โชว์งานวิจัยเปลี่ยนเกมเกษตรไทย พร้อมแผนยุทธศาสตร์ปี 68

ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงของโลกยุคใหม่ ภาคการเกษตรไทยกำลังเผชิญหน้ากับความท้าทายรอบด้าน ทั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ภัยพิบัติทางธรรมชาติ กฎระเบียบการค้าระหว่างประเทศที่เข้มงวด รวมถึงความต้องการอาหารที่เพิ่มสูงขึ้น  เพื่อก้าวข้ามผ่านอุปสรรคเหล่านี้ และขับเคลื่อนภาคการเกษตรไทยไปสู่อนาคตที่มั่นคงและยั่งยืน จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องอาศัยพลังแห่ง "นวัตกรรม" เป็นกลไกสำคัญ

ARDA โชว์ผลงานวิจัยเด่นปี 67 พร้อมแผนขับเคลื่อนนวัตกรรมเกษตรไทยสู่ปี 68

ดร.วิชาญ อิงศรีสว่าง ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (ARDA) ได้จัดงานแถลงข่าวเผยผลงานวิจัยและนวัตกรรมเด่นประจำปี 2567 พร้อมเปิดตัวแผนการขับเคลื่อนนวัตกรรมงานวิจัยในปี 2568 ภายใต้แนวคิด “ARDA Impression Research 2025”  โดยมุ่งเน้นการสนับสนุนงานวิจัยและนวัตกรรมอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างความท้าทายและผลกระทบเชิงบวกแก่ภาคเกษตรไทยในทุกมิติ พร้อมผลักดันให้ก้าวหน้าสู่มาตรฐานระดับโลกอย่างยั่งยืน

ดร.วิชาญ อิงศรีสว่าง กล่าวว่า ประเทศไทยกำลังมุ่งสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในยุคใหม่ โดยใช้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม  การผสานความคิดสร้างสรรค์เข้ากับ “เกษตรอัจฉริยะ” จึงเป็นแนวทางสำคัญในการพัฒนาภาคการเกษตรไทย  โดยเฉพาะการนำเทคโนโลยีล้ำสมัย อาทิ โดรน, ระบบฟาร์มอัจฉริยะ, ปัญญาประดิษฐ์ (AI), นวัตกรรมประหยัดพลังงาน และแพลตฟอร์มบริหารจัดการ มาประยุกต์ใช้เพื่อช่วยให้เกษตรกรสามารถบริหารจัดการทรัพยากรได้อย่างแม่นยำ ลดต้นทุน  และสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตร  ซึ่งจะนำไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืนในอนาคต

ARDA 22 ปีแห่งการขับเคลื่อนนวัตกรรมการเกษตรไทย สู่ความยั่งยืน

สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ ARDA  เป็นหน่วยงานหลักของประเทศไทยในการบริหารจัดการทุนวิจัยด้านการเกษตร  โดยอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์  ARDA มุ่งสร้างความเข้มแข็งให้แก่ภาคการเกษตรอย่างยั่งยืน  สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาล กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.)

ARDA ให้ความสำคัญกับการผลักดันงานวิจัยให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรม  โดยยกระดับการทำเกษตรแบบดั้งเดิมสู่ยุคเกษตรสมัยใหม่ ภายใต้แนวคิด “ตลาดนำ นวัตกรรมเสริม เพิ่มรายได้”   โดยเน้นการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีด้านการเกษตร (Agri-Tech)  เช่น เกษตรแม่นยำ (Precision Agriculture)  และเทคโนโลยีด้านอาหาร (Food Tech)  เพื่อพัฒนาอาชีพด้านการเกษตร ประมง ปศุสัตว์  และอาชีพที่เกี่ยวข้อง

เป้าหมายสำคัญของ ARDA คือการสร้างความมั่นคงทางอาหาร  คว้าโอกาสในตลาดใหม่ๆ  รวมถึงตลาดอาหารฮาลาล  เพื่อตอบสนองนโยบาย “ครัวไทยสู่ครัวโลก”  ซึ่งเป็นจุดแข็งของประเทศไทยในการตอบสนองความต้องการของโลกด้านความมั่นคงทางอาหาร (Food Security)   นอกจากนี้  ARDA ยังมุ่งเน้นการเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรและราคาพืชผล  เพื่อยกระดับรายได้ของเกษตรกรอย่างยั่งยืน

