สินค้าจีนที่ทะลักเข้าไทยมากสุด สมาร์ทโฟน เครื่องใช้ไฟฟ้า คอมพิวเตอร์

ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา ภาพรวมการส่งออกสินค้าของจีนในตลาดโลก มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ตามที่รายงานจาก 'KKP Research' เผยว่า จีนมีการ ‘เกินดุล’ การค้ากับโลกเพิ่มขึ้นในกลุ่มสินค้าการผลิตอุตสาหกรรม โดยเฉพาะสินค้า ‘อิเล็กทรอนิกส์’ และ ‘เครื่องจักร’ ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา ขณะที่ ‘ขาดดุล’ ในอุตสาหกรรม ‘เคมีภัณฑ์และพลาสติก’ และ ‘สินค้าเกษตร’ เป็นหลัก 

คอนเทนต์แนะนำ

เปิดใจ น้องเฟิร์น นิสิตคณะเภสัชศาสตร์ ผู้ชนะเลิศออกแบบโลโก้ "หมูเด้ง"

"ใหม่ ดาวิกา" ไม่ทน! ฟ้องคนด่าแรง เอาเงินมาช่วยเหลือสัตว์

ตำนาน นางนพมาศ จากพิธี "จองเปรียง" สมัยสุโขทัย สู่ประเพณี "ลอยกระทง"

เปิดสินค้าจีนที่ทะลักเข้าไทย พบ 'สมาร์ทโฟน' ยืนหนึ่ง ตามด้วย 'เครื่องใช้ไฟฟ้า-คอมพิวเตอร์'

โดยการส่งออกในหมวดที่ปรับตัวสูงขึ้น สอดคล้องกับข้อมูลสำรวจการส่งออกสินค้าที่ส่งออกมาผ่านแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซของ ‘สหประชาชาติ’ หรือ UN ที่พบสินค้าที่จีนส่งออกมากที่สุด 5 อันดับแรก มีดังนี้:

• เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ 38% 
• เสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย 10% 
• อุปกรณ์กิจกรรมกลางแจ้ง 8%
• สุขภาพและความงาม 7%
• เครื่องประดับ 6%

นอกจากนี้ ‘ภูมิภาคเซียน’ เป็นหนึ่งในเป้าหมายในการส่งออกสินค้าของจีน โดยในช่วงปี 2560-2565 ‘ไทย’ มีการขาดดุลการค้ากับจีนมากที่สุดเป็นอันดับที่สอง เป็นรองจาก ‘เวียดนาม’ เมื่อวัดจากมูลค่าการขาดดุล ขณะที่หากเทียบกับขนาด GDP นั้น ‘ไทย’ ขาดดุลการค้ากับจีนเป็นอันดับสาม รองจาก ‘กัมพูชา’ และ ‘เวียดนาม’ 

การขาดดุลดังกล่าว อาจไม่ได้สะท้อนเฉพาะการส่งออกสินค้าจากจีนเพื่อขายในไทย แต่อาศัยไทยเป็น ‘ทางผ่าน’ สำหรับส่งออกไปยังสหรัฐฯ ซึ่งสิ่งที่ KKP Research มองเป็นประเด็นที่น่าสนใจ คือ ไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่การขาดดุลกับจีนเพิ่มขึ้นเร็วที่สุด นับตั้งแต่ช่วงการระบาดโควิด-19 เป็นต้นมา

3 ช่วงดุลการค้าระหว่างไทย-จีน

การเปลี่ยนแปลงด้านดุลการค้าระหว่าง ‘ไทย-จีน’ พัฒนาตามกลยุทธ์การเติบโตของเศรษฐกิจจีน ที่หันมาเน้นภาคอุตสาหกรรมมากขึ้น โดย KKP Research ได้นำข้อมูลจากสถิติการนำเข้า-ส่งออกของไทยในระหว่างปี 2542-2565 จะพบว่า ดุลการค้าระหว่างไทย-จีน มีการเปลี่ยนแปลงแบ่งออกเป็น 3 ช่วงดังนี้:

1. ช่วงที่จีนเริ่มเข้าสู่ตลาดโลก (ปี 2542-2553): ไทยขาดดุลการค้ากับจีนเล็กน้อยประมาณ 1% ของ GDP ต่อปี โดยสินค้าที่ขาดดุลส่วนใหญ่ เป็นสินค้า ‘อิเล็กทรอนิกส์’ และ ‘เหล็กกล้า’ ในขณะที่สินค้ากลุ่ม ‘พลาสติกและเคมีภัณฑ์’ ยังเกินดุลการค้ากับจีน 
2. ช่วงที่จีนกลายเป็นโรงงานของโลก ถึงก่อนเกิดสงครามการค้าระหว่างจีน-สหรัฐฯ (ปี 2554-2561): ไทยเริ่มขาดดุลการค้ากับจีนเป็น 3-4% ของ GDP ต่อปี โดยนอกจากสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ที่ไทยขาดดุลมากขึ้น ไทยเริ่มขาดดุลการค้ากับสินค้า ‘เครื่องจักร’ มากขึ้นด้วยเช่นกัน 
3. ช่วงที่จีนเริ่มมีกลยุทธ์เน้นการนำเข้า-ส่องออกเพื่อแข่งกับธุรกิจไทยโดยตรง (ปี 2018-ปัจจุบัน): ไทยเริ่มขาดดุลการค้ากับจีนเพิ่มขึ้นเป็น 6-7% โดยสินค้าที่ขาดดุลมากขึ้นต่อเนื่อง คือ สินค้า ‘อิเล็กทรอนิกส์’ ‘เครื่องจักร’ และ ‘เหล็กกล้า’ ขณะที่ ‘พลาสติกและเคมีภัณฑ์’ กลับมาขาดดุลการค้าเช่นกัน ส่วนหนึ่งเกิดจากการที่จีน เริ่มมีกำลังการผลิตส่วนเกินมากขึ้น ส่วนสินค้าที่ไทยเกินดุลการค้ากับจีนในปัจจุบัน กลับเหลือเพียงสินค้าเกษตร นำโดย ‘ทุเรียน’ ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ 

