ยูเครนโดนกดดัน เร่งเปิดดีล 'แร่ธาตุหายาก' ชดเชยคืนสหรัฐฯ
ไมค์ วอลท์ซ ที่ปรึกษาความมั่นคงแห่งชาติของทำเนียบขาวเรียกร้องให้ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ เซเลนสกีของยูเครน กลับขึ้นโต๊ะเจรจาและบรรลุข้อตกลงอนุญาตให้สหรัฐฯ เข้าถึงแร่ธาตุสำคัญในยูเครนเสียที เพื่อเป็นการชดเชยที่สหรัฐฯ สนับสนุนและส่งความช่วยเหลือให้ยูเครนในการทำสงครามกับรัสเซียก่อนหน้านี้ พร้อมทั้งเตือนให้ผู้นำยูเครนหยุดออกมาวิพากษ์วิจารณ์ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ได้แล้ว วอลซ์กล่าวว่าทำเนียบขาวรู้สึกผิดหวังในตัวเซเลนสกีมาก ที่เขาดูถูกประธานาธิบดีสหรัฐฯ ในลักษณะ “ที่ยอมรับไม่ได้”
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
การแถลงดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากผู้นำยูเครนเข้าประชุมหารือกับคีธ เคลล็อกก์ เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำยูเครนในกรุงเคียฟ เกี่ยวกับการยุติสงครามรัสเซีย ภายหลังการประชุมคีธ เคลล็อกก์ ยกเลิกการแถลงข่าว แต่ประธานาธิบดียูเครนได้โพสต์บน X ระบุว่า เขาและทูตพิเศษของสหรัฐฯ ได้มีการพูดคุยโดยละเอียดเกี่ยวกับสถานการณ์ในสนามรบ วิธีการส่งเชลยศึกกลับประเทศ และการรับประกันความปลอดภัยที่มีประสิทธิผล ซึ่งยูเครนพร้อมสำหรับข้อตกลงด้านการลงทุนและความปลอดภัยที่แข็งแกร่งและมีประสิทธิผลกับประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกา
ท่าทีของผู้นำยูเครนดูสวนทางกับการแถลงของทำเนียบขาว และความตึงเครียดก่อนหน้านี้ ที่เขาเคยออกมาปฏิเสธดีลเข้าถึงแหล่งแร่ธาตุสหรัฐฯ โดยไมค์ วอลท์ซ ได้กล่าวว่าสหรัฐฯ ได้นำเสนอโอกาสอันน่าเหลือเชื่อและเป็นประวัติศาสตร์ให้กับชาวยูเครนอย่างแท้จริง พร้อมรับประกันว่าดีลเข้าถึงแร่ธาตุในยูเครน จะเป็นการรับประกันความปลอดภัยที่ “ยั่งยืน” และ “ดีที่สุด” แต่เซเลนสกีตอบกลับสั้น ๆ ว่า “เขาขายประเทศตัวเองไม่ได้”
เปิดดีลแร่ธาตุหายาก มูลค่า 5 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
เมื่อต้นเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐฯ พยายามเรียกคืนเงิน มูลค่า 500,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งเงินจำนวนนี้ มาจากการคาดการณ์จากทำเนียบขาว ว่ารัฐบาลอดีตประธานาธิบดีโจ ไบไดน ได้มอบให้ยูเครนไปใช้ทำสงครามกับรัสเซีย ในรูปแบบของเงินสนับสนุน ยุทโธปกรณ์ และทรัพยากรอื่น ๆ แม้เซเลนสกีจะออกมาปฏิเสธว่า มูลค่าที่ได้รับเกินกว่าความเป็นจริง และมีวิวาทะกันก่อนหน้านี้ว่าเงินหายไปไหน
ทรัมป์ได้ออกไอเดียเสนอดีลให้สหรัฐฯ เข้าถึงแร่ธาตุหายากของยูเครนแทน โดยกำหนดว่าสหรัฐฯ จะได้รับเงิน 50% จากกำไรที่ยูเครนขายแร่ธาตุได้ทั้งหมด และหากยูเครนทำสัญญาเริ่มขายแร่ธาตุฉบับใหม่กับต่างประเทศ สหรัฐฯ ก็จะมีส่วนในสัญญานั้นด้วยอีก 50% ข้อตกลงดังกล่าวมีเอกสิทธิ์เหนืออธิปไตยในการซื้อแร่ธาตุส่งออกในยูเครน เพราะกองทุนของสหรัฐฯ จะได้รับสิทธิพิเศษในการกำหนดเงื่อนไขของโครงการลงทุนในอนาคต และข้อตกลงบรรลุได้จริง จะทำให้สหรัฐฯ เข้าถึงแหล่งแร่ธาตุเกือบครึ่งหนึ่งของยุโรปเลยทีเดียว
ยูเครนมีแหล่งแร่และธาตุที่สำคัญจำนวนมหาศาล สหภาพยุโรปได้กำหนดว่าทั่วโลกมีแร่ธาตุสำคัญทั้งหมด 34 ชนิด และพบแร่ธาตุสำคัญมากถึง 22 ชนิดในยูเครน ซึ่งมีแร่ธาตุหายาก (Rare Earth) รวมอยู่ด้วย โดยเฉพาะลิเธียมและไททาเนียม รวมถึงถ่านหิน แก๊ส น้ำมัน และยูเรเนียมจำนวนมาก ซึ่งมีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ แร่ธาตุเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นในวงการอุตสาหกรรมการผลิตที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์อิเล็กทอรนิกส์ เช่น มือถือ กล้องถ่ายรูป แท็ปเล็ต เป็นต้น ที่สำคัญ ยูเครนมีกราไฟต์ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งส่วนประกอบสำคัญที่ใช้ในแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้า รวมถึงเซมิคอนดักเตอร์และการผลิตนิวเคลียร์
อย่างไรก็ตาม จุดเริ่มต้นของดีลนี้ อาจเป็นเซเลนสกีเองเสียด้วยซ้ำที่จุดประกายให้ทรัมป์ เมื่อเดือนกันยายนปีที่แล้ว (2024) เซเลนสกีเสนอให้สหรัฐฯ ถือหุ้นโดยตรงในแร่ธาตุสำคัญของยูเครนเมื่อเขาได้พบกับทรัมป์ที่ทรัมป์ทาวเวอร์ เพื่อให้แน่ใจว่าการส่งมอบอาวุธให้สหรัฐฯ เป็นไปอย่างราบรื่น เขาเชิญชวนบริษัทของสหรัฐให้ลงทุนในยูเครน เพื่อเป็นการป้องกันการรุกรานของรัสเซีย ซึ่งขณะนี้ สถานการณ์ทั้งหมดได้เปลี่ยนไปแล้ว เมื่อทรัมป์ปลดยูเครนออกจากประเทศพันธมิตรอย่างไม่เป็นทางการ