ตลอด 22 ปี นับตั้งแต่ก่อตั้งในปี 2546  ARDA ได้สนับสนุนโครงการวิจัยด้านการเกษตรมาแล้วกว่า 2,961 โครงการ  คิดเป็นงบประมาณวิจัยกว่า 9,000 ล้านบาท   โดยในปีงบประมาณ 2567  ARDA ได้สนับสนุนโครงการวิจัยจำนวน 300 โครงการ  ใช้งบประมาณ 923 ล้านบาท  ตัวอย่างโครงการวิจัยที่น่าสนใจ ได้แก่

• การพัฒนานวัตกรรมงานวิจัยเพื่อแก้ปัญหามันสำปะหลัง เช่น การพัฒนาท่อนพันธุ์สะอาดเพื่อตัดวงจรโรคระบาดอย่างโรคใบด่างและโรคพุ่มแจ้
• การส่งเสริมเทคโนโลยีการปลูกพืชหลังนา เพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร
• การพัฒนาเครื่องจักรกลด้านการเกษตร

ARDA ยังให้ความสำคัญกับการสร้างความร่วมมือกับภาคีเครือข่ายงานวิจัย  เช่น  การจัดอบรมหลักสูตร "การผลิตกาแฟอะราบิกาเชิงอุตสาหกรรมแบบครบวงจร" ร่วมกับมหาวิทยาลัยเกษตรยูนนาน  และการพัฒนาเทคโนโลยีคลื่นเสียงความถี่ต่ำเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำน้ำฝน

จากการประเมินผลประโยชน์โครงการวิจัยจำนวน 41 โครงการในปี 2567  ซึ่งใช้งบประมาณ 191.48 ล้านบาท  พบว่าสามารถสร้างมูลค่าผลตอบแทนทางเศรษฐกิจและสังคมรวมกว่า 4,232 ล้านบาท

ARDA ยังมุ่งมั่นขยายผลงานวิจัยสู่การใช้งานจริง  โดยตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา  ARDA ได้ขยายผลสู่เกษตรกรแล้วกว่า 1,081 โครงการ   ในปีงบประมาณ 2567  มีผลงานวิจัยที่นำไปใช้ประโยชน์ทั้งในเชิงนโยบาย สาธารณะ และพาณิชย์ จำนวน 182 โครงการ  เช่น

• การบริหารจัดการขยะอาหารเชิงบูรณาการสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน
• การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตโคเนื้อและโคนมด้วยสมุนไพรไทย โดยใช้พริกป่นและขมิ้นชันในอาหารสัตว์เพื่อลดการใช้ยาปฏิชีวนะ ซึ่งช่วยลดการใช้ยาปฏิชีวนะได้ถึงร้อยละ 45.22 คิดเป็นมูลค่า 513.76 ล้านบาท
• การเพาะพันธุ์หอยแครงเพื่อแก้ปัญหาการบริหารจัดการชายฝั่ง

ทิศทางการสนับสนุนทุนวิจัยและนวัตกรรม ARDA ปี 2568 สู่การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน

ในปี 2568 สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ ARDA ได้กำหนดแผนการจัดสรรทุนและกรอบการสนับสนุนทุนวิจัยอย่างชัดเจน มุ่งเน้นการพัฒนาทั้งในส่วนของการสนับสนุนงานวิจัยเชิงกลยุทธ์ (Strategic Fund: SF) และการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์ (Research Utilization: RU) ครอบคลุม 5 หมวดสำคัญ ดังต่อไปนี้

1. ยกระดับอาหารและผลไม้ไทยสู่สากล: มุ่งเน้นการพัฒนากระบวนการผลิตและการตลาดของอาหารและผลไม้ไทยคุณค่าสูง เพื่อเพิ่มมูลค่าการส่งออกและสร้างความแข็งแกร่งให้กับอุตสาหกรรมอาหารของประเทศ
2. ขับเคลื่อนการเกษตรยุคใหม่: ส่งเสริมการพัฒนากระบวนการผลิตและการตลาดของผลิตผลทางการเกษตรและเกษตรแปรรูป เน้นการเพิ่มประสิทธิภาพและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าเกษตร
3. สร้างสังคมผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ: มุ่งพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุทั้งในภาคชนบทและเมือง ให้สามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน พร้อมรองรับการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรของประเทศ
4. Smart Farming พลิกโฉมเกษตรกรยากจน: ส่งเสริมการทำเกษตรอัจฉริยะ (Smart Farming) อย่างครบวงจร ครอบคลุมทั้งห่วงโซ่คุณค่า เพื่อยกระดับรายได้และคุณภาพชีวิตของเกษตรกรยากจนในชุมชน
5. รักษาสมดุลทรัพยากรธรรมชาติ: มุ่งเน้นการแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาติด้านนิเวศเกษตรอย่างบูรณาการ ทั้งในส่วนของน้ำ ป่าไม้ และที่ดิน เพื่อความยั่งยืนของภาคการเกษตรและสิ่งแวดล้อม