พัฒนาการการค้าระหว่างไทย-จีน

KKP Research ประเมินว่า หากพิจารณาพัฒนาการของการค้าระหว่างไทย-จีน สามารถแบ่งได้ เป็น 5 กลุ่มสินค้าสำคัญที่น่าสนใจ ดังนี้:

1. กลุ่มสินค้าอิเล็กทรอนิกส์: จะเป็นกลุ่มที่ส่งผลให้มีการขาดดุลมากที่สุด โดยสินค้าที่ไทยนำเข้าจากจีนค่อนข้างมาก คือ สินค้าในกลุ่ม ‘สมาร์ทโฟน’ ที่ไทยขาดดุลการค้ากับจีนมากที่สุด และสามารถซื้อ-ขายได้ผ่านแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ
2. สินค้าในกลุ่มเครื่องจักร คอมพิวเตอร์ เครื่องใช้ไฟฟ้า: ในช่วงปี 2549-2552 ไทยส่งออก ‘ฮาร์ดดิสก์’ ออกไปจีนจำนวนมาก จนทำให้เกิดดุลการค้ากับจีน ในสินค้ากลุ่มเครื่องจักร แต่ในภายหลัง สินค้าเครื่องจักรฯ จากจีนเริ่มเข้ามาในตลาดไทยมากขึ้น เช่น คอมพิวเตอร์ แล็ปท็อป และเครื่องใช้ไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็นเครื่องปรับอากาศ ตู้เย็น เครื่องล้างจาน เครื่องซักผ้า เป็นต้น สะท้อนว่า ไทยเริ่มมีปัญหาด้านการแข่งขันกับสินค้าจีนที่กระจายตัวมากขึ้น 
3. สินค้าในกลุ่มยานยนต์: สินค้าในหมวดนี้ที่ ‘ขาดดุล’ กับจีนเป็นอันดับต้นๆ ส่วนใหญ่เป็น ‘ชิ้นส่วนรถยนต์’ ไม่ว่าจะเป็น ส่วนประกอบประตู ชิ้นส่วนรถแทรกเตอร์ ล้อรถยนต์ ระบบเบรก ชิ้นส่วนรถจักรยานยนต์ ส่วนสินค้าที่ ‘เกินดุล’ การค้ากับจีน เป็นสินค้ารถยนต์ที่ประกอบสำเร็จแล้ว หรือรถยนต์สำเร็จรูป ทั้งรถจักรยานยนต์ขนาดมากกว่า 800 ซีซี หรือรถยนต์ขนาดมากกว่า 1,500 ซีซี 

อย่างไรก็ตาม ในปี 2565 เริ่มเห็นสัญญาณความเสี่ยงในอนาคต คือ ไทยเริ่มขาดดุลการค้ากับจีนในกลุ่มรถยนต์ไฟฟ้า โดยเพิ่มขึ้นแซงหน้าชิ้นส่วนยานยนต์ทุกประเภท ขึ้นเป็นสินค้าที่ขาดดุลเป็นอันดับ 1 แต่การเกินดุลการค้าในรถยนต์สำเร็จรูป เริ่มลดลงอย่างมีนัย 

4. เหล็กกล้าและอะลูมิเนียม: สินค้ากลุ่มนี้มีการขาดดุลการค้ากับจีนมากขึ้นทุกปี เนื่องจากกำลังการผลิตที่เกินดีมานด์ภายในประเทศจีน ที่ชะลอตัวลงตามภาวะเศรษฐกิจ ทำให้ผู้ผลิตเหล็กในจีน จำเป็นต้องระบายสินค้า ด้วยการส่งออกเหล็กสำเร็จรูปมาที่ประเทศอื่นๆ รวมถึงไทย ด้วยราคาที่ถูกกว่าไทยมาก ทำให้ผู้ผลิตเหล็กในประเทศแข่งขันไม่ได้ และจำเป็นต้องลดกำลัดการผลิตหรือปิดตัวไป
5. เคมีภัณฑ์และพลาสติก: เปลี่ยนจาก ‘เกินดุล’ การค้าเป็น ‘ขาดดุล’ การค้าในช่วง 2-3 ปีหลังที่ผ่านมา หลังมีการพัฒนาอุตสาหกรรมปิโตรเคมี และขยายกำลังการผลิตพลาสติกและผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมีของจีนในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา จนสามารถผลิตได้เองและมีกำลังการผลิตปริมาณมาก เพื่อรองรับการขยายตัวของเศรษฐกิจและภาคอุตสาหกรรมที่กำลังเติบโต 

โดยข้อมูลจากองค์กรพลังงานระหว่างประเทศ (IEA) ระบุว่า ในปัจจุบัน จีนมีกำลังการผลิตรวมมากกว่ายุโรป ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้รวมกัน ทำให้ไม่ต้องพึ่งพาการนำเข้าอีกต่อไป และเมื่อเศรษฐกิจภายในประเทศซบเซาลงในช่วงที่ผ่านมา ความต้องการใช้พลาสติกในประเทศลดลงมาก จีนจึงระบายซัพพลายส่วนเกิน ไปยังประเทศต่างๆ รวมทั้งไทย

ที่มา KKP Research