เส้นเอ็นร้อยหวายอักเสบ ภัยร้ายของคนรักออกกำลังกาย

เส้นเอ็นร้อยหวายอักเสบ ภัยร้ายของคนรักออกกำลังกาย

เคยไหม รู้สึกเจ็บบริเวณส้นเท้าทุกครั้งที่ขยับเท้าไม่ว่าจะเป็น เวลาเดิน วิ่ง ยืนนานๆ หรือออกกำลังกาย ซึ่งอาการปวดเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ "โรคเส้นเอ็นร้อยหวายอักเสบ" โรคยอดฮิตที่พบได้บ่อยในกลุ่มนักกีฬาและคนทั่วไป หากปล่อยไว้ไม่รีบรักษาอาจทำให้เส้นเอ็นร้อยหวายฉีกขาดและส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน

นายแพทย์นรุตม์ชัย โชติกกำธร ศัลยแพทย์กระดูกและข้อเฉพาะทางด้านเท้าและข้อเท้า โรงพยาบาลเวชธานี กล่าวว่า เส้นเอ็นร้อยหวายเป็นเส้นเอ็นที่ใหญ่ที่สุดในร่างกาย ทำหน้าที่เชื่อมต่อกล้ามเนื้อน่องกับส้นเท้าเพื่อให้การเดิน วิ่งและกระโดดเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ หากเส้นเอ็นเสื่อมสภาพหรือตึงเกินไปอาจทำให้เอ็นร้อยหวายอักเสบได้ง่าย

อาการที่พบได้บ่อยของเอ็นร้อยหวายอักเสบ ได้แก่ รู้สึกเจ็บ ปวด บริเวณหลังส้นเท้า ในขณะเคลื่อนไหวร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น ตอนยืน เดิน วิ่ง และกระโดด, มีอาการปวดรุนแรงหลังจากที่เพิ่งออกกำลังกายเสร็จ, มีอาการบวม และร้อนบริเวณหลังส้นเท้า, กล้ามเนื้อที่น่องจะตึงมากกว่าปกติ เมื่อสัมผัสที่น่องจะรู้สึกแน่นๆ เนื่องจากกล้ามเนื้อตึงเครียด และเวลางอเท้าจะรู้สึกว่าเคลื่อนไหวไม่ถนัด

สาเหตุการเกิดเส้นเอ็นร้อยหวายอักเสบ เกิดจากการใช้งานเยอะ ไม่ว่าจะเป็นการยืนนานๆ เดินเยอะ ออกกำลังกายในท่าซ้ำๆ จนทำให้เกิดการตึงและบาดเจ็บ การเล่นกีฬา เช่น บาสเกตบอล ฟุตบอล แบดมินตัน การใส่รองเท้าส้นสูงเป็นประจำ การใส่รองเท้าที่ไม่พอดีกับเท้าหรือใส่รองเท้าที่พื้นรองเท้าชำรุด ตลอดจนความเสื่อมจากอายุที่มากขึ้นและภาวะน้ำหนักเกิน

การวินิจฉัยแพทย์จะเริ่มด้วยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจด้วยการทำเอกซเรย์ หรือการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เพื่อตรวจดูดความผิดปกติของเส้นเอ็นร้อยหวาย การเสื่อมสภาพของเนื้อเยื่อ และความผิดปกติปกติของกระดูกส้นเท้า เพื่อนำไปสู่การวินิจฉัยที่แม่นยำและวางแผนการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ

การรักษาเส้นเอ็นร้อยหวายอักเสบมีหลายวิธีขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงโดยมีวีธีการรักษา ดังนี้

ช่วงที่มีอาการอักเสบเฉียบพลันบวมแดง สามารถบรรเทาอาการได้ด้วยวิธีพักการใช้งานข้อเท้าการรักษาด้วยการประคบเย็น การรัดผ้าพันแผลบริเวณข้อเท้าและยกขาสูง บางครั้งอาจจำเป็นต้องใช้สนับข้อเท้า หรือตัวพยุงส้นเท้า เพื่อช่วยในการลงน้ำหนัก หรือเดิน

การรักษาด้วยการกินยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAID) เช่น ไอบูโฟรเฟน และนาพรอกเซน เพื่อช่วยลดอาการปวดและการบาดเจ็บ

การทำกายภาพบำบัด เป็นวิธีบำบัดรักษาด้วยการออกกำลังกาย เพื่อช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของเส้นเอ็นร้อยหวายที่อักเสบ หรือการใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ชนิดต่าง ๆ เพื่อช่วยเสริมการทำหน้าที่ของเส้นเอ็น เช่น การใส่อุปกรณ์ในรองเท้าหรือบริเวณส้นเท้า เป็นต้น

หากรักษาด้วยวิธีข้างต้นแล้วอาการไม่ดีขึ้น จนทำให้เส้นเอ็นร้อยหวายอักเสบรุนแรง หรือเส้นเอ็นร้อยหวายฉีกขาด แพทย์จะแนะนำการผ่าตัดเพื่อรักษาและซ่อมแซมเส้นเอ็นที่ได้รับบาดเจ็บ โดยการผ่าตัดจะนำเอ็นร้อยหวายส่วนที่เสื่อมสภาพออก และซ่อมแซมเส้นเอ็นร้อยหวายที่บริเวณกระดูกส้นเท้า ทำให้ลดอาการปวดจากเอ็นร้อยหวายที่เสื่อมสภาพ

การป้องกันเอ็นร้อยหวายอักเสบ ควรยืดเหยียดกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นทุกครั้งก่อนการออกกำลังกาย เลือกใช้รองเท้าที่มีพื้นที่รองรับแรงกระแทกบริเวณส้นเท้า หากต้องใส่รองเท้าส้นสูงควรลดความชันของส้นสูงลงมาอย่างค่อยเป็นค่อยไป และควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ เพื่อทำให้เส้นเอ็นร้อยหวายไม่ต้องทำงานหนักเกินไป