ไทยสมรสเท่าเทียมวันแรก สวนทางอเมริกาแดนเสรี สิทธิ LGBTQ ถูกลิดรอน

23 มกราคม 68 ชาวไทยต่างเฉลิมฉลองให้กับวันแห่งประวัติศาสตร์ ที่กฎหมายสมรสเท่าเทียมมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการในประเทศ ถือเป็นชาติที่ 3 ในเอเชีย และชาติแรกในอาเซียนที่มีกฎหมายดังกล่าว สะท้อนภาพความก้าวหน้าและการเป็นผู้นำที่ให้สิทธิในความหลากหลายทางเพศในภูมิภาค ถือเป็นก้าวสำคัญในเส้นทางการต่อสู้กว่า 20 ปี ที่มีการร่างกฎหมาย พ.ร.บ.คู่ชีวิต ครั้งแรกในไทย สมัยอดีตนายกฯ ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ในปี 2013 แต่ไม่ได้ครอบคลุมสิทธิประโยชน์ และสวัสดิการ ซึ่งไม่เท่ากับคู่รักชาย-หญิง

คอนเทนต์แนะนำ

มัดรวมให้ ทำงานวันแรก ทรัมป์ลงนามคำสั่งอะไรไปบ้างแล้ว

"มาริษ" เผย ตปท.ชื่นชมไทย สมรสเท่าเทียม มีผลบังคับใช้แล้ว

บางรักคึกคัก! จดทะเบียนสมรสเท่าเทียม ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทย

โดยปกติแล้ว ประเด็นเรื่องสิทธิและความเท่าเทียมด้านความหลากหลายทางเพศ โลกตะวันตกมักเป็นผู้นำที่ก้าวไปก่อนเอเชียเสมอ เช่น เนเธอร์แลนด์ ซึ่งเป็นประเทศแรกที่ผ่านกฎหมายรับรองการแต่งงานเพศเดียวกันในปี 2001 ส่วนสหรัฐฯ นั้น กฎหมายสมรสเท่าเทียมเริ่มใช้ครั้งแรกในรัฐแมสซาชูเซส ในปี 2004 ตามมาด้วยอีกหลายรัฐในอเมริกา ในอดีตสหรัฐฯ อาจถูกมองเป็นผู้นำที่ให้สิทธิแก่ LGBTQ มากที่สุดแห่งหนึ่ง แต่ในรอบ 3-4 ปีนี้ มีการทำสำรวจใหม่และพบว่าดินแดนเสรีแห่งนี้ ไม่ได้ให้อิสรภาพกับกลุ่มเพศทางเลือกมากนัก

ช่วงขาลงของ LGBTQ ในอเมริกา

สถาบันวิจัยศาสนาสาธารณะหรือ PRRI ได้เผยแพร่ผลการสัมภาษณ์ผู้ใหญ่กว่า 22,000 คน เกี่ยวกับมุมมองด้านสิทธิของ LGBTQ ในสหรัฐอเมริกา การสำรวจแสดงให้เห็นว่า ปี 2023 เป็นปีแรกที่การสนับสนุนนโยบายสำคัญที่เกี่ยวข้องกับสิทธิของ LGBTQ ลดลง โดยการสนับสนุนการแต่งงานของเพศเดียวกันลดลง 2 เปอร์เซ็นต์ การสนับสนุนการคุ้มครองการไม่เลือกปฏิบัติลดลง 4 เปอร์เซ็นต์ และการต่อต้านบุคคลที่ปฏิเสธบริการตามเหตุผลทางศาสนาลดลง 5 เปอร์เซ็นต์

เมลิสสา เด็คแมน ซีอีโอ PRRI เปิดเผยว่า สถาบันค่อนข้างประหลาดใจกับผลสำรวจ เนื่องจากการสนับสนุนสิทธิของกลุ่ม LGBTQ ในหมู่ชาวอเมริกันเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องมาหลายปี แต่ในปีนี้ การสนับสนุนกลับลดลงหลายด้าน แม้จะลดลงเพียงเล็กน้อยก็ตาม แต่หากพิจารณาข้อมูลอย่างละเอียดมากขึ้น จะพบว่าส่วนใหญ่แล้วเกิดจากความขัดแย้งทางพรรคการเมือง เช่น ในกลุ่มรีพับลิกันมีการสนับสนุนสิทธิ LGBTQ เพิ่มมากขึ้น แต่พรรคเดโมแครตมีความคงที่ ตรงนี้เป็นเพราะนักการเมืองในรีพับลิกันอยากได้คะแนนเสียง จะหาเสียงสนับสนุนสิทธิของกลุ่มคนที่มีความหลากหลาย

