ถอดสมการสงครามยูเครน ทรัมป์อยากปิดดีลเร็วที่สุด แต่ปูตินต้องการอะไร?
ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โดนัลด์ ทรัมป์ เคยพูดว่า เขาเชื่อว่าประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำรัสเซียต้องการสันติภาพ แต่ยูเครนและชาติพันธมิตรในยุโรปไม่เชื่อเช่นนั้น ขณะที่ปูตินเองก็เคยกล่าวว่าเขาต้องการสันติภาพ แต่เมื่อมีโอกาสลงนามข้อตกลง เขากลับปฏิเสธที่จะทำ
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
สำนักข่าว CNN ของสหรัฐฯ รายงานว่า สิ่งที่ปูตินต้องการอาจมีหลายอย่าง ตั้งแต่การไม่ต้องการให้ยูเครนเป็นรัฐเอกราช และต้องการให้ NATO มีบทบาทและขนาดของกองกำลังเท่ากับในยุคสงครามเย็น จนถึงสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่านั้น คือปูตินต้องการเห็นระเบียบโลกใหม่ โดยมีรัสเซียเป็นศูนย์กลางของอำนาจ
การเจรจาเกิดขึ้นเพราะสหรัฐฯ เปลี่ยนผู้นำ ไม่ใช่เพราะรัสเซียเปลี่ยนแนวคิด
เพื่อทำความเข้าใจว่า ปูตินต้องการอะไรจากการเจรจากับสหรัฐฯ สิ่งสำคัญที่ต้องจำไว้อย่างแรกคือ การเจรจาเกิดขึ้นเพราะสหรัฐฯ เปลี่ยนนโยบายภายใต้การนำของโดนัลด์ ทรัมป์ ไม่ใช่เพราะรัสเซียเปลี่ยนแนวคิดพื้นฐาน และทรัมป์คือคนที่ต้องการให้สงครามยูเครนยุติลงเร็วที่สุด ด้วยเหตุนี้ ปูตินจึงแทบไม่มีอะไรต้องเสียจากการเข้าร่วมเจรจา
แม้ว่าทรัมป์จะอ้างว่า รัสเซียถือไพ่เหนือกว่าในสงครามยูเครน แต่ในความเป็นจริง แนวรบแทบไม่เปลี่ยนแปลงตลอดสองปีที่ผ่านมา เพราะถึงแม้ว่ารัสเซียจะคืบหน้าเพียงเล็กน้อยในบางจุด แต่ก็ยังห่างไกลจากคำว่าชัยชนะ ซึ่งสถานการณ์อาจเปลี่ยนไปหากสหรัฐฯ หยุดส่งอาวุธและข่าวกรองให้ยูเครน
มาร์ค กาเลโอตติ นักวิเคราะห์รัสเซียชั้นนำกล่าวกับ CNN ว่า ในตอนแรก รัสเซียคิดว่าสงครามยูเครนจะเป็นปฏิบัติการที่ง่ายและรวดเร็ว แต่ผ่านมาแล้วสามปี เขาควบคุมยูเครนได้เพียง 20% และต้องแลกมาด้วยต้นทุนมหาศาล กล่าวได้ว่ารัสเซียกำลังสูญเสีย แต่ยูเครนกำลังสูญเสียเร็วกว่า
สำหรับปูติน ความพยายามของทรัมป์ในการผลักดันทำข้อตกลงหยุดยิงถือเป็นโอกาสทองในการคว้าชัยชนะระยะสั้น ในขณะที่ยังคงมุ่งเป้าหมายระยะยาวต่อไป
แผนระยะยาวของปูติน อาจเปลี่ยนกลยุทธ์ แต่ไม่เปลี่ยนเป้าหมาย
ปูตินและที่ปรึกษาของเขาแสดงจุดยืนชัดเจนว่า เป้าหมายระยะยาวของรัสเซียไม่เคยเปลี่ยนแปลง แม้จะพูดถึงสันติภาพ แต่เจ้าหน้าที่รัสเซียยังคงยืนยันว่าต้องกำจัดสาเหตุที่แท้จริงของความขัดแย้งในยูเครนให้หมดไป สาเหตุที่ว่าคือ อธิปไตยของยูเครน ประธานาธิบดีโวโลดีเมียร์ เซเลนสกีที่มาจากการเลือกตั้งประชาธิปไตย และการขยายตัวของ NATO ทางตะวันออกตลอด 30 ปีที่ผ่านมา
