จีนกดดันยุบพรรคฝ่ายค้านฮ่องกง กำจัดเสี้ยนหนามก่อนเลือกตั้ง
พรรคประชาธิปไตยฮ่องกง หรือ Democrat Party ซึ่งเป็นพรรฝ่ายค้านที่เก่าแก่และใหญ่ที่สุดของฮ่องกง ประกาศเตรียมยุบพรรคอย่างเป็นทางการแล้ว หลังจากประชุมวิสามัญลงมติเห็นชอบให้คณะกรรมการกลางดำเนินการตามกระบวนการยุบพรรค เมื่อวันที่ 13 เมษายนที่ผ่านมา โดยนายลอ กิน เฮย์ ประธานพรรคประชาธิปไตย เปิดเผยว่า มีสมาชิกพรรคราว 110 รายเข้าร่วมประชุมครั้งล่าสุด และมากกว่าร้อยละ 90 โหวตลงมติเห็นชอบให้ยุบพรรค
หลอ กินเฮย หัวหน้าพรรคประชาธิปไตยฮ่องกง เปิดเผยว่า มติในครั้งนี้ยังไม่นับว่าเป็นกระบวนการสุดท้ายที่จะสั่งยุบพรรคได้ทันที แต่เป็นการมอบอำนาจให้คณะกรรมกลางตรวจสอบด้านกฎหมายและการเงิน ซึ่งเป็นการมอบอำนาจให้ยุบพรรคได้ อย่างไรก็ตาม เขาหวังว่าจะมีการประชุมใหญ่ร่วมกันอีกครั้งเพื่ออภิปรายหาข้อสรุปเพิ่มเติมในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้
สื่อต่างประเทศมองว่า การประกาศยุบพรรคดังกล่าวเป็นผลมาจากการปฏิรูปทางการเมืองของรัฐบาลจีน ซึ่งทำให้พรรคฝ่ายค้านหลักโดนกดดันมาอย่างต่อเนื่องตลอดหลายปีที่ผ่านมา อีกทั้งผู้นำพรรคหหลายคนโดนข่มขู่กดดันให้ยุบพรรค มิเช่นนั้นจะมีผลกระทบตามมา ด้านเย็ง สัม อดีตประธานพรรคประชาธิปไตยเปิดเผยว่า เขาได้รับคำสั่งว่าต้องยุบพรรค ไม่เช่นนั้นอาจโดนเล่นงานได้ ขณะที่เฟร็ด หลี่ อดีตสมาชิกรัฐสภา กล่าวว่าได้มีเจ้าหน้าที่จากรัฐบาลจีนที่ขู่ไม่ให้พรรคอยู่พ้นสิ้นปีนี้ ก่อนที่จะมีการเลือกตั้ง
จีนคัดเลือกเฉพาะ “ผู้รักชาติ”
พรรคเดโมแครตก่อตั้งโดยนักกฎหมายเสรีนิยมและนักวิชาการ 3 ปีก่อนอดีตอาณานิคมของอังกฤษจะถูกส่งมอบให้กับจีนในปี 1997 โดยรณรงค์เรียกร้องสิทธิออกเสียงทั่วไปและในประเด็นต่าง ๆ ตั้งแต่สิทธิแรงงานไปจนถึงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชาวฮ่องกงยังสามารถวิพากษ์วิจารณ์ได้อย่างอิสระ จนกระทั่งเกิดจุดเปลี่ยนสำคัญ เมื่อมีการออกมาเดินขบวนประท้วงครั้งใหญ่ของประชาชนในฮ่องกงเมื่อปี 2019 ทำให้รัฐบาลจีนมีความเข้มงวดมากขึ้นในการปราบปรามฝ่ายค้านทางการเมือง
ในปี 2021 รัฐบาลจีนประกาศใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติและการปฏิรูปการเลือกตั้ง ซึ่งมีพื้นที่ให้กับ “ผู้รักชาติ” เท่านั้น ทำให้ผู้สมัครเข้าร่วมพรรคฝ่ายค้านดังกล่าว ไม่ผ่านคุณสมบัติที่จะเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติของรัฐบาลฮ่องกงได้เลย รวมถึงการดำเนินคดีและจำคุกผู้นำฝ่ายประชาธิปไตยก็ทำให้อำนาจพรรคอ่อนแอลงอย่างมาก แม้ว่าผู้นำพรรคประชาธิปไตยจะถูกมองว่ามีแนวคิดสายกลาง พร้อมที่จะร่วมมือกับรัฐบาลกลางแล้วก็ตาม แต่ก็ไม่สามารถรอดพ้นจากการถูกปราบปรามได้
เมื่อปีที่แล้ว อดีตสมาชิกรัฐสภาพรรคประชาธิปไตย 5 ราย จากสมาชิกฝ่ายค้านทั้งหมด 45 ราย ถูกตัดสินจำคุกสูงสุด 10 ปี หลังจากพบว่ามีความผิดฐานล้มล้างรัฐบาลจากการมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งขั้นต้นในปี 2020 ขณะที่ตำรวจความมั่นคงแห่งชาติยังได้กำหนดรางวัลเป็นเงิน 1 ล้านดอลลาร์ฮ่องกง หรือราว 4 ล้านกว่าบาท เป็นค่าหัวจับกุมผู้เคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตยที่หลบหนีออกนอกประเทศ
ไร้ฝ่ายค้าน = ไร้ประชาธิปไตย?
