เวียดนามยังคงเป็นดาวเด่นในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วยการเติบโตทางเศรษฐกิจที่แข็งแกร่งในช่วงครึ่งปีแรกของปี 2024 ที่ 6.9% ในไตรมาสที่สอง แสดงให้เห็นถึงศักยภาพและความสามารถในการปรับตัวของประเทศ อย่างไรก็ตาม เบื้องหลังความสำเร็จนี้ยังมีความท้าทายและปัจจัยเสี่ยงที่ต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด ทั้งจากปัจจัยภายนอกและภายในประเทศ
บทความนี้ SPOTLIGHT จะพาคุณไปสำรวจภาพรวมเศรษฐกิจเวียดนามในปัจจุบัน ถึงปัจจัยขับเคลื่อนที่สำคัญ แนวโน้มในอนาคต และความท้าทายที่อาจส่งผลกระทบต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ นอกจากนี้ เราจะพิจารณาถึงบทบาทที่สำคัญของการลงทุนจากจีน ซึ่งได้กลายเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจเวียดนามในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา พร้อมทั้งวิเคราะห์โอกาสและความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนจากจีน เพื่อให้คุณเข้าใจภาพรวมเศรษฐกิจของเวียดนามได้อย่างรอบด้านและครบถ้วน
เวียดนาม อนาคตศูนย์กลางการลงทุนแห่งเอเชีย? เปิดจุดแข็ง จุดเสี่ยง โอกาส
เศรษฐกิจเวียดนามในไตรมาสที่ 2 ปี 2024 เติบโตอย่างแข็งแกร่งถึง 6.9% สูงกว่าที่นักวิเคราะห์คาดการณ์ไว้มาก และสูงกว่าการเติบโตในไตรมาสแรกที่ 5.9% โดยมีแรงขับเคลื่อนสำคัญจากการลงทุนภาครัฐที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งเป็นผลจากความชัดเจนทางการเมืองที่มากขึ้น นอกจากนี้ มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาล เช่น การลดภาษีมูลค่าเพิ่ม ก็มีส่วนช่วยกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ
การเติบโตของ GDP เวียดนาม (%YoY)
| ไตรมาส | ปี | % การเติบโต |
| 1Q | 2023 | 3.4 |
| 2Q | 2023 | 4.3 |
| 3Q | 2023 | 5.5 |
| 4Q | 2023 | 6.7 |
| 1Q | 2024 | 5.9 |
| 2Q | 2024 | 6.9 |
ภาพรวมเศรษฐกิจเวียดนาม
- การส่งออก: ยังคงเติบโต แต่เริ่มชะลอตัวลงจากฐานที่สูงในปีก่อนหน้า ซึ่งอาจเป็นผลจากความต้องการสินค้าทั่วโลกที่ลดลง
- การลงทุน: ทั้งภาครัฐและเอกชนยังคงแข็งแกร่ง โดยเฉพาะการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานของภาครัฐ และการลงทุนจากต่างประเทศในภาคการผลิต ซึ่งจีนเป็นนักลงทุนต่างชาติอันดับหนึ่งในเวียดนามทั้งในปี 2019 และ 2023 โดยเม็ดเงินลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (FDI) ในรูปแบบทุนจดทะเบียนของจีนแซงหน้าประเทศอื่นๆ อย่าง เกาหลีใต้ สิงคโปร์ และญี่ปุ่น
- ภาคการผลิต: ขยายตัวได้ดี โดยเฉพาะอุตสาหกรรมแปรรูป ซึ่งได้รับประโยชน์จากการย้ายฐานการผลิตของบริษัทต่างชาติเข้ามาในเวียดนาม
ดัชนีชี้วัดทางเศรษฐกิจของเวียดนาม (% YoY)
| ดัชนีชี้วัด | 1Q2024 | 2Q2024 |
| ยอดค้าปลีก | 8.6 | 9.2 |
| การลงทุนภาครัฐ | 0.9 | 3.2 |
| FDI Registered Capital | 13.4 | 12.8 |
| การส่งออก | 11.5 | 16.7 |
| การนำเข้า | 14 | 19.2 |
แนวโน้มเศรษฐกิจครึ่งปีหลัง 2024 และปัจจัยเสี่ยง
ถึงแม้จะมีการเติบโตที่แข็งแกร่งในช่วงครึ่งปีแรก แต่ KResearch คาดการณ์ว่าเศรษฐกิจเวียดนามจะชะลอตัวลงในช่วงครึ่งหลังของปี 2024 เนื่องจากปัจจัยเสี่ยงหลายประการ เช่น
- การส่งออกแผงโซลาร์: มาตรการกีดกันทางการค้าของสหรัฐฯ อาจส่งผลกระทบต่อการส่งออกแผงโซลาร์ของเวียดนาม เนื่องจากสหรัฐฯ เป็นตลาดส่งออกที่สำคัญ โดยมาตรการนี้มีผลบังคับใช้ในเดือนมิถุนายน 2024
- เงินดองอ่อนค่า: การอ่อนค่าของเงินดองอาจส่งผลกระทบต่อต้นทุนการนำเข้าสินค้าและวัตถุดิบ ทำให้ราคาสินค้าภายในประเทศสูงขึ้น และอาจส่งผลกระทบต่อหนี้ต่างประเทศที่เป็นเงินดอลลาร์สหรัฐฯ
- ปัญหาหนี้สินภาคอสังหาริมทรัพย์: ปัญหาหนี้เสียในภาคอสังหาริมทรัพย์ยังคงเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ต้องจับตา ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพทางการเงินของประเทศ
การลงทุนจากจีนในเวียดนาม
นับตั้งแต่เกิดสงครามการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีน นักลงทุนจีนได้หันมาให้ความสนใจกับเวียดนามมากขึ้น นักลงทุนจีนให้ความสนใจลงทุนในหลากหลายอุตสาหกรรมในเวียดนาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน 4 กลุ่มหลัก ได้แก่
- อุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์
- ธุรกิจผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์
- ธุรกิจผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยพลังงานสะอาด
- การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานระบบราง
การเติบโตของการลงทุนจากจีนในเวียดนามเป็นผลมาจากหลายปัจจัย เช่น ต้นทุนแรงงานที่ต่ำกว่าในจีน สิทธิประโยชน์ทางภาษีจากรัฐบาลเวียดนาม และความตกลงการค้าเสรีต่างๆ ที่เวียดนามได้เข้าร่วม นอกจากนี้ สงครามการค้ายังเป็นปัจจัยเร่งให้บริษัทต่างชาติ รวมถึงบริษัทจีน ย้ายฐานการผลิตออกจากจีนเพื่อลดความเสี่ยง อย่างไรก็ตาม การลงทุนจากจีนในเวียดนามก็มีความท้าทายอยู่บ้าง เช่น ความแตกต่างทางวัฒนธรรมและภาษา กฎระเบียบที่ซับซ้อน และความกังวลเกี่ยวกับการพึ่งพาจีนมากเกินไป โดยรวมแล้ว การลงทุนจากจีนมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของเวียดนาม และคาดว่าจะยังคงมีบทบาทสำคัญต่อไปในอนาคต
สรุปแม้ในช่วงครึ่งแรกของปี 2024 เวียดนามจะสามารถรักษาอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจได้อย่างแข็งแกร่ง แต่ก็ยังมีปัจจัยเสี่ยงและความท้าทายที่ต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด ทั้งจากปัจจัยภายนอก เช่น มาตรการกีดกันทางการค้า และปัจจัยภายใน เช่น ปัญหาหนี้สินภาคอสังหาริมทรัพย์ การที่เวียดนามจะสามารถรักษาโมเมนตัมการเติบโตทางเศรษฐกิจได้อย่างยั่งยืนในระยะยาวนั้น ขึ้นอยู่กับความสามารถในการรับมือกับความท้าทายเหล่านี้ รวมถึงการปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงในสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจโลก
ในขณะเดียวกัน การลงทุนจากจีนซึ่งเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจเวียดนาม ก็ยังคงเป็นประเด็นที่น่าจับตามองต่อไป แม้จะมีความท้าทายอยู่บ้าง แต่โอกาสในการเติบโตและพัฒนาจากการลงทุนจากจีนนั้นก็มีอยู่มาก หากเวียดนามสามารถบริหารจัดการความสัมพันธ์กับจีนได้อย่างเหมาะสม และใช้ประโยชน์จากการลงทุนจากจีนอย่างมีประสิทธิภาพ ก็จะสามารถสร้างความแข็งแกร่งให้กับเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างยั่งยืนในอนาคต
ที่มา KResearch