แอล.พี.) จำกัด
3. บริษัท บริทิช ดิสเพนซารี่ คอนซูมเมอร์ จำกัด (มหาชน)
4. บริษัท บริทิช ดิสเพนซารี่ เฮลท์แคร์ จำกัด
5. บริษัท อังกฤษตรางู (แอล.พี.) สาย 5 จำกัด  

รวมผลประกอบการอาณาจักร British Dispensary Group (BDG )

ผลประกอบการย้อนหลัง 3 ปี บริษัท ห้างขายยาอังกฤษ (ตรางู) จำกัด

• ปี 2564 รายได้รวม 70,396,564 บาท กำไรสุทธิ 2,387,362 บาท
• ปี 2565 รายได้รวม 51,711,531 บาท กำไรสุทธิ 143,740 บาท
• ปี 2566 รายได้รวม 44,360,886 บาท กำไรสุทธิ 5,012,206 บาท

ผลประกอบการย้อนหลัง 3 ปี บริษัท อังกฤษตรางู (แอล.พี.) จำกัด

• ปี 2564 รายได้รวม 478,890,459 บาท กำไรสุทธิ 39,108,229 บาท
• ปี 2565 รายได้รวม 475,178,660 บาท ขาดทุนสุทธิ 230,372,884 บาท
• ปี 2566 รายได้รวม 958,797,157 บาท กำไรสุทธิ 72,982,570 บาท

ผลประกอบการย้อนหลัง 3 ปีบริษัท อังกฤษตรางู (แอล.พี.) สาย 5 จำกัด  

• ปี 2564 รายได้รวม 81,009,976 บาท ขาดทุนสุทธิ 1,692,401 บาท
• ปี 2565 รายได้รวม 65,939,286 บาท ขาดทุนสุทธิ 3,147,684 บาท
• ปี 2566 รายได้รวม 89,342,516 บาท กำไรสุทธิ 2,331,589 บาท

ผลประกอบการย้อนหลัง 3 ปี บริษัท บริทิช ดิสเพนซารี่ คอนซูมเมอร์ จำกัด (มหาชน)

• ปี 2564 รายได้รวม 333,641,309 บาท กำไรสุทธิ 19,216,483 บาท
• ปี 2565 รายได้รวม 315,632,520 บาท ขาดทุนสุทธิ 874,405 บาท
• ปี 2566 รายได้รวม 21,553,892 บาท กำไรสุทธิ 12,311,601 บาท

ผลประกอบการย้อนหลัง 3 ปี บริทิช ดิสเพนซารี่ เฮลท์แคร์ จำกัด

• ปี 2564 รายได้รวม 188,400,335 บาท กำไรสุทธิ 10,543,167 บาท
• ปี 2565 รายได้รวม 222,368,051 บาท กำไรสุทธิ 2,743,646 บาท
• ปี 2566 รายได้รวม 305,534 บาท ขาดทุนสุทธิ 4,900,459 บาท

สุดท้ายนี้ แป้งเย็นตรางู ไม่ได้เป็นเพียงแค่ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยคลายร้อน แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของความผูกพันระหว่างแบรนด์กับผู้บริโภคชาวไทย ที่มีมาอย่างยาวนานกว่าศตวรรษ จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ในร้านขายยา สู่การเป็นผู้นำในตลาดยาและเครื่องสำอางในปัจจุบัน ความสำเร็จของแป้งเย็นตรางูและบริษัทฯ สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการพัฒนาคุณภาพ การตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค และการปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป

ด้วยประวัติศาสตร์อันยาวนานและความสำเร็จที่สั่งสมมา บริษัทยังคงเดินหน้าพัฒนาผลิตภัณฑ์และขยายธุรกิจอย่างต่อเนื่อง เพื่อตอบสนองความต้องการที่หลากหลายของผู้บริโภค และรักษาความเป็นผู้นำในตลาดยาและเครื่องสำอางต่อไปในอนาคต แป้งเย็นตรางู จึงไม่ได้เป็นเพียงแค่ตำนาน แต่ยังคงเป็นผลิตภัณฑ์ที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตของคนไทยต่อไปตราบนานเท่านาน

ที่มา snakebrand, britishdispensar และ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า