การกำหนดทิศทางการสนับสนุนทุนวิจัยและนวัตกรรมทั้ง 5 หมวดข้างต้น สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของ ARDA ในการขับเคลื่อนประเทศด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม  เพื่อยกระดับภาคการเกษตร เสริมสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจ และพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนไทยอย่างยั่งยืน

ARDA ชูธงนวัตกรรม ขับเคลื่อนเกษตรไทย ฝ่าวิกฤตโลก สู่อนาคตที่ยั่งยืน

"ที่ผ่านมา นวัตกรรมจากงานวิจัยของสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ ARDA ได้รับการตอบรับอย่างดีเยี่ยมจากทั้งผู้ประกอบการ นักวิจัย และเกษตรกร สะท้อนความสำเร็จที่เป็นรูปธรรม" ดร.วิชาญฯ (สันนิษฐานว่าเป็น ดร.วิชาญ อิงศรีสว่าง ผู้อำนวยการ ARDA) กล่าวด้วยความภาคภูมิใจ พร้อมชี้ให้เห็นถึงผลลัพธ์อันน่าประทับใจ จากการประเมินภาพรวมโครงการวิจัยของ ARDA จำนวน 244 โครงการ นับตั้งแต่ปีงบประมาณ 2547 จนถึง 2566 ซึ่งสามารถสร้างมูลค่าผลกระทบเชิงเศรษฐกิจและสังคมรวมกว่า 15,550 ล้านบาท

ในปี 2568 นี้ ARDA ยังคงเดินหน้าสนับสนุนงานวิจัยและพัฒนานวัตกรรมที่มีศักยภาพสูง (High Impact) มุ่งตอบโจทย์ปัญหาสำคัญที่มีผลกระทบในวงกว้างต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง งานวิจัยที่สอดคล้องกับนโยบายที่คณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กสว.) กำหนด  อาทิ การพัฒนางานวิจัยเพื่อแก้ไขปัญหาและสร้างความเชื่อมั่นว่าสินค้าไทยปลอดจากการตัดไม้ทำลายป่า ตามกฎระเบียบว่าด้วยสินค้าปลอดการตัดไม้ทำลายป่าของสหภาพยุโรป (EU Deforestation Regulation: EUDR) ซึ่งหากไม่สามารถดำเนินการได้อย่างทันท่วงที ประเทศไทยอาจได้รับผลกระทบคิดเป็นมูลค่ากว่า 60,000 ล้านบาท

นอกเหนือจากประเด็น EUDR แล้ว ARDA ยังให้ความสำคัญกับการนำเทคโนโลยีที่เหมาะสมมาประยุกต์ใช้ในภาคการเกษตร เพื่อขยายผลสู่เกษตรกร โดยตั้งเป้าเพิ่มรายได้ครัวเรือนเกษตรกรเป้าหมายจำนวน 20,000 ราย ให้เพิ่มขึ้นร้อยละ 20 ต่อปี ภายในระยะเวลา 2 ปี  ภารกิจสำคัญนี้จะดำเนินการผ่านการบูรณาการความร่วมมือระหว่างกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสถาบันการศึกษาต่างๆ

ในส่วนของการขับเคลื่อนนโยบายหลักภาคการเกษตร ARDA ยังร่วมมือกับสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ในการแก้ไขปัญหาฝุ่นละออง PM 2.5 และการบริหารจัดการน้ำอย่างเป็นระบบ

"ARDA ถือเป็นองค์กรสนับสนุนทุนวิจัยด้านการเกษตรที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย" ดร.วิชาญฯ กล่าวย้ำในตอนท้าย "เกษตรกร นักวิจัย และผู้ประกอบการต่างให้ความสนใจและเชื่อมั่นในบทบาทของเรา ไม่เพียงแค่ในฐานะผู้สนับสนุนทุนวิจัยและพัฒนานวัตกรรมเท่านั้น แต่ยังมั่นใจว่า ทุกผลงานวิจัยที่ ARDA สนับสนุน จะเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงภาคการเกษตรไทย ให้สามารถแข่งขันในเวทีโลกได้อย่างยั่งยืน พร้อมรับมือกับความท้าทายต่างๆ ในอนาคต"