หนึ่งในประเด็นน่าสนใจจากผลสำรวจ คือคนรุ่นเยาว์ในอเมริกาที่มีอายุ 18-29 ปี ก่อนหน้านี้  2 ใน 3 จะสนับสนุนสิทธิ LGBTQ แต่ในปี 2023 ผู้สนับสนุนของคนกลุ่มนี้ลดลงจากเดิมครึ่งหนึ่ง แม้ว่าคนรุ่นเยาว์ 1 ใน 5 ของชาวอเมริกันจะระบุว่าตนเองเป็นเพศทางเลือก ข้อมูลนี้ชี้ให้เห็นว่า แม้นักวิเคราะห์ทางการเมืองจะเชื่อว่าผู้สนับสนุนพรรครีพับลิกันรุ่นใหม่จะให้การสนับสนุนสิทธิ LGBTQ มากขึ้น แต่แท้จริงแล้ว คนรีพับลิกันรุ่นเยาว์มีแนวคิดอนุรักษ์นิยมทางสังคมมากกว่าที่คาดไว้ ซึ่งเสียงข้างมากของฝ่ายอนุรักษ์นิยมในศาลฎีกามีข้อบ่งชี้ว่าสิทธิในการแต่งงานของเพศเดียวกันกำลังจะตกอยู่ในความเสี่ยง และจะมีการฟ้องร้องทางกฎหมายจากกลุ่มอนุรักษ์นิยมที่จะต่อสู้เพื่อเพิกถอนสิทธิเหล่านี้ด้วย

ทรัมป์มา ช็อกวงการ LGBTQ ในสหรัฐฯ

หลังจากทรัมป์ก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ในวันที่ 20 มกราคมที่ผ่านมา ในวันเดียวกัน เขาได้ลงนามในคำสั่งพิเศษหลายฉบับ หนึ่งในนั้นคือการลงนามยกเลิกคำสั่งเดิมของอดีตประธานาธิบดีโจ ไบเดน 2 ฉบับที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันการเลือกปฏิบัติตามอัตลักษณ์ทางเพศหรือรสนิยมทางเพศ ซึ่งแน่นอนว่าท่าทีของทรัมป์ในการปรับกฎหมายดังกล่าว ได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มฝ่ายขวาและฝ่ายอนุรักษ์นิยมทางศาสนา ซึ่งวิพากษ์วิจารณ์ถึงการขยายสิทธิของคนข้ามเพศในสหรัฐอเมริกาว่า “มากเกินไป”

ทรัมป์ยังลงนามในคำสั่งให้กฎหมายสหรัฐฯ กำหนดเพศได้เพียง 2 เพศ คือชายและหญิง ตามเพศกำเนิดเท่านั้น นั่นหมายความว่าในเอกสารทางการ เช่น พาสปอร์ต บัตรประจำตัวประชาชน บัตรสิทธิประกันสังคม ที่ก่อนหน้านี้สามารถใส่ X สำหรับเพศทางเลือกหรือการไม่ระบุเพศนั้น ก็ต้องยกเลิกไปด้วย โดยทรัมป์กล่าวว่า นับจากนี้เป็นต้นไป นโยบายอย่างเป็นทางการของรัฐบาลสหรัฐฯ จะเป็นไปในทางเดียวกันว่ามีเพศเพียงสองเพศคือชายและหญิง

อีกหนึ่งคำสั่งที่สั่นสะเทือนจุดยืนเรื่องการสนับสนุนความแตกต่างหลากหลายในอเมริกา คือการยกเลิกโปรแกรม DEI ที่ให้การปกป้องคุ้มครองบุคคลแปลงเพศ รวมถึงโครงการเกี่ยวกับความหลากหลาย ความเท่าเทียม และการนับรวมคนทุกกลุ่ม โดยทรัมป์มุ่งเน้นการตัดเงินทุนและงบประมาณ อ้างว่าเป็นโครงการสิ้นเปลืองที่ทำให้เกิดเงินเฟ้อ

การลงนามดังกล่าวเป็นการทำตามคำมั่นที่ทรัมป์เคยกล่าวไว้อย่างรุนแรงหลังชนะการเลือกตั้งเมื่อปลายปี 2024 ระหว่างการขึ้นปราศรัยในงาน AmericaFest  ที่เมืองฟินิกซ์ รัฐแอริโซนา สหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม กล่าวโจมตี “วัฒนธรรมการตื่นรู้” หรือ Woke ว่าเป็นเรื่องไร้สาระและบ่อนทำลายประเทศ ท่ามกลางเสียงเชียร์ของผู้สนับสนุนฝ่ายขวาจัด นอกจากนี้ เขาได้วิพากษ์วิจารณ์นโยบายที่อนุญาตให้นักกีฬาข้ามเพศ เช่น นักกีฬาวัยเรียน นักกีฬามหาวิทยาลัย และนักกีฬาอาชีพ เล่นในทีมที่มีอัตลักษณ์ทางเพศตรงกับตนเอง โดยให้เหตุผลว่าอาจส่งผลเสียต่อโปรแกรมกีฬาของผู้หญิงได้ และสมาชิกพรรครีพับลิกันยังเรียกร้องให้ห้ามการรักษาทางการแพทย์บางประเภทต่อผู้เยาว์ข้ามเพศด้วย