ปูตินสั่งการบุกยูเครนเต็มรูปแบบในเดือนกุมภาพันธ์ 2022 เพื่อโค่นล้มรัฐบาลในกรุงเคียฟ และวางรัฐบาลที่สนับสนุนมอสโก เป้าหมายของเขาคือเปลี่ยนยูเครนให้กลายเป็นรัฐบริวารแบบเบลารุส และป้องกันไม่ให้เข้าร่วมสหภาพยุโรปหรือ NATO ในอนาคต
แต่ถ้าหากการใช้วิธีทางการทหารไม่ได้ผล เขาอาจจะเปลี่ยนไปใช้การแทรกแซงกระบวนการเลือกตั้งแทน
คริสติน เบอร์ซินาเปิดเผยว่า วิธีที่ง่ายที่สุดที่รัสเซียจะควบคุมประเทศอื่น ไม่ใช่ผ่านสงคราม แต่เป็นการแทรกแซงทางการเมือง และถ้าหากมีข้อตกลงหยุดยิง มอสโกอาจใช้กลยุทธ์นี้ทันที และนี่อาจเป็นสาเหตุที่รัสเซียตั้งคำถามถึงความชอบธรรมของเซเลนสกี และผลักดันให้มีการเลือกตั้ง
ดังนั้นรัสเซียจึงพอใจ เมื่อทรัมป์นำเรื่องนี้มาใช้ โดยเรียกเซเลนสกีว่าเป็นเผด็จการที่ไม่มีการเลือกตั้ง ทั้งที่ยูเครนยังคงอยู่ภายใต้กฎอัยการศึก เพราะตามกฎหมายยูเครน การเลือกตั้งไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในช่วงสงคราม
ขณะเดียวกัน ทรัมป์ยังคงปฏิเสธแนวคิดที่ว่ายูเครนจะเข้าร่วม NATO ในเร็วๆ นี้ ขณะที่ปูตินเรียกร้องให้สหรัฐฯ รับประกันว่า ยูเครนจะไม่มีวันเข้าร่วม NATO และให้บรรจุข้อนี้ไว้ในข้อตกลงหยุดยิงด้วย
ปูตินมองทุกอย่างเป็นเรื่องส่วนตัว
อันเดรย์ โซลดาตอฟ นักข่าวสายสืบสวนและผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงของรัสเซีย ซึ่งลี้ภัยอยู่ในลอนดอน เปิดเผยว่า ปูตินและที่ปรึกษาของเขาเชื่อว่าตอนนี้เป็นโอกาสอันดีในการต่อรองบางอย่างจากทรัมป์ แต่ทรัมป์จะไม่ให้สิ่งที่พวกเขาต้องการจริงๆ นั่นคือการจัดระเบียบด้านความมั่นคงใหม่ในยุโรป
แม้ว่ารัสเซียอาจได้รับข้อได้เปรียบในระยะสั้นจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายของทรัมป์ แต่สิ่งที่ปูตินต้องการจริงๆนั้น ยังคงเป็นเป้าหมายที่ไกลเกินเอื้อม
อันเดรย์ โซลดาตอฟ บอกกับ CNN ว่า สำหรับรัสเซีย สงครามครั้งนี้ไม่ใช่สงครามกับยูเครน แต่เป็นสงครามกับชาติตะวันตก" และหลายคนในมอสโกเองก็ไม่เชื่อว่าพวกเขาจะสามารถทำข้อตกลงระยะยาวกับสหรัฐฯ ได้
ความหวาดระแวงของรัสเซียที่มีต่อสหรัฐฯ มีมานานหลายทศวรรษ และสำหรับผู้นำรัสเซียในปัจจุบัน มันเป็นเรื่องส่วนตัว เนื่องจากทั้งปูตินและที่ปรึกษาระดับสูง ล้วนเคยเป็นเจ้าหน้าที่ KGB หนุ่มๆ ในยุคนั้น พวกเขาสูญเสียสถานะทางสังคม สูญเสียที่ยืนในสังคมรัสเซีย และในมุมมองของพวกเขา พวกเขาสูญเสียประเทศไป ดังนั้น พวกเขาเชื่ออย่างจริงจังว่า ตะวันตกต้องการทำลายและกดขี่รัสเซียมาเป็นเวลาหลายศตวรรษ ไม่ใช่แค่โฆษณาชวนเชื่อของรัฐ แต่เป็นสิ่งที่พวกเขาเชื่อจริงๆ