ARDA กับก้าวต่อไปแห่งนวัตกรรมเกษตร เพื่ออนาคตที่ยั่งยืนของประเทศไทย

ตลอดระยะเวลา 22 ปีที่ผ่านมา ARDA ได้พิสูจน์บทบาทการเป็นฟันเฟืองสำคัญในการขับเคลื่อนภาคการเกษตรไทยด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม  ผลงานวิจัยและนวัตกรรมมากมายที่ ARDA ให้การสนับสนุน ไม่เพียงแต่สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อเศรษฐกิจและสังคม แต่ยังช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร และสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับประเทศ  ตัวเลขความสำเร็จต่างๆ ทั้งมูลค่าผลตอบแทนทางเศรษฐกิจและสังคม จำนวนโครงการวิจัย งบประมาณสนับสนุน และผลงานที่นำไปใช้ประโยชน์ ล้วนเป็นประจักษ์พยานที่ชัดเจนถึงความมุ่งมั่นและความทุ่มเทของ ARDA ในการพัฒนาภาคการเกษตรไทย

จากความสำเร็จในอดีต สู่เป้าหมายอันท้าทายในอนาคต ARDA ยังคงเดินหน้าอย่างไม่หยุดยั้งในการสนับสนุนงานวิจัยและพัฒนานวัตกรรมที่มีศักยภาพสูง มุ่งเน้นการแก้ไขปัญหาสำคัญของประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการรับมือกับกฎระเบียบ EUDR การส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะ การพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ การแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาติ และการบูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ เพื่อขับเคลื่อนนโยบายหลักของภาคการเกษตร

ก้าวต่อไปของ ARDA ในปี 2568 และปีต่อๆ ไป จึงเต็มไปด้วยความหวังและความเป็นไปได้  ด้วยแผนการจัดสรรทุนและกรอบการสนับสนุนทุนวิจัยที่ชัดเจน ภายใต้แนวคิด “ARDA Impression Research 2025”  มุ่งเน้นการสร้างผลงานวิจัยและนวัตกรรมที่จับต้องได้ เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรม และสร้างผลกระทบเชิงบวกในวงกว้าง  ARDA พร้อมที่จะเป็นพลังขับเคลื่อนสำคัญในการนำพาภาคการเกษตรไทยก้าวข้ามความท้าทายต่างๆ  สู่ยุคเกษตรสมัยใหม่ที่ยั่งยืน

หัวใจสำคัญของความสำเร็จนี้ ไม่ได้อยู่เพียงแค่การสนับสนุนทุนวิจัยเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการสร้างเครือข่ายความร่วมมือที่เข้มแข็ง การบูรณาการองค์ความรู้จากหลากหลายภาคส่วน และการผลักดันให้เกิดการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์อย่างแท้จริง  ARDA ตระหนักดีว่า การจะบรรลุเป้าหมายเหล่านี้ได้นั้น จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจจากทุกภาคส่วน ทั้งนักวิจัย เกษตรกร ผู้ประกอบการ ภาคเอกชน หน่วยงานภาครัฐ และสถาบันการศึกษา  ARDA จึงพร้อมที่จะเป็นสะพานเชื่อมโยงทุกภาคส่วนเข้าด้วยกัน เพื่อร่วมกันสร้างสรรค์นวัตกรรมเกษตร ขับเคลื่อนประเทศไทยสู่การเป็นผู้นำด้านการเกษตรในเวทีโลก

ในท้ายที่สุดแล้ว ความสำเร็จของ ARDA ไม่ได้วัดกันเพียงแค่ตัวเลขหรือผลงานวิจัยเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการสร้าง “ความยั่งยืน” ให้กับภาคการเกษตรไทย  การยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร  การสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับประเทศ และการรักษาสมดุลของทรัพยากรธรรมชาติ  ARDA มุ่งมั่นที่จะสานต่อภารกิจเหล่านี้ต่อไป เพื่ออนาคตที่สดใสและยั่งยืนของภาคการเกษตรไทย และเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของคนไทยทุกคน