เศรษฐกิจดิจิทัลในภูมิภาคอาเซียนปี 2024 แสดงถึงการเติบโตอย่างมีนัยสำคัญ โดยได้รับการวิเคราะห์ผ่านโครงการวิจัย e-Conomy SEA ซึ่งเกิดจากความร่วมมือระหว่าง Temasek, Bain & Company, Google Trends และพันธมิตรต่างๆ การศึกษานี้ครอบคลุมอีคอมเมิร์ซ ฟู้ดเดลิเวอรี การขนส่ง การท่องเที่ยวออนไลน์ สื่อออนไลน์ และบริการทางการเงินใน 6 ประเทศหลัก ได้แก่ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ เวียดนาม และไทย
ซึ่งปีนี้มีมูลค่ารวมของเศรษฐกิจดิจิทัล (GMV) สูงถึง 263,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 9.15 ล้านล้านบาท เติบโตจากปีก่อนหน้า 15% รายได้รวมเพิ่มขึ้น 14% คิดเป็น 89,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 3.1 ล้านล้านบาท ขณะที่กำไรในภาคธุรกิจดิจิทัลขยายตัวถึง 24% รวมมูลค่า 11,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 383,000 ล้านบาท
การเติบโตนี้มี 'อีคอมเมิร์ซ' เป็นแรงผลักดันหลัก ด้วยมูลค่าที่เพิ่มขึ้นเป็น 159,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 5.53 ล้านล้านบาท ขยายตัว 15% โดยวิดีโอคอมเมิร์ซมีบทบาทสำคัญ คิดเป็น 20% ของมูลค่ารวมอีคอมเมิร์ซ พร้อมด้วยแรงขับเคลื่อนจากผู้ใช้งานเดิมที่มีส่วนสำคัญต่อการเติบโต 60-70% ในปีนี้
นอกจากนี้ ภูมิภาคอาเซียนยังกลายเป็นจุดสนใจของการลงทุนใน 'AI' โดยมีเม็ดเงินลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน AI สูงถึง 30,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 1.04 ล้านล้านบาท ในช่วงครึ่งแรกของปี 2024 ด้วยศักยภาพของภูมิภาคที่เหมาะสมสำหรับการแข่งขันในตลาดดาต้าเซ็นเตอร์และการพัฒนาแอปพลิเคชัน
สำหรับประเทศไทย เศรษฐกิจดิจิทัลเติบโตในอัตรา 19% มูลค่ารวมแตะ 46,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 1.60 ล้านล้านบาท เป็นรองเพียงอินโดนีเซีย โดย 'อีคอมเมิร์ซ' ยังคงเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญ ด้วยมูลค่าการเติบโตที่ 26,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณ 905,000 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 19% เช่นกัน ทั้งนี้ 'วิดีโอคอมเมิร์ซ' มีส่วนช่วยดึงดูดความสนใจของผู้บริโภคด้วยประสบการณ์การซื้อสินค้าแบบอินเทอร์แอ็กทีฟและคอนเทนต์ที่ดึงดูดใจ
ในด้านการท่องเที่ยวออนไลน์ ประเทศไทยแสดงสัญญาณบวกอย่างชัดเจน โดยเติบโตสูงถึง 32% มูลค่ารวม 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 348,000 ล้านบาท เป็นรองเพียงสิงคโปร์ ความสำเร็จนี้เป็นผลจากมาตรการส่งเสริมการเดินทางเข้าประเทศ เช่น การยกเว้นวีซ่าสำหรับนักท่องเที่ยวจาก 93 ประเทศ ทำให้ไทยยังคงเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยม ขณะที่นักท่องเที่ยวชาวไทยยังคงใช้จ่ายส่วนใหญ่ในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก โดยการใช้จ่ายขาออกเติบโตถึง 270% ตั้งแต่ปี 2020
พฤติกรรมของผู้บริโภคไทยในยุคดิจิทัลยังสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลง โดยแนวโน้มการค้นหาข้อมูลแบบกว้างเพิ่มขึ้นจาก 57% ในปี 2020 เป็น 69% ในปี 2023 พร้อมทั้งการใช้ภาษาท้องถิ่นเป็นหลักถึง 73% ส่วนในภาคเศรษฐกิจครีเอเตอร์ ไทยมีการเติบโตของครีเอเตอร์ที่เน้นเนื้อหาภาษาไทยถึง 85% แม้ว่าจะเติบโตเฉลี่ยต่อปีที่อัตราต่ำกว่าประเทศอื่นในภูมิภาค การเติบโตของวิดีโออินฟลูเอนเซอร์อยู่ที่ 5% ต่อปี ขณะที่อัตราการอัปโหลดวิดีโอเติบโตถึง 13%
นอกจากนี้ ความสนใจใน AI ในประเทศไทยเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน โดยกรุงเทพฯ และปริมณฑลแสดงศักยภาพสูงสุดต่อจำนวนผู้ใช้อินเทอร์เน็ต อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับ AI เช่น การศึกษา เกม และการตลาด เป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญ สอดคล้องกับกลยุทธ์ของรัฐบาลที่มุ่งเปลี่ยนประเทศไทยให้เป็นศูนย์กลางข้อมูลและ AI ในภูมิภาค ผ่านการดึงดูดนักลงทุนด้วยสิทธิประโยชน์ทางภาษี และมาตรการอำนวยความสะดวกในการอนุมัติใบอนุญาต
เศรษฐกิจดิจิทัลในอาเซียนปี 2024 ได้แสดงศักยภาพการเติบโตที่น่าประทับใจ โดยประเทศไทยเองก็มีส่วนสำคัญในเวทีนี้ แม้ว่าจะยังมีจุดที่ต้องเร่งพัฒนา แต่ทิศทางที่เดินหน้าอยู่ในปัจจุบันสะท้อนถึงโอกาสอันสดใสในอนาคตที่กำลังรออยู่