CNN รายงานว่า การเคลื่อนไหวดังกล่าว แสดงให้เห็นว่ารัฐบาลจีนไม่เต็มใจที่จะให้มีเสียงคัดค้านแม้แต่เพียงเล็กน้อยในการเวทีการเมืองฮ่องกง ด้านจอห์น เบิร์นส์ ศาสตราจารย์กิตติคุณแห่งมหาวิทยาลัยฮ่องกงกล่าวว่า พรรคการเมืองดังกล่าวเป็นสัญลักษณ์ของคำมั่นสัญญาในการพัฒนาประชาธิปไตยรูปแบบหนึ่งในฮ่องกง ซึ่งจะนำไปสู่สิทธิเลือกตั้งทั่วไปตามที่รัฐธรรมนูญฮ่องกงระบุไว้ เขามองว่าการยุบพรรคถือเป็นการละทิ้งประชาชน และแน่นอนว่าความโปร่งใสในการบริหารการเมืองท้องถิ่นจะลดลง และฮ่องกงจะกลายเป็นรัฐเผด็จการมากขึ้น
เอริค ไล นักวิจัยจาก Georgetown Center for Asian Law กล่าวว่า การเคลื่อนไหวของพรรคประชาธิปไตย แสดงให้เห็นว่า รัฐบาลจีนต้องการทำให้เห็นว่าการเมืองของฮ่องกงภายใต้การปกครองของจีนนั้น จะไม่มีที่ยืนให้ฝ่ายค้าน
ในแถลงการณ์ต่อ CNN โฆษกของรัฐบาลฮ่องกงระบุว่า การตัดสินใจของกลุ่มต่าง ๆ ในการยุบพรรคหรือระงับการดำเนินงานนั้น ไม่เกี่ยวข้องกับเสรีภาพหรือสิทธิที่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายของฮ่องกง การวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล ไม่ว่าจะรุนแรง แข็งกร้าว หรือโจมตีเพียงใด ยังคงได้รับอนุญาตให้ทำได้ในฮ่องกงตราบใดที่มีพื้นฐานอยู่บนข้อเท็จจริง รัฐบาลฮ่องกงจะปฏิบัติหน้าที่ในการปกป้องความมั่นคงของชาติต่อไปอย่างแน่วแน่
การประกาศยุบพรรคฯ เกิดขึ้นหลังจากที่องค์กรพลเมืองและผู้สนับสนุนประชาธิปไตยเกือบ 100 แห่งในฮ่องกง ถูกรัฐบาลปักกิ่งปราบปรามอย่างหนัก ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา พรรคการเมืองเก่าแก่แห่งนี้ พยายามที่จะอยู่รอดในฐานะกลุ่มพลเมือง แต่กลับประสบปัญหาในการระดมทุน เนื่องจากสถานที่เอกชนหลายแห่งไม่สนับสนุนกิจกรรมพรรคเช่นเดิม และมีเหตุให้ต้องยกเลิกในช่วงนาทีสุดท้ายก่อนจะเริ่มการเคลื่อนไหวใด ๆ
เอมิลี่ เลา อดีตสมาชิกรัฐสภาพรรคฝ่ายค้าน กล่าวว่า การตัดสินใจยุบพรรคเป็นเรื่องน่าเศร้ามาก พรรคประชาธิปไตยฮ่องกงอยู่มาได้กว่า 30 ปีแล้ว และได้รับการสนับสนุนจากคนฮ่องกงจำนวนมาก
